De Zuid-Limburgse zorgorganisatie Envida opende in mei van dit jaar de deuren van het nieuwe woonzorgcentrum Lindenhoven in Maastricht, dat bestaat uit twee gebouwen met elk twee verdiepingen. Op elke verdieping wonen twee leefgroepen met ieder acht bewoners die beschikken over een eigen studio met badkamer. In totaal zijn er dus 64 studio’s die bestemd zijn voor mensen met een vorm van dementie of een lichamelijke beperking.
“Wij hadden behoefte aan een nieuw kleinschalig wooncentrum, dat past bij onze visie”, aldus Toine van Oirschot, manager vastgoed bij Envida. “In 2020 kwam ik in contact met architect Eric Schellevis. Hij vertelde over het Domi Curae bouwconcept dat 2.0 Architecten samen met Willems Bouwbedrijf ontwikkeld had. Voor zorgorganisaties bestaat de mogelijkheid om hier nog een eigen twist aan te geven. Dat is het voordeel en zo ontstaat een op maat ontwikkelde visie.”
Het was volgens Van Oirschot voor Envida belangrijk om op korte termijn met bouwen te beginnen omdat een locatie waar op dat moment nog bewoners woonden, een nieuwe bestemming kreeg. “Het Domi Curae concept was daarvoor uitermate geschikt. Alles was vooraf uitgewerkt en ook prijstechnisch was het gunstig.” Schellevis voegt daaraan toe: “Het doel was om te kijken of we op een slimmere en goedkopere manier een concept konden bedenken met toegevoegde waarde voor zorginstellingen door heel Nederland.”
Het concept is gericht op intramurale ouderenzorg. Schellevis: “Je kunt wel wachten tot je voor een bouwproject geselecteerd wordt, maar het leek ons handiger om vooraf een plan te bedenken dat goed en klaar was. Het Domi Curae bouwconcept is onafhankelijk van locatie, financieringsstroom of opdrachtgever. Maar de opdrachtgever kan er de eigen aanpassingen op loslaten, zodat het nog meer aansluit op de eigen zorgvisie. Omdat het concept besteksklaar is, konden ze bij Lindenhoven relatief snel met de bouw starten. Deze begon in juli 2021 en begin mei 2022 was het klaar om de eerste bewoners te ontvangen. In plaats van bedenken was het slechts een kwestie van controleren en aanpassen. Dit verloopt veel sneller dan een traditioneel bouwtraject.”
Locatiemanager en projectleider Nicole Koerts bestudeerde het Domi Curea concept nauwkeurig en zette naar eigen zeggen de puntjes op de i. “Het was mijn doel om nog meer gebruikersgemak en woonplezier voor de bewoners te creëren. Tevens had ik de duidelijke wens om in iedere woongroep een maatwerkkast in de wand te integreren. Deze dient bijvoorbeeld als opslag voor medicatie.” Schellevis begreep de wensen van Koerts. “Vooraf hebben we gezamenlijk veel gespard over de exacte invulling. De wensen van Envida en de eigen visie op kleinschalig wonen vroegen om enkele kleine aanpassingen.”
Na het tekenen van de contracten werd in juli 2021 de eerste paal in de grond geslagen. Vanaf dat moment kwam – dankzij het vooraf uitgewerkte Domi Curea concept – de vaart in het project, zo laat Ralph Geurts, commercieel directeur van Willems Bouwbedrijf weten. “Gedurende de bouw moesten we de planning wel enigszins bijsturen. Er ontstond enig oponthoud door vertraging bij de levering van materialen. Ook het weer en de beperkingen door corona speelden een rol, maar eigenlijk toont dat eens te meer aan wat voor topprestatie er geleverd is door deze twee gebouwen in amper tien maanden te realiseren en gebruiksklaar te maken.”
Het bouwproces en de samenwerking verliepen ook bijzonder prettig. Dat komt volgens Geurts omdat Domi Curae volledig besteksklaar is uitgewerkt en de opdrachtgever aan de voorzijde reeds weet wat hij koopt en voor welke prijs. “Dit zorgt ervoor dat er tijdens het bouwproces weinig tot geen noemenswaardige discussies zijn.”
Terug naar de indeling van de diverse woonruimtes. Elke woonvorm beschikt over verschillende woonruimtes. Zo is er een eetkamer, tv-kamer, leeskamer, wintertuin en balkon. Koerts: “Dat is essentieel voor de prikkeldifferentiatie. Onze bewoners moeten zich overal geborgen, vrij en veilig kunnen voelen. Sommige mensen met dementie ervaren plekken zonder prikkels als niet prettig en kiezen voor de aanwezigheid van andere bewoners. Mensen ontwikkelen zo een eigen routine. Voordeel van deze indeling is dat aanwezige medewerkers in de centrale keuken vanuit alle ruimtes en hoeken zichtbaar zijn. Dat zorgt voor een gevoel van geborgenheid en rust. Ook de medewerkers ervaren dit als prettig. De keuze voor deze indeling is voor iedereen van toegevoegde waarde.”
De studio’s hebben een omvang van dertig vierkante meter. Ze zijn allemaal voorzien van een goed uitgeruste en innovatieve eigen ruime badkamer.
“Iedere studio beschikt over een sanitaire wand die eenvoudig richting het bed te draaien is”, verklaart Van Oirschot. “Ideaal voor bewoners die slecht ter been zijn of om welke reden dan ook helemaal niet meer uit bed kunnen komen.”
Het veiligheidsaspect blijft bij woonzorgcomplexen natuurlijk essentieel. Daarom is er geïnvesteerd in zaken als communicatietechnologie en domotica. Denk aan slimme camera’s, detectieapparaten en geen gesloten deuren. Om die reden dragen alle bewoners een polsbandje of een ketting met een zendertje”, aldus Koerts. “Zo kunnen we voor iedereen de leefcirkel persoonlijk instellen. Dit is maatwerk dat de mensen meer vrijheid geeft. Alle deuren naar buiten zijn open. Wij denken graag vanuit de mogelijkheden. Daarover maken we goede afspraken met de familie en we benoemen eventuele risico’s. Indien de bewoner of familie dat wenst, dan is het mogelijk om de leefcirkel aan te passen. Kwaliteit van leven staat voorop.”
Om te weten in hoeverre het nieuwe gebouw – volgens het Domi Curae bouwconcept – bijdraagt aan het welzijn van de bewoners zochten 2.0 Architecten, Envida en Willems Bouwbedrijf contact met de Universiteit Maastricht om onderzoek te doen. De eerste observatieronde heeft volgens Schellevis nog op de oude locatie plaatsgevonden. “Direct na de verhuizing naar Lindenhoven is de tweede ronde verricht en medio november zijn de bewoners voor de laatste keer geobserveerd. Er is gelet op bewegingsvrijheid, het gebruik van psychofarmaca, het ontstaan van conflicten, et cetera. Een nieuw gebouw zorgt ook voor een andere werkwijze bij de medewerkers. Welk aspect heeft de meeste invloed? Al zorgt het gebouw in de toekomst voor een daling van twee procent van het medicijngebruik, dan is dat al een fantastisch resultaat. Rond de jaarwisseling verwachten we de eerste resultaten te horen. De zorg in Nederland heeft met zoveel uitdagingen te maken, daar willen wij graag een positieve bijdrage aan leveren. Dankzij dit onderzoek kunnen we duidelijke cijfers overleggen waarmee deze sector weer verder kan.”