Regeren is vooruitzien

Drieduizend vierkante meter nieuw-bouw realiseren voor een vast bedrag. Aan die voorwaarde is door aannemer Heerkens van Bavel voldaan bij de bouw van de Medisch Psychiatrische Unit (MPU) van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg. Ronald van Dielen begeleidde het traject namens de aannemer en had daarbij de volledige verantwoording voor de aansturing van alle ontwerpende en uitvoerende partijen. Hij vormde vanaf het moment dat de plannen zich aandienden een team met Eef Rosmulder (Organisatorisch Manager), Pieter van Hulst (ETZ Huisvesting), Nicole van Hout (ETZ Hoofd Huisvesting), Jac van Weerelt (Teamleidinggevende MPU) en Gert Vennink (Hooper Architects). Ook de inbreng van artsen en personeel ontbrak niet.

‘Hoe meer vreemde vogels, hoe mooier de volière.’ Die tekst staat bij de entree van de MPU naast een kunstwerk opgebouwd uit vogelkooitjes. Toepasselijk voor het patiëntenlandschap, maar zeker ook voor de samenstelling van het team dat zich vanaf het allereerste moment heeft gebogen over de plannen en realisatie van de MPU. “Samen programmeren, ontwerpen en bouwen!” Daarmee vat Van Dielen de aanpak samen. “De architect, aannemer, verantwoordelijken van het ziekenhuis en andere betrokkenen hebben vanaf het ontwerpproces samen aan tafel gezeten. Financiële kaders, kwaliteitseisen en wensen werden door de verschillende belangengroepen in harmonie geformuleerd. Een werkwijze waardoor niet alleen tijdwinst werd geboekt, maar het proces ook binnen de financiële kaders werd gehouden.”

Ruim, helder
Het is even wennen voor de 55 gebruikers van de gloednieuwe MPU. Alles nieuw, ruim en helder door de toepassing van veel glas, de modernste voorzieningen en prachtig meubilair. De MPU omvat op de begane grond 24 bedden, gelijk verdeeld over kamers op een gesloten en besloten afdeling. Rosmulder: “Indien noodzakelijk kan door de flexibiliteit van het gebouw met die verdeling iets worden ‘geschoven’.” Iedere patiënt heeft een eigen kamer met sanitair. Dit in tegenstelling tot voorheen op de ‘oude PAAZ’, toen tot vier patiënten een kamer deelden.

Minder separeer
De nieuwbouw bestaat verder uit gemeenschappelijke ruimten, vergaderruimten, een binnen- en patiotuin, twee moeder-kind-kamers, twee infectie-units met aangepaste luchtdrukhiërarchie, een activiteitenruimte voor beeldende therapie en een sportzaal voor PsychoMotore Therapie. De Extra Beveiligde Kamer (EBK), voorheen ‘separeer’ genoemd, is een gebouw in het gebouw. “Het is het meest kostbare onderdeel van de nieuwbouw”, weet Van Dielen. “Wellicht het minst gebruikt”, vult Rosmulder aan. “Separeerden we enkele jaren terug nog jaarlijks zestienhonderd uur, door andere behandelmethoden hebben we dat teruggebracht tot vierhonderd uur op jaarbasis.” Op de eerste etage liggen de dagbehandeling en de polikliniek. “De vele bewegingen daar gaan aan patiënten en personeel op de begane grond voorbij en dat zorgt voor behandelrust.”

Bijzondere kamer
De kosten van de EBK schuilen in de bouwwijze, maar ook in de techniek. De kamer is geluiddicht en voorziet onder meer in speciaal sanitair, een camerasysteem, een lichtplan voor het creëren van diverse gemoedstoestanden en een multimediawand. Rosmulder: “De ruimte is molestbestendig, letselvoorkomend.” Lang is er gesproken over de plaats van het sanitair in de EBK. Een vooruitziende blik kan het team worden toegeschreven. Van Hulst: “We hebben een voorschot genomen op de aanpassing van de richtlijnen door TNO en GGZ. Toen die bekend werden, was de EBK opleveringsgereed en voldeden we aan de normen in relatie tot de privacy van de patiënt.” Hij schetst nog een tegenstrijdige eis: “De bouw vereist harde wanden, maar die zorgen voor galm. Ook daarvoor hebben we een chique oplossing.”

Design en Build
‘Samen’ valt in het gesprek met regelmaat in combinatie met Design en Build. Een verwijzing naar het teamwork. Van Hulst: “Uiteraard hebben wij de controle over de kwaliteit, maar wij beschikken niet over de marktkennis die Heerkens van Bavel (verantwoordelijk voor ontwerp en uitvoering) wel in huis heeft. Van Dielen kent de marktpartijen en weet daardoor alles binnen de vastgestelde financiële kaders te houden.” Van Hout noemt de aannemer een ‘meedenker’ en ‘een meerwaarde voor de bouwende partij’. “Zij brengen hun kennis in en wij putten daaruit voordeel.” Eenvoudiger en slimmer en dat zonder concessies te doen aan de kwaliteit, is een ander compliment voor Van Dielen, zijn aanpak en zijn mensen. “Hij houdt ook de architect scherp. Die koos niet alleen voor een strak uiterlijk, maar ook voor een rode steen en een stedenbouwkundige afsluiting in combinatie met Hasseltveste aan de andere zijde van het ziekenhuis.”

Tekst: Willem de Volder
Foto’s: Gert Vennink (Hooper Architects), Ronald van Dielen (Heerkens van Bavel Bouw), Willem de Volder

FEITEN EN CIJFERS

PROJECT Nieuwbouw Medisch Psychiatrische Inrichting Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis
Opdrachtgever ElisabethTweeStedenZiekenhuis
Architect Hooper Architects, Oosterhout
Aannemer Heerkens van Bavel Bouw, Tilburg
Bouwmanagement Heerkens van Bavel Bouw, Tilburg
Los meubilair Kantoormeubelen Zuid, Sittard en Aarts & Co, Tilburg
Stoelen deels bestaand, gestoffeerd door Jan Backx, Tilburg

Bouwtijd (mei 2014 tot en met 20 februari 2015)
• Start sloop: februari 2014
• Oplevering sloop: april 2014
• Overdracht sloop naar nieuwbouw: 1 mei 2014
• Start nieuwbouw: 6 mei 2014
• Oplevering: 20 februari 2015
Totale oppervlakte gebouw
3.000 m2 bvo
Bedden totaal 12 plaatsen gesloten en 12 plaatsen besloten
Totale bouwkosten circa 5 miljoen, inclusief advieskosten, installaties en vaste inrichting
Totale investering 5,6 miljoen (inclusief btw)