Alkmaar | Oudorperzand

Zelfstandig wonen met zorg in Oudorperzand 

Wonen zoals thuis. Naar die beleving streeft Magentazorg op de nieuwe zorglocatie Oudorperzand in Alkmaar met, het liefst, zo min mogelijk beperkingen voor de bewoners.

“Het moet hier niet voelen als een verpleeghuis”, zegt Ron van Deudekom, manager technisch beheer van Magentazorg, terwijl hij door Oudorperzand loopt. Het is de nieuwste loot aan de boom van de zorgorganisatie met 48 spiksplinternieuwe appartementen verdeeld over twee woonlagen. Een groot deel is op het moment van dit interview bewoond, sinds de oplevering in april van dit jaar, door zowel mensen met een somatische aandoening als bewoners die te maken hebben met dementie. “Zij kunnen hier zoveel mogelijk wonen zoals thuis. Het gaat om zelfstandige appartementen met een eigen woonkamer/keuken met eventueel een kookgelegenheid, slaapkamer en eigen nutsvoorzieningen en meter. Ook heeft elke woning een huisnummer”, zegt hij.

Veel mensen willen het liefst in hun eigen woning blijven, vult directeur zorg intramuraal Arthur Boumann aan, en zeker voor mensen met dementie is de behoefte aan veiligheid, rust en intimiteit groot. “Mede daarom moet de hele omgeving van Oudorperzand zoveel mogelijk appelleren aan de vroegere thuissituatie.”

Ron van Deudekom, Lise Winder, Wim-Jan Dijk en Arthur Boumann.

Intimiteit en rust
In de vertaalslag naar de nieuwe zorglocatie ontwikkelde Magentazorg een pakket aan wensen. Eén ervan was dat de appartementen zoveel mogelijk vierkante meters zouden tellen, vertelt Van Deudekom. Hoewel de woningen een zelfstandige opzet hebben, moet er op adequate wijze zorg kunnen worden verleend in en rondom de appartementen. “Denkbaar is ondersteuning door onze medewerkers bij wc- en douchegebruik, wat eisen stelt aan het oppervlak van de sanitaire ruimte. Maar te denken valt ook aan aanpassingen die deze geschikt maken voor slechtzienden.”   

‘Het oogt vriendelijker’
Altezamen een ambitieus plan: bouwen volgens de geldende regels en een karakter van thuis creëren, meent architect Wim-Jan Dijk. In combinatie met een beperkt budget, zoals hij het noemt, was er werk aan de winkel voor Heldoorn Ruedisulj Architecten. “Om weg te blijven van een verpleeghuissetting is er niet gekozen voor eindeloos lange gangen waaraan de appartementen grenzen, maar voor kortere varianten. De kopse kant is steeds voorzien van een grote raampartij. Een blik op buiten kan bewoners namelijk helpen om zich binnen beter te oriënteren. Daarnaast is het voor een huiselijker gevoel belangrijk dat de gangen vrij blijven van hulpmiddelen zoals tilliften en is hiervoor voldoende opbergruimte gerealiseerd”, vertelt Dijk. De gangen kennen een lichte kleurstelling ter versterking van het daglicht.

Zorgwonen met zo min mogelijk beperkingen voor bewoners.

Een plat dak, dat aanvankelijk in het plan voor Oudorperzand was opgenomen, deed volgens Dijk het gebouw teveel lijken op een instituut. Er kwam een schuin dak voor in de plaats, dat in een deel van de woningen is terug te zien. “Het oogt vriendelijker en past qua uiterlijk ook beter bij de omliggende woonwijk. Hetzelfde geldt overigens voor de schuttingen die de terrasjes voor de appartementen op de begane grond van elkaar scheiden; ze geven deze de uitstraling van reguliere woningen.” Op de eerste verdieping is een dakterras gerealiseerd waarvan alle bewoners gebruik kunnen maken. Een balkon voor elk appartement op de eerste verdieping was geen optie, volgens Dijk. “Dit zou betekenen dat er zo’n vier vierkante meter beschikbaar is, niet praktisch met bezoek. Nu kan elke bewoner zijn gasten meenemen naar het terras.”

Domotica
Voor Oudorperzand was het verder belangrijk dat bewoners zo veel mogelijk de ruimte hebben, met zo min mogelijk beperkingen, vervolgt Boumann. “Daarom zijn alle deuren open en is elke bewoner vrij om te gaan en staan waar hij wil. Uiteraard heeft de tuin die het pand omringt een goede afscheiding en is de voordeur wel op slot. Maar daarbij is gewerkt met veel groen en ornamenten om een gevoel van opsluiting te vermijden.”

De veiligheid wordt volgens Van Deudekom, afgezien van een afscheiding en de aanwezigheid van zorgmedewerkers, voor een deel gewaarborgd door domotica. “Bewoners dragen een medaillon als dat nodig of wenselijk is en kunnen medewerkers hiermee alarmeren in het geval van een val. Daarnaast kunnen de mensen die hier wonen, als ze daar zelf toestemming voor geven, gebruikmaken van een camerasysteem. Het voordeel hiervan is dat medewerkers bijvoorbeeld een signaal krijgen als de bewoner in kwestie wakker is en hulp nodig heeft.” 

Buurten en buiten
Oudorperzand telt vier gezamenlijke ruimten die geen huiskamers, maar buurtkamers worden genoemd. De kamers zijn iets kleiner van opzet omdat de bewoners vermoedelijk meer tijd in hun appartement doorbrengen. “Wel zijn er natuurlijk verschillende activiteiten voor de bewoners die onder meer in de buurtkamers plaatsvinden”, zegt teamcoach Lise Winder. “We merken dat het samenleven tussen de bewoners met verschillende zorgindicaties heel goed verloopt.” Op het moment van spreken wordt de laatste hand gelegd aan de tuin van Oudorperzand. Een meanderend pad voert langs groen, een karakteristieke brug en wadi, en langs zitjes her en der. Winder: “Buiten zijn is voor de bewoners natuurlijk ontzettend belangrijk. Gelukkig is er genoeg te zien en te doen.”

Lichte kleurstellingen domineren de interieurs.