Beleving aan de wand

De situatie heeft niet alleen impact op de gemoedstoestand van mensen met dementie, maar beïnvloedt ook de omgeving zoals vrijwilligers, mantelzorgers en verzorgend personeel. Om mensen met dementie van een dynamische prikkel te voorzien, bedacht Mireille van Driel het concept Beleefpaneel.

Van Driel is oprichter van Livin’ Ontwerpbureau. Waar ze in het begin voornamelijk het interieurontwerp van kantoren op zich nam, ontwikkelde ze later een specialisatie voor gebouwen binnen de gezondheidszorg. “Deze gebouwen worden vaak ingericht met als uitgangspunt een functioneel gebouw voor de verpleging”, aldus Van Driel. “Het is belangrijk dat verplegend personeel goed zijn werk kan doen, maar met die focus loop je het risico dat het wooncomfort van de bewoners op de tweede plek komt. Dat kan anders.”

De ontwikkeling van Beleefpaneel kwam in een stroomversnelling terecht toen de coronacrisis in Nederland uitbrak. De verpleeghuizen gingen tijdens de eerste lockdown op slot. Van Driel reed door het dorp waar ze gevestigd zijn en kwam tot het besef dat bewoners niet eens van de lente konden genieten. “Lammetjes en kuikentjes die geboren worden, de geur van vers gemaaid gras en een stralend zonnetje… dat zijn de prikkels die voor een fijne beleving zorgen”, vertelt ze. Zo kwamen Van Driel en haar team op het idee om de lente naar het verpleeghuis te halen. “Beleefpaneel is een textielframe waar een doek aan bevestigd kan worden. Je bevestigt het frame aan de muur en hier komt het doek aan waar bewoners aan kunnen voelen.” De voeldoeken bevatten bijvoorbeeld een afbeelding van een dier met een aaibare vacht. “Zo ontstaat beleving en voorziet het paneel in een dynamische prikkel.”  

Beleefpaneel komt in allerlei soorten en maten. Zo kan een doek onder andere uitkijken op een weiland, een bos of de zee. Van Driel werkt ook samen met een expert op het gebied van geurbeleving. “Ik vind geur heel belangrijk omdat het een prikkel is die sterke herinneringen kan oproepen”, vertelt ze. “Een paneel waar aan gevoeld kan worden, met een fijne geur eromheen is een ervaring op zich.”

Bij de plaatsing van een paneel kunnen ook extra spulletjes geleverd worden. “We hebben een doek waarmee we een bloemenwinkel creëren. Dan komt het paneel bijvoorbeeld samen met mandjes en bloemen. Die spullen mogen bewoners meenemen. Ze zijn van iedereen.” Van Driel legt uit dat mensen met dementie vaak geen besef meer hebben van wat hun eigen spullen zijn. “Ze pakken spullen die ze niet mogen meenemen, worden gecorrigeerd en raken gefrustreerd.”

Naast de spulletjes verkoopt Beleefpaneel ook knuffels. Bewoners die naar een verpleeghuis gaan, laten noodgedwongen dierbare spullen achter. Ook een huisdier blijft soms over. “De knuffels zijn een schot in de roos. Voor bewoners voelt het echt of zij hun huisdier weer terug hebben. De knuffels zijn heerlijk zacht en omdat ze licht van gewicht zijn, kunnen ze makkelijk van het paneel afgenomen worden.” Bewoners hebben namelijk ook graag een knuffel op schoot.

Beleefpaneel biedt ook voor mantelzorgers en vrijwilligers een nieuwe ervaring. “We zien vaak dat omstanders het moeilijk vinden om een gesprek aan te gaan met bewoners, want waar kun je het over hebben samen? Door de komst van Beleefpaneel kunnen zij bewoners meenemen naar de gang om eens een bloemetje te kopen, de boerderij te bezoeken of naar zee te gaan”, vertelt Van Driel trots. De panelen bieden dus gespreksstof. 

Het concept Beleefpaneel is constant in ontwikkeling. Momenteel is Van Driel bezig met een nieuw concept, waarbij bewoners hun favoriete stad of land kunnen bezoeken. “Den Haag bezoeken is anders dan Eindhoven. We kijken dus steeds meer naar hoe we met organisaties iets kunnen ontwikkelen, zodat we maatwerk kunnen leveren om belevingsgerichte zorg te stimuleren.”