‘Bouw levensloopbestendige woningen scheelt veel zorgvacatures’

Tot 2040 zijn 450.000 extra levensloopbestendige woningen nodig, stellen vastgoedbelegger Syntrus Achmea en zorgverzekeraar Zilveren Kruis (beide onderdeel van Achmea) in samenwerking met onderzoeksbureau ABF Research. “Het bouwen van deze woningen zorgt voor meer passend aanbod voor het groeiende aantal ouderen, en kan voor een deel het oplopend tekort aan personeel in de zorg en mantelzorgers opvangen”, aldus Daan Tettero van Syntrus Achmea.

In 2040 telt Nederland 4,8 miljoen 65-plussers tegenover 3,1 miljoen nu. Van deze groep wonen in 2040 1,7 miljoen mensen alleen (900.000 in 2022). De vraag naar zorg en mantelzorg neemt hierdoor sterk toe. De huidige woningmarkt en het zorgaanbod zijn nog niet toegerust op de demografische ontwikkelingen; volgens de initiators van het onderzoek is de input van overheid, woningcorporaties en institutionele beleggers hard nodig om de mismatch op de woningmarkt vlot te trekken. Tettero: “Levensloopbestendige woningen, liefst natuurlijk in de buurt van voorzieningen als winkels en huisartsen, zijn geschikt om in te blijven wonen als levensomstandigheden veranderen door bijvoorbeeld ouderdom, ziekte of beperking. Met deze woningen kunnen we zorg bieden op locatie en mogelijkheden creëren voor sociale interactie. Het gaat om appartementen, maar ook om gelijkvloerse woningen in hofjes of in een daarop ingerichte wijk.”

Passende woningen voor de oudere doelgroep stimuleren doorstroming op de woningmarkt omdat de eengezinswoningen die ouderen achterlaten, kunnen worden betrokken door jonge gezinnen. De genoemde levensloopbestendige woningen worden zo gebouwd dat de kans op ongelukken kleiner is en er daarnaast meer sociaal contact mogelijk is, vanwege clustering van functies. Extra zorg is binnen handbereik met alarmering en monitoring thuis (o.a. domotica). Er zijn substantieel minder uren zorg en mantelzorg nodig wanneer iemand met een ‘redelijke tot flinke’ zorgvraag levensloopbestendig woont, aldus de onderzoekers. Experts van Achmea schatten in dat een levensloopbestendige woning minder uren zorg vereist dan een verzorgingshuis of reguliere woning. ‘Doorrekening van de cijfers richting 2040 laat zien dat het realiseren van 450.000 geschikte woningen kan leiden tot een vermindering van de druk op de zorg tot wel 105.000 zorgvacatures. Ook zijn er 130.000 minder mantelzorgers nodig’, aldus een recent persbericht van Achmea naar aanleiding van het onderzoek.

De financieel dienstverlener heeft per regio laten specificeren wat nodig is, en ontwikkelt zelf al nieuwe woonvormen met slimme aanpassingen in huis. In april dit jaar werd de Nieuwe Sint Jacob geopend, een groot levensloopbestendig woonconcept in de Amsterdamse Plantagebuurt. “Uiteraard heeft Amsterdam een andere woningbehoefte dan een dorp. We zien zelfs met Rotterdam al essentiële verschillen, maar we zijn overtuigd van een landelijke noodzaak voor deze aanpak”, zegt Tettero. Syntrus Achmea is voornemens om namens haar klanten (pensioenfondsen, verzekeraars en charitatieve instellingen) jaarlijks 1.500 tot 2.000 nieuwe levensloopbestendige woningen te realiseren, in nauwe samenwerking met overheden, woningcorporaties en andere marktpartijen. Afgelopen zomer werd een portefeuille van 32 woon-zorgcomplexen aangekocht.

Het doel is investeren in meerdere projecten met een zorgcomponent, zoals 24 nieuwe zorgwoningen in de Utrechtse wijk Overvecht voor zorgorganisatie Reinaerde. De woningen, eigendom van het Achmea Dutch Health Care Property Fund, zijn bestemd voor bewoners met een zorgvraag. Middenhuur is daarbij zeker geen ondergeschoven kind, stelt Tettero. Juist in dit segment (sociale huurgrens tot € 1.200,-) zitten de knelpunten. “Wij roepen ook andere partijen op om te investeren in de ontwikkeling van levensloopbestendig vastgoed. Het is goed mogelijk om binnen de bestaande wetgeving een projectontwikkelaar in te schakelen voor de realisatie, waarna de woningen kunnen worden afgenomen door zowel sociale verhuurders als beleggers.”

Daarbij dient de samenwerking te worden gezocht met gemeenten, ontwikkelaars en zorgverleners, zodat bij de realisatie direct rekening kan worden gehouden met bestemmingsplannen en zorg op maat. Tettero: “Niet voor niets trekken wij als vastgoedtak van Achmea samen op met zorgverzekeraar Zilveren Kruis, om aan te geven dat wij er zijn voor de lange termijn en als Achmea staan voor een integrale verbetering van het ouderenwonen in Nederland. Liefst in gezamenlijkheid met alle stakeholders in de realisatie van levensloopbestendig vastgoed.”