Brandnormering in zorgprojecten: hopeloos gedateerd

Bij het ontwerp van een gebouw is veiligheid van de gebruikers een cruciaal onderdeel. Dat geldt nergens meer dan in de gezondheidszorg, waar kwetsbare mensen worden verzorgd en verpleegd. Net in deze projecten – ziekenhuizen, mentale gezondheidszorg en ouderenzorg – speelt beleving een belangrijke rol en kan efficiëntie voor een wezenlijk therapeutisch verschil zorgen.

Al sinds 1979 wordt de algemene brandveiligheid van gebouwen geregeld op federaal niveau, via een KB dat allerhande ‘basisnormen’ vooropstelt. Voor de gezondheidszorg hanteert de Vlaamse overheid specifieke normen die vaak een stuk strenger zijn dan de algemene normen. Om te voldoen aan de voorgeschreven brandveiligheid, moeten ontwerpers constant laveren tussen de verschillende normensets. 

Sinds 1979 zijn de algemene basisnormen regelmatig herzien; ook in 2022 worden ze weer aangepast. De voorschriften van de gezondheidszorg volgen een iets andere frequentie. Waar de normen voor ouderenzorg in 2011 nog werden aangepast, blijven voor ziekenhuizen de normen ‘inzake beveiliging tegen brand en paniek’ steken in 1979. Hiermee worden vier decennia aan ontwikkelingen op het gebied van brandveiligheid genegeerd, naast talrijke nieuwe therapeutische inzichten in de zorg.

De voorbeelden zijn legio. Zo moeten in woonzorgcentra de gangen in principe volledig vrij blijven, terwijl zowel ontwerpers als directies maar wat graag die gangen zou verlevendigen met zithoeken en ontmoetingsplekken. Ontwerpers en directies integreren als inkom graag een atrium in een ziekenhuis: overvloedig daglicht zorgt namelijk voor een aangenaam ruimtegevoel en verdringt het klinische kader. Mag niet, volgens de normering. Chirurgen snakken naar een overzichtelijk en toegankelijk operatiekwartier. Kan niet: de normering vereist opdeling in compartimenten vanaf een bepaalde oppervlakte. Het gevolg zijn talloze sasdeuren en opdelingen.

Als leidend healthcare-ontwerper is VK steeds op zoek naar de meest kwalitatieve oplossingen voor klanten en gebruikers. Waar het moet, worden grenzen verlegd. Dus uiteraard ontwerpt VK veilige ziekenhuizen mét atria. “We verzoenen veiligheidseisen met beleving en comfort naar hedendaagse normen.”

De fire safety engineers van VK bieden brandveilige oplossingen aan die, met goedkeuring van de brandweer, waar nodig afwijken van een KB van 43 jaar geleden. Evacuatiesimulaties en rook- en warmte-afvoerstudies staven of een ontwerp bij brand tijdig en veilig ontruimd kan worden. Sprinklerstudies tonen aan hoe bij brand in een atrium brandoverslag en -uitbreiding kan worden afgeremd of vermeden. Wanneer deze en andere performance-based oplossingen afwijken van de voorschriften, helpen de VK fire safety engineers om de goedkeuringsprocedure te bevorderen.

VK architects+engineers staat al vele jaren voor een multidisciplinaire aanpak. “We zijn ten volle overtuigd van de voordelen van geïntegreerd ontwerpen. Zowel naar timing, budgettering als architecturale kwaliteit is een totaalstrategie voor fire safety de beste optie om veiligheid en beleving maximaal met elkaar te verzoenen.” 

De fire safety experts van VK treden graag in dialoog met bouwheren en ontwerppartners voor integrale brandveiligheidsstrategieën. “We weten dat deze problematiek volop leeft in de gezondheidszorg. We kijken dan ook uit naar jullie bevindingen en vragen over dit onderwerp.”