Brasschaat | Hybride OK AZ Klina

Hybride operatiekamer voor AZ Klina

Algemeen ziekenhuis Klina (Brasschaat) heeft onlangs een nieuwe operatiekamer in gebruik genomen. Het is ook de eerste Vlaamse ‘hybride’ operatiekamer ten noorden van Antwerpen.

Het hybride karakter ervan bestaat uit de bundeling van operaties en medische beeldvorming in dezelfde ruimte. Het is mogelijk er snel bewegende, digitale beelden te maken. Hierdoor kunnen de artsen er ook sneller een diagnose stellen en bijsturen, zodat ze hun ingrepen met een nóg grotere nauwkeurigheid kunnen uitvoeren.

Vroeger moesten patiënten die met complexe verwondingen op de spoedafdeling binnenkwamen, zoals inwendige bloedingen, voor behandeling in een hybride zaal naar een ziekenhuis ten zuiden van Antwerpen worden gebracht. Dat kwam neer op een onvoorspelbare ‘spoed’rit, want de wegen rond Antwerpen zijn de meest gesatureerde van Vlaanderen. Maar zolang in het Antwerpse alleen het Universitair Ziekenhuis in Edegem en –amper een maand voor AZ Klina– Sint-Augustinus in Wilrijk over een hybride operatiekamer beschikten, was er geen ander bruikbaar alternatief.

Klina telt bijna zeshonderd bedden en bedient met zijn spoedafdeling een gebied met zo’n 200.000 inwoners. Per jaar komen meer dan 35.000 mensen terecht op deze afdeling. “Verschillende diensten van AZ Klina gebruiken de hybride zaal.”, verklaart Jeroen Hendrickx, facilitair directeur van het ziekenhuis. Het gaat om onder meer medische beeldvorming, vaatchirurgie en inwendige geneeskunde. “Dat chirurgie en medische beeldvorming er tegelijk mogelijk zijn, kan mensenlevens redden.”

Plechtige ingebruikname van de hybride operatiekamer, met Rik Jochems als tweede van rechts en Jeroen Hendrickx als derde van rechts.

Nieuwste technieken
De operatiekamer is uitgerust met een nieuwe 3D imaging ceiling C-boog voor medische beeldvorming. Een patiënt die op de operatietafel ligt, kan daar met röntgenstralen worden doorgelicht, zodat de artsen meteen zicht krijgen op zijn of haar inwendige toestand. “Bij vasculaire problemen kunnen we nu beelden vormen tot in de kleinste bloedvaten.”

De toegenomen actualisering en detaillering van de beeldvorming zorgen er ook voor dat de chirurgen gemiddeld veel kleinere insnijdingen moeten doen, zodat de patiënten achteraf veel vlotter herstellen van de ingreep zelf. De behandelingen verlopen niet alleen sneller, maar ook minder invasief. “We beschikken er nu ook over de Da Vinci-robot. Vooral de urologen gebruiken hem intensief, onder meer bij prostaatoperaties. De robot neemt de bewegingen van de chirurg over, maar op een kleinere schaal, zodat de ingrepen met een toegenomen nauwkeurigheid plaatsvinden.”    

Interventieradiologie
Het hybride karakter van de nieuwe operatiekamer leent zich uitstekend voor interventieradiologie. “Interventieradiologen behandelen de patiënten onder begeleiding van één of meerdere radiologische technieken.”, verduidelijkt Hendrickx. “Denk bijvoorbeeld aan abcesdrainages en puncties onder CT-geleide. De hybride zaal gebruikt röntgendoorlichting en laat toe om real time procedures uit te voeren op toegankelijke vaten en galwegen. Daarvoor creëren onze artsen een kleine toegangsweg in de huid en zoeken ze via voerdraden, katheders en andere hulpstukken hun weg naar de te behandelen zone. Heel wat dergelijke behandelingen gebeuren onder lokale verdoving. Procedures waarbij de galwegen door de lever moeten worden aangeprikt, vormen daarbij de grootste uitzondering. Voor het comfort van de patiënt gebeuren die ingrepen onder algemene anesthesie, maar in de meeste gevallen kan de patiënt nog dezelfde of de volgende dag naar huis terugkeren.”

AZ Klina investeerde 1,3 miljoen euro in de nieuwe operatiekamer. (beeld: Stefaan Hul)

Opleiding
De instrumentalisten, de chirurgen en de medewerkers van de afdeling beeldvorming kregen een uitgebreide opleidingen om met het nieuwe, hybride materiaal te kunnen werken. “Dat gebeurde ter plaatse, onder leiding van specialisten in dienst van de fabrikanten.”

Werken
Hoewel ze plaatsvonden in een bestaand deel van het ziekenhuis, naast twee bestaande operatiekamers, verliepen de werken probleemloos. “Een en ander was dan ook al lang vooraf gepland.”, legt Rik Jochems, stafmedewerker gebouwen van AZ Klina uit. “De beslissing om een hybride operatiekamer te installeren is jarenlang gegroeid. We hebben de afdeling medische beeldvorming tien meter in de breedte opgeschoven en de radio-isotopen verhuisd naar een afzonderlijk prefab gebouw. Zo kwam er voldoende ruimte vrij. De drie operatiekamers samen zijn nu goed voor een oppervlakte van 420 m².”

“De werken zijn in fasen uitgevoerd en de logistieke bewegingen van de installatiebedrijven verliepen langs een afzonderlijk traject. Daarvoor lieten we in de gang een tijdelijke werfdeur aanbrengen, met een sas, uitgerust met luchtreinigers. Dat klinkt ingrijpend, maar qua breekwerk volstond het een stukje van een Gyproc binnenwand weg te nemen. Enkele jaren geleden verliep het binnenhalen van een nieuwe MRI-scanner veel ingrijpender. Toen moesten we wegens de omvang van die apparatuur een deel van de gevel slopen en nadien weer opbouwen.”