Coronacrisis boost voor meer technologie in de zorgsector

In de zorgsector is al lang een evolutie aan de gang waarin de inzet van technologische hulpmiddelen toeneemt. Dit gebeurt niet alleen doordat ze het verblijfscomfort en de efficiëntie van de zorg zelf verhogen, maar ook doordat het almaar moeilijker wordt om werknemers te vinden die zich blijvend in de sector willen engageren, vooral dan in woonzorgcentra. Bouwen aan de Zorg sprak hierover met Filip Gelaude, oprichter van de Telecom-IT Group (Aalter), Tom Messiaen, managing partner van 25-8 en de ervaren healthcare consultant Dominique Roodhooft.

Roodhooft heeft niet alleen ervaring als zelfstandig consultant. Ze stond ook een tijd aan het hoofd van Zorg-saam, een groep met vijftien woonzorg­centra en doceerde ondernemerschap aan de Gentse Arteveldehogeschool. 25-8 maakt als Integrator deel uit van de Telecom-IT Group. Het staat in voor de implementatie van de oplossingen die zusterbedrijf Unmatched ontwikkelt voor de zorgsector. Vandaag de dag werkt 25-8 met meer dan dertig ziekenhuizen en bijna 450 woonzorgcentra.

“De coronacrisis en de daarmee gepaard gaande lange lockdown van de Vlaamse woonzorgcentra heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat technologie, vooral communicatietechnologie, geen overbodige luxe is in de woonzorg”, stelt Messiaen. “Bejaarde residenten bleven maandenlang verstoken van het bezoek van familieleden. Ook daarna bleven de bezoekmogelijkheden erg beperkt. Meer telefoneren vormt hiervoor slechts een beperkte compensatie. Bovendien hebben veel residenten geen smartphone of kunnen ze er niet mee overweg. Telefoneren met de hulp en de smartphone van een personeelslid is erg tijdrovend voor die persoon en, wegens het kleine scherm, weinig comfortabel voor de meeste bewoners.”

Toen de coronapandemie uitbrak, ontwikkelde 25-8 hiervoor LynX hello, dat videotelefonie via het televisiescherm van de bewoners mogelijk maakt. Zij beschikken hiervoor over een polsbandje met een enkele knop, om een binnenkomend gesprek te aanvaarden. Met de afstandsbediening van het televisietoestel kunnen ze het geluidsniveau bijsturen. LynX hello is een video-uitbreiding van het bestaande LynX, een alarm- en communicatieplatform voor de zorgsector.

“Zo kan de technologie een deel van de beperkingen van de lockdown wegnemen”, meent Roodhooft. “Deze beperkingen zijn niet alleen van fysieke aard, maar raken ook de emotionele toestand van de betrokkenen.” Ze wijst ook op het belang van de eenvoud van de toepassingen. “Het aantal woonzorgresidenten dat een eigen computer meebrengt en vlot overweg kan met de recente technologie neemt wel toe, maar er zal altijd een groep blijven die assistentie nodig heeft. Via een éénknop-toepassing kunnen we die assistentie beperken en grotendeels van buiten de zorgkamer laten plaatsvinden. Het woonzorgcentrum behoudt wel de regie, zodat het kan voorkomen dat video-oproepen binnenlopen wanneer bijvoorbeeld iemand wordt gewassen.”

“Technologie dient zo een dubbel doel. Ze neemt een deel van het fysieke werk van de zorgverleners over en gaat tegelijk de vereenzaming tegen”, aldus Gelaude. “Niet alleen door de lockdown, maar ook doordat kernfamilies almaar kleiner worden neemt dit probleem almaar grotere proporties aan.”

“De technologie moet ook betaalbaar blijven”, verklaart Messsiaen. “Daarom is het aangewezen om zoveel mogelijk toepassingen in één pakket te bundelen voor leefgroepen van voldoende economische omvang. Naast alarm en communicatie kan dit de sturing van de verlichting zijn. Een systeem met tags voor personen en mobiele hulpmiddelen, gecombineerd met sensoren – Bluetooth Low Energy beacons – in de verlichting, kan dwaalgedrag herkennen en niet-demente bewoners snel vinden wanneer bijvoorbeeld hun huisarts op visite komt.” Met een verlichting met individueel stuurbare elementen kun je niet alleen evacuatie- en andere routes suggereren, maar ook kleursferen scheppen. “De kleur van de verlichting boven een deur kan ook aangeven of de bewoner op dat ogenblik verzorging krijgt, slaapt, of om een andere reden niet gestoord wil worden.”

“Tegenwoordig komt het erop aan om het mogelijk te maken dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen woning blijven”, onderstreept
Gelaude. “Daarom is zorgtechnologie niet alleen essentieel voor ziekenhuizen en woonzorgcentra, maar ook voor de thuiszorg. Woningen moeten zo worden uitgerust dat ze meedenken. De sensortechnologie staat voldoende ver om te signaleren wanneer diabetes-1-patiënten bijvoorbeeld insuline of suiker nodig hebben. Ook hart- en vaatziekten kunnen op afstand worden gemonitord, zodat wanneer vereist op tijd kan worden ingegrepen.”

“De lockdown heeft echt wel voor een breuk gezorgd”, waarschuwt Roodhooft. “Voorheen bestond er een uitgebreide vrijwilligerswerking, maar ook de vrijwilligers waren plots niet meer welkom in de woonzorgcentra. Tijdens de lockdown hebben ze andere bezigheden gevonden, zodat sommigen van hen niet meer terugkomen. Net als bij het professionele personeel wordt ook hier man- en vrouwkracht schaars.”

“Buiten de wooncentra zal de uitdaging erin bestaan om mét de extra technologie tevens buurtvrijwilligers in te schakelen”, geeft
Gelaude mee. “Zorgcirkels van 6 tot 12 kilometer rondom een woonzorgcentrum kunnen hierin een rol spelen.” Door de vergrijzing zullen er veel meer gepensioneerden zijn tegenover de actieve leden van de bevolking, denkt Messiaen. “Europa zal daardoor verarmen en actieve senioren zullen wat willen en moeten bijverdienen.” “In de digitale wereld moeten we naast de rol van de technologie ook die van meerdere spelers herdenken. De demografische evolutie zal dit zelfs noodzaken”, besluit Roodhooft.