Drastische modernisering Nij Smellinghe

Uitgangspunt is om een fijne en comfortabele werk- en zorgomgeving te bieden voor patiënten en personeel. De eerste fase is zo goed als afgerond: de realisatie van het Vrouw en Kind Centrum en de nieuwbouw van het OK-complex met een bijzondere hybride operatiekamer.

Nij Smellinghe heeft een lange termijn huisvestingplan gemaakt om in vijf jaar gefaseerd diverse afdelingen van het ziekenhuis te verbouwen en te herstructureren. Daarbij gaat het met name om de verouderde poliklinieken, acute zorg en het operatiecomplex. Daarnaast wil het ziekenhuis met deze vastgoedoperatie meer ruimte creëren voor flexibiliteit. Volgens directeur Bedrijf & Gebouwen Folkert Brouwers­ van Nij Smellinghe heeft de invloed van corona op de spoedeisende zorg aangetoond dat het van belang is om snel de capaciteit te kunnen opschalen als dat nodig is. “Zo hebben we de verbouwing van de IC-afdeling en de Dokterswacht naar voren geschoven in de planning. We gaan op korte termijn de IC-capaciteit uitbreiden van zes naar acht volledig geoutilleerde bedden en de eerste harthulp integreren in de acute zorg. Een en ander betekent dat we de verbouwing van de poliklinieken naar achteren verschuiven.”

Ondanks corona konden de verbouwing van de voormalige kinder- en kraamafdeling en de nieuwbouw van het OK-complex gewoon doorgaan. “Er is geen bouwstop geweest en dat is een compliment waard aan het bouwteam van aannemer Van Wijnen en installateur Unica en de betrokken collega’s van Nij Smellinghe”, zegt Brouwers. “Daarnaast hebben beide bedrijven de basisregels op de bouwplaats goed nageleefd en zonder gedoe extra bouwketen laten aanrukken om hun personeel op de gewenste afstand te houden van patiënten en personeel. Fase 1 wordt op tijd opgeleverd.”

Roelof Faber, directeur Van Wijnen Noord en Oost neemt het compliment van zijn opdrachtgever met gepast genoegen aan. “Vanwege de coronaperikelen was het wel even spannend of we de oplevering gingen halen, maar dat lukt. Na de bouwvak worden de laatste werkzaamheden aan het nieuwe OK-complex afgerond. We zijn zeer trots op het resultaat van dit hypermoderne complex. Het gevolg van een prima samenwerking in ons bouwteam en met de opdrachtgever.”  

Met de nieuwbouw is de OK-capaciteit van Nij Smellinghe uitgebreid van zes naar zeven operatiekamers, maar het meest opvallend is de hybride operatiekamer. Dat houdt in dat chirurg, radioloog en het OK-team samen aan de operatietafel staan en met behulp van haarfijne (röntgen)beelden en hightech instrumenten veel nauwkeuriger kunnen opereren. Daardoor is de operatie veel minder ingrijpend en veiliger voor de patiënt die sneller herstelt. In een traditionele situatie moeten patiënten eerst voor een ingreep naar radiologie voordat ze door de chirurg geopereerd kunnen worden. “Ons ziekenhuis is in Friesland de enige die over een hybride OK beschikt”, zegt Brouwers­ trots.

De andere verbouwing betreft een clustering van de voormalige kind- en kraamafdeling op de kliniek tot één Vrouw en Kind Centrum. Daarmee worden loopafstanden voor personeel en patiënten verkleind en moeder en kind kunnen dicht bij elkaar blijven op één kamer. Dat betekent meer comfort en gemak. Ook de poliklinieken Gynaecologie en Kindergeneeskunde zijn samengevoegd tot de poli Vrouw en Kind. “Onze poli’s liggen tot dusver verspreid over het ziekenhuis. Die voorzieningen willen we op een logische manier clusteren aan de rechterzijde van het ziekenhuis, zodat de patiëntenstroom zich in dat gedeelte concentreert. Nu heeft elke poli nog een eigen wachtruimte of spreek/onderzoekskamer, maar ook die ruimtes gaan we voor diverse specialisten en verplegend personeel samenvoegen. Met die ruimtebesparing kunnen we onder meer bredere verkeersruimten creëren, waardoor er een opener structuur ontstaat. Medisch ondersteunende diensten waar in principe geen patiënten komen, gaan we verplaatsen en situeren in de periferie van het ziekenhuis”, legt Brouwers in een notendop de herstructurering uit.

In het huisvestigingsplan zijn de nodige maatregelen genomen om de duurzaamheid te verhogen. Opmerkelijk is dat het ziekenhuis bij de afwerking en isolatie van binnen- en buitenwanden en gevelbekleding gebruik maakt van hergebruikt materiaal dat vrijkwam uit het ziekenhuis, zoals gipsplaten, hardhouten kozijndelen (meranti) en gevelplaten van Eternit. Om een fijne, aangename werkomgeving te creëren, zijn in het nieuwe OK-complex en Vrouw en Kind Centrum grote vensters met superisolerende triplebeglazing toegepast. De beglazing is bovendien voorzien van zonwerende folie. Energie wordt duurzaam opgewekt via onder meer 9.000 PV-panelen op het dak en een WKO-installatie. Daar komt nog een tweede bodemwarmtebron bij.    

Hergebruik van materialen was een harde eis
Van Wijnen Gorredijk heeft onder meer binnenwanden, gips-, plafond- en gevelplaten hergebruikt in dit project. Deze materialen en grondstoffen zijn vastgelegd in het zogeheten Madaster, een soort grondstoffenpaspoort. “Dat was een harde eis van de opdrachtgever”, zegt directeur Faber. “Het sluit prima aan bij onze ambitie om steeds duurzamer te bouwen. Niet vanuit een financiële drijfveer, maar om veel zuiniger met onze primaire grondstoffen om te gaan.”

Kamerhoge geprinte wandbekleding

Voor het operatiecomplex van Nij Smellinghe leverde Vescom Langor+print, kamerhoge geprinte wandbekleding. 

Soms voldoet alleen een op maat gemaakte oplossing. Daarom kunt u bij Vescom uw eigen digitaal geprinte wandbekleding ontwerpen. Of het nu gaat om esthetiek of schaal: de mogelijkheden zijn eindeloos. De specialisten van de designservice van Vescom staan voor u klaar om u met raad en daad door het gehele proces te begeleiden. 

Digitaal geprinte wandbekleding biedt naadloze en kamerhoge mogelijkheden en geeft elke ruimte een krachtige uitstraling. De resultaten zijn tevens duurzaam, goed reinigbaar, brandwerend, bestand tegen krassen en stoten en kleur- en lichtecht.

Procesgericht ontwerpen

“Een OK kan alleen goed functioneren als het hele OK-centrum klopt”, zegt Janet Vissinga van OKCN. De plannen voor ziekenhuis Nij Smellinghe zijn gevormd na een grondige analyse van het huidige OK-centrum.

“Door specifiek te kijken naar de patiënten-, goederen- en medewerkerslogistiek, apparatuur en aansluiting op de positie van de nieuw te realiseren OK’s, konden we vrij snel vaststellen welke uitgangspunten we moesten hanteren om te komen tot een goede hygiënische zonering. Binnen de kaders die gesteld waren, hebben we onze ideeën uitgebreid besproken en tot in de puntjes uitgediept met de OK-medewerkers en medische staf. De ontwerpuitgangspunten hebben we helder weten te vertalen naar de architecten en installatieadviseurs, waardoor we een zeldzaam mooi en kort ontwerpproces hebben kunnen doorlopen. De realisatiefase verloopt identiek met een goed bouwteam en met maximale betrokkenheid van de ‘werkvloer’. Met recht kan hier gesproken worden van een project waarin de gebruiker centraal staat.”

Vissinga benadrukt het belang van betrokkenheid in een vroeg stadium; ze noemt het ook wel ‘moment -1’. “Dat betekent dat een ziekenhuis een highcare afdeling wil gaan (ver)bouwen, maar nog geen beeld heeft van de primaire processen in relatie tot de noodzakelijke ruimtebehoefte en zonering. In dat stadium kun je naar een optimale situatie werken waarbij onnodige ontwerpkosten voorkomen kunnen worden. Wat we vaak zien, is dat afdelingen zijn verzand in hun huidige werkwijze en onvoldoende scherp hebben hoe je vierkante meters efficiënter kunt benutten door je werkprocessen slimmer te organiseren. Binnen ziekenhuis Nij Smellinghe werken we intensief samen met de gebruikers en domeinverantwoordelijken. Met de CSA op de begane grond en het OK-centrum op de eerste verdieping hebben we een logistiek werkconcept ontwikkeld waarbij we niet alleen de vierkante meters efficiënt hebben benut, maar ook de inzet van FTE hebben geoptimaliseerd.” En ja, herhaalt Vissinga, “hierbij is samenwerken inderdaad het sleutelwoord!”

Feiten en cijfers

Opdrachtgever
Nij Smellinghe, Drachten

Architect
Van Manen en Zwart Architecten, Drachten i.s.m opZoomarchitecten, Arnhem

Aannemer
Van Wijnen, Gorredijk

Installateur
Unica, Zwolle

Oplevering
2021