Platform over bouw en ontwikkeling in de zorg in Vlaanderen en Nederland
Zorgappartementen bouwen in een voormalig ziekenhuis, met het hoogste wooncomfort voor ouderen en rekening houdend met de status van een gemeentelijk monument; de renovatie en transformatie van het Sint Jozefpaviljoen in Gouda was een flinke klus. Er vond dan ook heel wat overleg plaats tussen opdrachtgever Domus Magnus, architect KAW en de plaatselijke welstand van Gouda om het ontwerp te fiatteren, maar het resultaat is indrukwekkend.
Gang op de dakverdieping, met groene tinten en grote prints bij de voorddeuren van de appartementen. (Beeld: Sjaak Henselmans)
In ruim een jaar tijd is het voormalig rooms-katholieke ziekenhuis aan de Graaf Florisweg getransformeerd tot een zeer duurzame woonzorglocatie van Domus Magnus. Het monumentale gebouw uit 1929, dat tot 2014 nog als ziekenhuis fungeerde, omvat nu 34 luxe zorgappartementen, verdeeld over drie lagen en heeft op de begane grond drie gezamenlijke woonkamers en een leefkeuken met restaurant voor zestig personen. Niek Teuben, projectontwikkelaar voor opdrachtgever Domus Magnus, is zichtbaar trots op het resultaat. “Het is op nieuwbouwniveau getransformeerd, want er was ruimte om dit monument te voorzien van isolatie op nieuwbouwniveau en vloerverwarming. Je wilt de mensen die er komen wonen zoveel mogelijk comfort bieden en binnen de monumentenstatus is dat goed gelukt, mede door veelvuldig overleg met de Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit.” De buitengevels en symmetrische hoofdstructuur zijn behouden, evenals de indeling met gangen die nu aan weerszijden appartementen hebben.
Eén van de zitkamers op de begane grond. (Beeld: Sjaak Henselmans)
De grootste bouwkundige ingreep was het verplaatsen van de hoofdentree naar de achterzijde. Teuben: “De nieuwe hoofdentree is een uitbouw aan de oude gevel, waardoor meer ruimte ontstond voor algemene functies. Het verplaatsen van de hoofdingang betekent dat het Sint Jozefpaviljoen is ‘omgedraaid’. Aan de oude voorzijde is nu een prachtige besloten buitenruimte beschikbaar gekomen, die opnieuw wordt ingericht met een groot gazon, wandelpaden, een moestuin voor de eigen keuken, een verhoogd terras en een jeu de boulesbaan.”
Centraal trappenhuis. (Beeld: Sjaak Henselmans)
Binnen is het gebouw bijna als nieuw. Alleen de trappenhuizen, granito vloeren, een plaquette en glas-in-lood ramen herinneren nog aan vroeger. Teuben: “Er is een variëteit aan appartementen te vinden, van eenkamerappartementen van 45 m² tot tweekamerunits van 75 m², evenals twee ruime appartementen van 110 m². Op de begane grond bevinden zich alle gemeenschappelijke ruimten, waaronder het restaurant met grote open keuken. Familie kan hier ook aanschuiven; iedereen moet zich welkom voelen. Er zijn hier ook veel verschillende zitjes. Met name voor de bewoners met psychogeriatrische klachten is het belangrijk dat ze de keuze hebben om daar te zijn waar zij zich op hun gemak voelen.”
Herkenbaarheid en oriëntatie zijn essentieel in een woonomgeving als je rekening houdt met bewoners met psychogeriatrische klachten. Dat begint met een herkenbare indeling met een centraal trappenhuis, liften in de koppen en appartementen aan weerszijden van de gangen. Teuben: “We hebben met de afwerking een chique uitstraling trachten te combineren met herkenbaarheid. Zo heeft de begane grond gele tinten en op de vloeren PVC met een houten visgraatmotief. Op de eerste verdieping is gekozen voor rozige kleuren met tapijt en op de dakverdieping zijn groene tinten voorzien, ook met tapijt. Chique zitjes, lambriseringen en lijsten zorgen voor de sfeer, grote afbeeldingen naast de voordeuren voor herkenningspunten.”
De zorgappartementen beschikken over een woonkamer, een ruime slaapkamer of slaapgedeelte, een kitchenette en een badkamer met douche en toilet. Alle badkamers zijn identiek uitgevoerd met een antislip doucheplaat van een bij twee meter en een infrarood stralingspaneel dat voorkomt dat bewoners na het douchen te snel afkoelen. Teuben: “Dit badkamerprincipe gaan we exact zo terugbrengen in een nieuw project in Utrecht; we proberen uniformiteit na te streven en waarom iets nieuws bedenken als je ergens heel tevreden over bent? We werken met vaste partners in onze bouwteams,
dat werkt prettig maar levert ook ideeën op die je vaker kunt toepassen.”
Gerenoveerd trappenhuis in de kop van het gebouw. (Beeld: Sjaak Henselmans)
Bijzonder aan deze transformatie is de sterke verduurzaming die is bereikt. Teuben: “Aan de buitenkant zie je niets. De oude gevels zijn gerestaureerd, het dakbeschot is hersteld, lood- en zinkwerk zijn vernieuwd en de oude pannen zijn gereinigd en weer teruggeplaatst. Aan de binnenkant is des te meer aangepast. Er is een dik isolatiepakket aangebracht waardoor de gevels een Rc-waarde van 6 hebben en de daken zelfs 8. Dat was noodzakelijk omdat het gebouw gasloos is gemaakt en we voor een systeem van koeling en verwarming op basis van grondbronnen hebben gekozen. Een warmtepomp in de kelder brengt het water voor de vloerverwarming in het hele gebouw naar 40°C. Daarboven zijn alle appartementen uitgerust met een voorraadvat en een booster die het water van 40 naar 60°C brengt.”
Uiteraard is het hele gebouw drempelloos. Daartoe zijn de vloeren overal opgehoogd. Waar niet altijd aan gedacht wordt, is het uitzicht voor de bewoners. Teuben: “Zichtlijnen zijn meestal naar de lucht. Alleen mis je dan als bewoner het zicht op de reuring op straat. Daarom hebben we op de verdiepingen grotere ramen gemaakt, zodat ook vanuit bed uitzicht is op het buitenleven. Op de daklaag is dat nog iets verder doorgevoerd. Daar zijn nieuwe dakkapellen geplaatst en is het hele vloeroppervlak tachtig centimeter opgehoogd met piepschuim. De knieschotten van de dakkapellen zitten nu op veertig centimeter en zo heeft iedereen die in een rolstoel of aan tafel zit, ook vanuit de tweede verdieping direct zicht op de straat en de tuin. In de ophoging zijn meteen de installaties weggewerkt.”
Louwers Mediagroep
Schatbeurderlaan 6
6002 ED Weert
© 1987 - 2024 Louwersmediagroep.
