Een leidende rol, voor een betere zorg

Portfoliomanager Healthcare Hans Wouters van totaalinstallateur Unica nam afgelopen januari afscheid. Wouters zag in de laatste vier decennia van zijn werkzame leven de ziekenhuizen veranderen, met een groeiende centrale rol voor installateurs. “Op de hotfloors moet die leidend zijn, terwijl in de ziekenhuisbouw een maatwerkaanpak essentieel is. Wij lopen voorop met innovatieve oplossingen, voor betere zorg met minder ondersteunend personeel en in een vroeg stadium meedenkend over het combineren van techniek
en bouwfysica.”

Voor de installatiebranche, en dus ook voor een totaalinstallateur als Unica, is de ziekenhuiswereld een belangrijke sector, met opdrachten in de tientallen miljoenen. De immer innoverende medische wereld vraagt steeds betere installaties en gebouwen, en bouwfysica en techniek zijn altijd verweven geweest. Je ziet vandaag de dag dat de traditionele categorieën ‘E’ en ‘W’ ook in andere bouwsectoren integraal worden verzorgd; in de ziekenhuiswereld is dat al veel langer het geval. Wouters: “Integrale dienstverlening aan ziekenhuizen en zorg­instellingen staat centraal.”

Naast traditionele installaties verzorgt Unica (met ENGIE Services, Trebbe en Van Wijnen onderdeel van het FourCare-consortium) diensten in het kader van ontwerpadvies, ICT en kantoorautomatisering, cleanrooms, sprinklertechniek en beveiliging. “En uiteraard zijn wij volledig up-to-date als het gaat om de laatste technieken op het gebied van domotica, op afstand bedienbare verlichting, monitoring op afstand, persoonsalarmering en verpleegoproepsystemen – oplossingen voor het groeiende personeelstekort in de zorg. Wij combineren die met slimme, duurzame technieken.”

In technische oplossingen streeft Unica naar duurzame toegevoegde waarde voor haar opdrachtgevers, aldus Wouters. “Efficiënte topinstallaties met een zo hoog mogelijk rendement en een zo laag mogelijk energieverbruik. Denk aan warmte-koudeopslag in de bodem, waardoor geen koelmachines nodig zijn, of het gebruik van zonne-energie voor verwarming en het opwekken van elektriciteit.” In ziekenhuizen, grootverbruikers op het gebied van energie, is een enorme efficiencywinst te boeken. “Uiteraard ook met gebouwbeheersystemen, sensoren, slimme meters en toegangstechnieken; één oplossing voor alle systemen.”

Dat wordt met de stijgende energieprijzen alleen maar belangrijker. “Als gebouweigenaar kun je met overzichtelijke dashboards en realtime modellen op grond van big data inspelen op veranderingen. Hierdoor is comfortabel, efficiënt en veilig gebouwbeheer mogelijk.”
Er zijn ook uitdagingen. “Een goed werkend systeem kun je aan de voorkant beveiligen, maar aan de achterkant – de gebruikerskant, kan de achterdeur openstaan. Een ziekenhuis is zozeer afhankelijk geworden van ICT, dat hackers de gehele dienstverlening plat kunnen leggen als dat niet goed geregeld is. Juist daarom is een integrale dienstverlening zo belangrijk.”

De ziekenhuisbranche wordt voortdurend gevoed met nieuwe richtlijnen en technologieën – zowel intern als extern. Wat maakt het onderscheid in het installatiewerk? Wouters, zelf ooit radiologisch assistent geweest, is helder: “Wat werkelijk het verschil maakt, is begrip voor die andere wereld. Als je conform planning werkzaamheden moet uitvoeren op de IC, en je ziet op de dag van uitvoering dat er net iets ernstigs is gebeurd, informeer je dan bij de juiste mensen. Misschien is het beter om de werkzaamheden later uit te voeren. Daar zijn de direct betrokkenen misschien op korte termijn niet blij mee, maar op langere termijn levert het goodwill op. Zorgbouw gaat altijd om langdurige relaties. Daar moet je gevoel voor hebben of krijgen.” Ook als het gaat om acquisitie. “Voor sommige gesprekken moet je bij de Raad van Bestuur zijn, vooral als het gaat om financiering, maar de medisch-specialistische bedrijven worden steeds belangrijker. Zij zijn tegenwoordig mede verantwoordelijk voor de financiële resultaten van het ziekenhuis. Je zult als bouwpartner bereid moeten zijn om langdurig te investeren in mensen.”

Het ontwerpen en bouwen van de hotfloors is bijvoorbeeld niet meer mogelijk zonder een centrale rol van de Msb’s, stelt Wouters. “Maar ook als het gaat om onderhoudswerkzaamheden: steek even je neus om de deur bij de juiste persoon, dat kan veel opleveren. Ik werkte in 1982 voor het eerst in een ziekenhuis en ken de mensen in het grootste deel van de Nederlandse ziekenhuizen persoonlijk.” Andersom is een investering in de relatie van even groot belang. “Een ziekenhuisbestuur bouwt vaak maar 1 keer een nieuw ziekenhuis, dus je kunt veel van elkaar leren. Zo is het gebruikelijk om in de uitvoeringsfase de bouwkundige partij te laten leiden. Op de hotfloors moeten de installateurs echter leidend zijn, met een integrale dienstverlening die de opdrachtgever ontzorgt – van advies tot exploitatie.”