Hybride zaal brengt chirurgie en katheterisatie samen

Het AZ-Sint-Jan Brugge-Oostende AV is nooit bang geweest om de grenzen van de zorg te helpen verleggen. Het pakte eerder al uit met een steriele apotheek. Vandaag biedt de nieuwe cardioafdeling een unieke hybride zaal waar zowel chirurgie als katheterisatie-ingrepen kunnen gebeuren. De bouw ervan was echter geen evidentie, om het gewicht voldoende te verdelen op de bestaande funderingen en tegelijk de onderliggende diensten zo min mogelijk te storen. Met een partnerschap van meer dan 17 jaar en 85 gezamenlijk gerealiseerde projecten nam Wycor deze handschoen graag op.

Het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV bestaat uit drie campussen: AZ Sint-Jan (700 bedden) en SFX (Sint-Franciscus Xaverius, 160 bedden) in Brugge en Henri Serruys (320 bedden) in Oostende. De campus waar we vandaag te gast zijn, AZ Sint-Jan, kent een zeer rijke geschiedenis die teruggaat tot 1150, naar de bouw van de eerste hospitaalzaal van het gasthuis Sint-Jan, toen nog gelegen in het centrum van Brugge. De verhuis naar de huidige site gebeurde in 1977. “In de loop der jaren is er wel het één en ander aangebouwd en intern verbouwd, telkens met het comfort van de patiënten voor ogen. De evolutie naar een- en tweepersoonskamers maakte bijvoorbeeld dat we op dezelfde oppervlakte minder beddencapaciteit hadden en dus moesten bijbouwen”, vertelt Technisch Directeur Franky Gotelaere. Hij leidt het technisch departement dat over de drie campussen heen ongeveer 85 technici telt.

Hetzelfde verhaal van capaciteitstekort schuilt achter de recente bouw van het nieuwe cardiocentrum. “Op de vierde verdieping bevindt zich het centraal operatiekwartier. Ons ziekenhuis kent een grote chirurgische activiteit waardoor we stilaan aan het plafond zaten. Directe mogelijkheden om uit te breiden waren er echter niet door de structuur van het ziekenhuis”, geeft Gotelaere aan. Het AZ Sint-Jan bestaat eigenlijk uit twee blokken. De vleugel die plaats biedt aan kamers over vijftien verdiepingen is gebouwd in de vorm van een omgekeerde V. Het medisch blok past daar als een driehoek tussen en zorgt zo voor de naadloze aansluiting van de medische zorgen voor de patiënten. Gotelaere: “Tegelijk kwam er ook een vraag van onze hartspecialisten, gespecialiseerd in katheterisatie-activiteiten, naar meer capaciteit. We zien immers dat er een evolutie is naar minder invasieve ingrepen voor hartoperaties.”

De technische dienst besloot deze twee vragen te bundelen en een nieuw cardiocentrum te bouwen, goed voor een investering van 8 miljoen euro. Het moest niet zomaar een copy paste worden van de huidige situatie. “We staan voor duurzame, toekomstbestendige investeringen. We hebben niet alleen gekeken naar de huidige noden, maar in overleg met alle artsen ook nagedacht over wat er in de toekomst zou volgen.” De nieuwe cardio-afdeling bestaat daarom uit twee operatiezalen voor cardiochirurgie. Een hybride ingrepenzaal verbindt deze met het bestaande katheterisatielab dat tegelijk ook een gedeeltelijke make-over kreeg. Deze hybride zaal is een unicum. ”Het brengt klassieke hartchirurgie en interventionele hartbehandelingen fysisch samen. Ook de twee equipes werken nu fysiek samen. We geloven erin dat de twee disciplines dichter naar elkaar zullen groeien in de toekomst”, geeft Gotelaere nog mee.

Projectleider voor de bouw van de nieuwe cardio-afdeling was Wim Vandevijvere. “We waren op zoek naar een totaalaannemer die de technieken en de binnenafwerking kon meenemen. Naast het nieuwe cardiocentrum kwam er ook een tweede bouwlaag voor die technieken en om de personeelsafdeling samen te brengen op één locatie. Het lastenboek, opgesteld door VK Architects & Engineers, was bewust anders opgebouwd. Het specificeerde zeer gedetailleerd wat we wilden, maar het was aan de partijen zelf om in te vullen hoe ze de constructie wilden opbouwen. Wycor kwam als aangewezen partner naar voren uit de openbare aanbesteding. Zij koos voor skeletbouw, wat toch voor een kwalitatief ander gebouw zou zorgen en meer speelruimte zou laten in de afmetingen van de lokalen. Belangrijk, want de medische uitrusting was bij aanvang van de bouw nog niet bepaald.” 

Het totaalproject omvatte de metaalconstructie, de verdiepingsvloeren, het houtskelet, de chape, het alu schrijnwerk, de wanden, de zachte en harde vloeren en de gevelpleisterwerken. De uitdagingen in dit project hadden vooral te maken met het feit dat het op een bestaande constructie moest komen en naadloos moest aansluiten bij de bestaande niveaus. Een kaarsrechte vloer dus tussen de katheterisatie-afdeling en het nieuwe cardiocentrum. Hoofdprojectleider Carlos Van Peteghem: “Er werden twee bouwlagen geplaatst boven de bestaande spoed- en EPSI-afdeling (eenheid voor psychiatrische spoedinterventie), waar het altijd een komen en gaan is. Onze werkzaamheden mochten die diensten niet hinderen. Bovendien was het belangrijk om de metalen constructie zodanig op te bouwen, dat ze voldoende dragend was en de druk evenwichtig naar beneden werd geleid. Het gaat om zware metalen profielen dus dan moet je de nodige voorzorgsmaatregelen treffen om te zorgen dat er veilig gebouwd kan worden. Geen simpele opdracht, maar optimaal advies verlenen, gericht inzetten van expertise om pro­actief potentiële risico’s te detecteren en nadien alles perfect op de werf te kunnen inpassen, dat is onze grote meerwaarde.”

Gotelaere: “Wycor onderscheidt zich inderdaad doordat het met de bouwheer meedenkt en de meest efficiënte, duurzame en budgetvriendelijke oplossingen voorstelt.” Wycor Directeur Uitvoering Patrick Claes vult aan: “Zo doen wij het graag. Bovendien zitten ook aan de andere kant van de tafel ingenieurs, waardoor we altijd snel op wederzijds begrip kunnen rekenen voor wat er zich tijdens een bouwproces kan voordoen.” Het resultaat mag er in elk geval wezen. Dat is ook te danken aan de huisstijl die AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV zich eigen heeft gemaakt. “De afwerkingsgraad ligt hier hoog. Men kiest voor duurzame en kwaliteitsvolle materialen die terugkeren. Dat geeft het ziekenhuis een uniforme aanblik. Met onze eigen productie-eenheid kunnen wij hier gemakkelijk op inspelen voor het vaste meubilair, de balies, de gordijnbakken, de venstertabletten, de binnendeuren en de wandbekleding. De doordachte aanpak wordt ook doorgetrokken naar de technieken, zelfs tot in hoe alles gelabeld moet worden. Wat de technieken betreft, is voor het nieuwe cardiocentrum duidelijk de keuze gemaakt voor state-of-the-art, zodat deze afdeling de komende twintig jaar een toonbeeld van hartzorg kan blijven”, besluit Van Peteghem.