Platform over bouw en ontwikkeling in de zorg in Vlaanderen en Nederland
Maarten Walravens (AZ Sint-Maarten): ‘Ziekenhuis van de toekomst zal breder maatschappelijk verankerd zijn’
Maarten Walravens, AZ Sint-Maarten

Maarten Walravens (AZ Sint-Maarten): ‘Ziekenhuis van de toekomst zal breder maatschappelijk verankerd zijn’

De concentratie van de bestaande vestigingen van AZ Sint-Maarten (Mechelen) in een nieuwbouw op één campus was het grootste Vlaamse zorgbouwproject van de voorbije jaren. Het tienjarige bouwtraject leverde ook heel wat nuttige inzichten op, zegt Maarten Walravens, adjunct van de hoofdarts.

“Voor zulke projecten moeten we niet tien, maar minstens twintig jaar vooruitdenken. Flexibel bouwen is daarom onontbeerlijk. Dit betekent in de praktijk dat we niet alleen rekening moeten houden met mogelijke toekomstige bestemmingswijzigingen van gebouwdelen, maar ook met de daarvoor noodzakelijke bouwwerken. Dit impliceert een modulaire aanpak en visie. Vandaag al breiden we fundamenteel ons dagziekenhuis en polikliniek uit door groei. Daarbij komt het erop aan de concepten en stromen in het ziekenhuis maximaal te bewaren en te bewaken.”

“Ik pleit voor een efficiënter gebruik van de beschikbare zorginfrastructuur. Ik denk daarbij onder meer aan het gebruik van raadplegingslokalen door een geïntegreerde huisartsenwachtpost (momenteel al in ons ziekenhuis). Op die manier wordt die ruimte ook tijdens de avonden en weekenden nuttig gebruikt. Een ander voorbeeld is het openhouden van een apotheek. Dit is een service naar onze patiënten, bezoekers en medewerkers, maar ook een veilige omgeving wanneer de apotheek dienst heeft.”

Walravens onderstreept de betrokkenheid van alle stakeholders: “Dat is meer dan een modewoord. Betrokkenheid creëren betekent ook verantwoordelijkheid creëren. Een goed voorbeeld hiervan is de keuze van de patiëntenmonitors. In het verleden gebeurde die keuze per dienst en per campus. Daardoor beschikten we in het verleden over wel 24 verschillende types monitors, van vijf leveranciers. Vandaag gebruiken we vier types, van één enkele leverancier. Dat maakt niet alleen verschil in de aanbesteding en het kostenplaatje, maar maakt het ook veel eenvoudiger om opleidingen in het gebruik ervan te organiseren. Bovendien kan het materiaal gemakkelijker tussen de afdelingen worden uitgewisseld. Om dit te realiseren, hebben we de stakeholders, inclusief de artsen, volledige transparantie gegeven in het kostenplaatje. Zo creëerden we medeverantwoordelijkheid in de beslissing en het gebruik.”

Wat zullen de belangrijkste aandachtspunten zijn?

“Het ziekenhuis van de toekomst zal een veel bredere verankering in de maatschappij hebben. Dit betekent ook dat toepassingen die in andere sectoren intussen vanzelfsprekend zijn, dit ook in onze sector (zullen) worden. Ik denk daarbij onder meer aan een check in-service zoals in een hotel, met gepersonaliseerde boodschappen over ingreep en behandeling, een realtime afsprakenflow, een app voor de betaalparking en een ‘bring me’ box voor medische hulpmiddelen.”

Digitale (r)evolutie

“Het ziekenhuis van de toekomst zal digitaal verbonden zijn met zijn bredere omgeving. Die omvat niet alleen de thuisomgeving van de patiënt, maar ook andere zorginstellingen. Dit vereist de vlotte en veilig uitwisseling van gegevens van verschillende systemen. De verbinding met de thuisomgeving kadert ook in het aanbieden van preventieve zorg naast de curatieve. Door mensen thuis op te volgen, kun je sneller inspelen op mogelijke gezondheidsproblemen. De beschikbaarheid van de nodige gegevens geldt overigens ook voor niet-medische interne diensten, zoals de administratie en catering. Maar een deel van de zorg zullen we nooit digitaal kunnen aanbieden.”

Kleinere ecologische voetafdruk

“Het ziekenhuis van de toekomst is regeneratief en moet manieren vinden om zijn ecologische voetafdruk te verkleinen en zoveel mogelijk zelfvoorzienend zijn in energiegebruik. Dit dient te gebeuren doorheen het volledige bouwproces, van siteselectie tot materiaalkeuze, levenscyclus en gebouwenbeheer. Essentieel is ook dat er een business continuity plan is. We mogen ons hier niet beperken tot standaardtests van noodgeneratoren, maar moeten ook beschikken over uitgewerkte noodplannen. Zo moeten we bepalen welke (zorg)processen essentieel en kritisch zijn voor de continuïteit wanneer bijvoorbeeld het ICT-systeem zou uitvallen.”

“Naast voldoende ruimte staan luchtkwaliteit, temperatuur en akoestiek bovenaan het lijstje van ruimtelijke en ecologische kwaliteiten waarmee we rekening moeten houden. Dat doen we nu door het gebruik van warmtepompen, een installatie voor warmtekrachtkoppeling, BEO-velden voor een seizoenoverspannende opslag van warmte en koude, een intelligent gebouwenbeheersysteem voor een efficiënte temperatuur- en vochtigheidsregeling en het nuttige gebruik van regenwater, in combinatie met een vertraagde afvoer via groendaken. Bij de inrichting van de buitenruimte kozen we planten die de biodiversiteit ondersteunen en zonder pesticiden kunnen worden onderhouden.”

Financiering ICT & digitalisering

Zijn de huidige Belgische financieringsmodellen afgestemd op deze digitale evolutie? “Nee. De focus ligt nu vooral op lonen, afschrijving en exploitatie. Men spreekt te weinig over enerzijds de inhaalslag die moet gebeuren op het vlak van EPD en andere ICT-processen, het integreren van een business continuity plan en het bijscholen van de medewerkers in deze zaken en anderzijds de toekomstige noden en evolutie. Daarvoor is nu onderfinanciering.”     

Maarten Walravens (43 jaar)
– Bachelor of Nursing, Katholieke Hogeschool Leuven (UCCL)
– Master of Health Science, Universiteit Maastricht
– Young Management Program, Vlerick Business School, Leuven – Gent

Meer dan 15 jaar actief in de ziekenhuissector:
– gestart als verpleegkundige, OLV-ziekenhuis Aalst
– 6 jaar transplantcoördinator, OLV-ziekenhuis Aalst
– 2 jaar stafmedewerker van CEO, UZ Brussel
– 4 jaar stafmedewerker hoofdarts, AZ Sint-Maarten, Mechelen
– adjunct van hoofdarts AZ Sint-Maarten sinds 2013
– ziekenhuisnoodplancoördinator AZ Sint-Maarten sinds 2016
– lid adviesraad van de 5de Conference on (digital) Health Tech sinds 2018
– expertise & consultant in digitalisering en digitale transformatie in de gezondheidszorg

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details