Platform over bouw en ontwikkeling in de zorg in Vlaanderen en Nederland
Nationale Cleanroomdag in  teken van contamination control

Nationale Cleanroomdag in teken van contamination control

In Bussum vond op 7 oktober een bijzonder evenement plaats over contamination control: de 13e VCCN Nationale Cleanroomdag. Uit de presentaties bleek dat het maken van een cleanroom uiterst complex is. Er komen uiteenlopende technische disciplines samen en diverse belanghebbenden spelen een rol. Het V-model biedt een praktisch handvat vanaf planvorming tot ingebruikname.

Dagvoorzitter Wouter Burggraaf van VCCN lezingen en conferenties sprak over het belang van de bijeenkomst.“De 13e VCCN Nationale Cleanroomdag staat in het teken van bewustwording over contamination control. Kennis opdoen en delen. Zowel de lucht als oppervlaktes in een cleanroom kunnen verontreinigd en gedesinfecteerd raken. Overdracht komt tot stand door deeltjesdepositie en direct contact. De mens is de grootste veroorzaker van contamination in een cleanroom.” Frans Saurwalt van Kropman Contamination Control ging in op het doel van contamination control. “De toepassing van stof- en kiemarme ruimten vormt voor steeds meer bedrijven een essentieel onderdeel van het primaire proces. Het V-model hanteren we als handvat bij de totstandkoming van een cleanroom, vanaf initiatief tot gebruik. Dit model geeft de mate van abstractie weer over de tijd. In het begin zijn de wensen van de opdrachtgever abstract. Normen en richtlijnen vormen een handvat bij het specificeren en ontwerpen. Wensen en eisen worden vertaald in een tekening met dimensioneringen en materiaalkeuzes. Hierna volgt de bouw; de cleanroom krijgt concreet gestalte. Door vervolgens te valideren, wordt getoetst aan meetbare criteria. De gekozen criteria zijn branchespecifiek en afhankelijk van de gebruiker. Gebruik, het laatste stadium, gaat over persoonlijk gedrag en aanpassingen in het gebruik.”

Normen, specificaties en ontwerp
Namens Aero-Dynamiek gaf André van Tongeren een presentatie over normen. “Er zijn veel normen en richtlijnen over cleanrooms. Deze normen vormen de grondslag voor afspraken tussen belanghebbenden. Het is weliswaar lastig om deze normen te doorgronden, maar het loont de moeite. De VCCN ondersteunt hierbij middels cursussen. ISO-normen gelden wereldwijd, CEN-normen in Europa en NEN voor Nederland. Contamination control wordt bijvoorbeeld behandeld met NEN-EN-ISO 14644 (deeltjes in de lucht) en NEN-EN-ISO 14698 (micro-organismen). De VCCN RL 09 gaat over deeltjesdepositie en VCCN RL 10 over luchtdoorlatendheid.” Peter van Casteren van Philips Innovation Services sprak over ontwerp en specificatie. “Wat je niet vraagt, krijg je ook niet. Een goed programma van eisen maken is complex. Het productieproces staat centraal. Het ontwerp wordt gebaseerd op de gevraagde specificaties, maar nog meer op het gebruiksdoel. Dat is de leidraad richting bouw en validatie. Inzicht krijgen in de ‘total cost of ownership’ is belangrijk, inzicht in kosten voor energie, schoonmaak, onderhoud en verbruiksartikelen.”

Realiseren en valideren
Het realisatietraject van een cleanroom werd toegelicht door Michiel van Kooten van Cleanroom Combination Group. “Bij het realiseren van een cleanroom spelen diverse zaken een rol, zoals ergonomie, luchtkwaliteit, brandwerendheid en reinigbaarheid. Er moeten keuzes gemaakt worden over indeling en materialisatie. Dit heeft invloed op de bouwwijze en bouwvolgorde. Ik raad opdrachtgevers aan om zich goed in te lezen, referentieprojecten te bekijken en te werken met mock-ups. Het vastleggen van milestones tijdens het realisatieproces is belangrijk, evenals het doorgeven van wijzigingen aan alle betrokken partijen. Het opschuiven van een LAF-kast, kan bijvoorbeeld al invloed hebben op de luchtcirculatie.” Cleanroomvalidaties werden nader toegelicht door Edwin den Hartog van Kalibra International BV. “Validatie gaat om controle van kritische factoren voor het productieproces. Validatie bestaat uit installatiekwalificatie, operationele kwalificatie en prestatiekwalificatie. Waarbij getoetst wordt of geleverd is volgens tekening, of de techniek functioneert en of voldaan wordt aan de User Requirements Specs. Elke branche kent specifieke criteria over HVAC, reiniging, kleedprocedures en monitoring.”

Operations
Barbara Wessels van Ecolab Contamination Control gaf een presentatie over operations. “Voordat een cleanroom betreden mag worden, moet de mens ingepakt worden, zodat er geen huidschilfers of haren in de lucht komen. Deze deeltjes kunnen micro-organismen dragen. Mensen die in een cleanroom werken, moeten goed getraind zijn. Door snel te bewegen, verstoort de mens de laminaire flow in een cleanroom. Turbulentie zorgt voor opwaaien van deeltjes in de lucht. Infectie kan ook ontstaan door gecontamineerde materialen die in een cleanroom komen. Reinigen en desinfecteren van de ruimte blijft noodzakelijk.” Het lezingenprogramma voor nieuwe vakgenoten werd afgesloten door Wouter Burggraaf: “Niets is absoluut bij het maken van een cleanroom. Blijf zelf nadenken. Wees continu bewust van het uiteindelijke gebruiksproces. We spraken vandaag over contamination control, over het weren van micro-organismen en stofdeeltjes. We zijn stof en tot stof zullen we wederkeren. Vandaag gaven we u stof tot nadenken.”

Tekst en foto: Martijn van den Bouwhuijsen

i-project-infov3 Projectinfo

Maatwerk in cleanroom monitoring

“In ziekenhuizen is luchtkwaliteit bedrijfskritisch”, zegt sales engineer Lars Smidt namens Lighthouse Worldwide Solutions. “Voor patiëntveiligheid en kwaliteitsborging dient gebruikgemaakt te worden van monitoringsystemen, die onafhankelijk de condities van ruimtes, apparatuur en werkwijze vastleggen.” Lighthouse Worldwide Solutions levert meetapparatuur en realiseert meetsystemen. In een OK wordt bijvoorbeeld de temperatuur, de luchtvochtigheid, de deeltjesconcentratie en het aantal deurbewegingen gemeten en gecontroleerd of kritische waarden worden overschreden. “Dankzij onze partnerships met eindgebruikers, onze jarenlange ervaring en onze kennis van de regelgeving, bieden we maatwerk zoals u van de marktleider in Environmental Monitoring Systemen mag verwachten.”
Elke (monitorings)oplossing is 100% toegesneden op de normen en standaarden die van toepassing zijn. Door de complete monitoringsoplossingen van Lighthouse kan in het hele ziekenhuis worden gewerkt met één systeem, waarbij alle afdelingen worden ondergebracht met scheiding van rechten van de verschillende gebruikers. “Dit maakt de monitoring veiliger en efficiënter.”

Voor meer info: www.golighthouse.nl

i-project-infov3 Projectinfo

Specialist in realisatie van cleanrooms

Cleanroom Combination Group (CCG) is gespecialiseerd in de realisatie van stof- en kiemvrije ruimtes. Het bedrijf uit Bergeijk hanteert een geïntegreerde aanpak vanaf het definitieve ontwerp tot de oplevering. Zo wordt ‘Room for perfection’ geboden voor opdrachtgevers in de farmaceutische industrie, de biotechnologie, de biofarmaceutische industrie, de gezondheidszorg, de nanotechnologie, de micro-elektronica en andere hoogwaardige industrieën.

“Door goed te luisteren en mee te denken met onze klanten, kunnen we cleanrooms realiseren waarin optimaal wordt gepresteerd”, zegt technisch directeur Michiel van Kooten namens CCG. “We hebben ruime ervaring met de bouw en renovatie van operatiekamers en hebben de kennis, ideeën en materialen.”

CCG zorgt onder andere voor de vaste inrichting, het losse meubilair, de deuren, de doorgeefkasten, het wandsysteem en het plafondsysteem. Daarnaast ontwikkelt het producten als het flexibele CCG-10 wandsysteem. De wand in het CCG-10 systeem bestaat uit een vrijstaand HPL-frame waar de techniek zoals leidingen en kanalen in verwerkt wordt. Dit frame wordt bekleed met een 10 mm dikke HPL-plaat, die demontabel tussen de vloer- en plafondovergang is gemonteerd. “Het aanpassen van de techniek in of achter de wand is daardoor snel te realiseren en levert een minimale verstoring van de operationele processen op.”

Voor meer info: www.ccgholding.nl

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details