Nieuw parkeergebouw voor AZ Sint-Lucas, meer stadsgroen voor Gent

Heeft de gemiddelde Belg een baksteen in de maag, dan is dat bij Danny Van Hove vermoedelijk een stevige betonplaat. Als diensthoofd infrastructuur en bouwcoördinator van het Gentse fusieziekenhuis AZ Sint-Lucas heeft hij nu al voldoende bouwplannen op zijn werktafel liggen om tot aan zijn pensioen intensief bezig te zijn. Momenteel nadert één deelproject de opleveringsdatum: de twee parkeertorens die alle bestaande parkeerplaatsen op de begane grond moeten vervangen.

Gemiddeld bouwt Sint-Lucas ongeveer 5.000 à 6.000 m² per jaar. Voor niet-ingewijden is de campus een complex labyrint, waarin op middellange termijn ook de hele campus van de nabijgelegen Volkskliniek zal worden geïntegreerd. Daar zijn nu alle niet-acute diensten gecentraliseerd, zoals geriatrie en een almaar groeiend chirurgisch dagziekenhuis, het grootste in de regio. Sint-Lucas beschikt dan ook over een uitgebreide dienst Gebouwen, waarvan verschillende architecten en ingenieurs deel uitmaken.
“Het is heel aangenaam samenwerken met een opdrachtgever die zelf ook door en door in de bouwwereld zit”, vertelt Hendrik Eerens, projectmanager bij Antwerpse Bouwwerken, de aannemer van het nieuwe parkeergebouw. “Tijdens het overleg hebben we slechts een half woord nodig om elkaar te begrijpen.” Danny Van Hove vult aan: “Als bouwcoördinator ben ik vooral betrokken bij de concept- en de ontwerpfase. Zodra een uitvoeringsfase start, staat de dienst Gebouwen in voor de verdere opvolging. Na de ingebruikname nemen de dienst Technisch Onderhoud en andere facilitaire diensten het dagelijkse onderhoud op zich.” ›

Intensieve voorbereiding
De voorbereidingen namen niet alleen veel tijd in beslag, ze waren ook erg intensief. “We hebben aan tafel gezeten met diverse Gentse stadsdiensten en met onder meer De Lijn”, blikt Van Hove terug. “Zo kregen we het voor elkaar dat naast de oostelijke parkeertoren een bushalte voor De Lijn wordt aangelegd. De openbare vervoersmaatschappij laat slechts in uitzonderlijke gevallen haltes toe op privéterreinen.”
Beide parkeertorens verrijzen op de plaats van een vroegere parkeerplaats op de begane grond. Zo had het ziekenhuis er verschillende, zowel voor bezoekers en patiënten als voor medewerkers. Die verdwijnen op termijn allemaal. De verspreide fietsbergingen blijven, al biedt de nieuwbouw eveneens ruimte voor fietsen. “Zolang de werken duren, huren we in de omgeving braakliggende terreinen om te parkeren. We stimuleerden bij onze collega’s ook het gebruik van andere transportmiddelen.”
De toegang tot de bestaande parkeerplaatsen en de verbinding met de Gentse ring verliep via verschillende wegen, met een vrij ingewikkelde lay-out. In plaats daarvan komt er binnenkort een kaarsrechte verbinding met de ring, met een nieuw kruispunt. Het stedelijke groen en het ziekenhuisgroen in die zone worden herschikt, waardoor er meer publiek toegankelijke groene ruimte komt. Fietsers en wandelaars die vanuit het noorden van Gent komen, zullen een rustige route krijgen, dwars door de ziekenhuissite.

Uitgebreide logistiek
Voorlopig doet de nieuwe inrit dienst als transportweg voor het bouwmateriaal. “Onderschat de volumes niet”, merkt Eerens op. “Er zijn in totaal ruim duizend ritten nodig, waarvan bijna 750 voor de 30.000 m² welfsels voor de vloerplaten. De leveranciers zagen zich zelfs verplicht een tijdelijke opslagplaats te organiseren in het havengebied, om vandaar op de gewenste tijdstippen plaatselijk vervoer naar de bouwplaats te verzorgen.” ›
“Een enkel parkeergebouw zou een mastodont zijn met een omtrek van bijna 350 m”, verklaart Van Hove. “Daarom besloot Abscis Architecten om het op te splitsen in twee volumes. De oostelijke toren telt acht lagen, de westelijke krijgt er vier. Dit verschil ligt aan de nabijheid van een bejaardentehuis, dat niet permanent in de schaduw mocht liggen.” Eerens vult aan: “Beide gebouwen delen een gemeenschappelijke entree. Per verdieping leggen we een passerelle aan.”

Uitstraling
Het parkeergebouw zal voor automobilisten en veel bezoekers vanaf de Ring het eerste beeld zijn dat ze van AZ Sint-Lucas opvangen. Daarom schenkt het ontwerp, ondanks de functie van het gebouw, veel aandacht aan sfeer en uitstraling. De parkeertorens zijn open structuren. De vrije hoogte van 4 m op de begane grond versterkt dit karakter. Tegenover het strakke raster van de parkeerplaatsen staan uitwaaierende vloerplaten met groenbeplanting. De buitenbekleding van de borstweringen bestaat uit geperforeerde platen in wit gelakt aluminium. Ze verkleinen de massieve perceptie van de gebouwen. Op termijn zullen ook klimplanten tegen de gevels op de begane grond hiertoe bijdragen, evenals de bomen en struiken op uitwaaieringen van de hogere vloerplaten. Het extra groen is een specifieke vraag van de stad Gent; de constructie van de uitwaaieringen geïntegreerd met de betonvloeren was een specifieke suggestie van Antwerpse Bouwwerken. De parkeerinfrastructuur omvat ook erg praktische functies, zoals liften, sanitair en een berging voor rolstoelen.
Wagens met patiënten kunnen rond de parkeerplaats rijden en hen tot aan de hoofdingang of de spoedeisende hulp van het ziekenhuis brengen. De chauffeurs kunnen via een verkeerslus terugkeren naar de Ring of hun wagen stallen in het parkeergebouw. Een stalen constructie met glazen dak moet ervoor zorgen dat ze vanaf de parking het ziekenhuis zelf kunnen bereiken. Deze aanpak beperkt het doorgaande verkeer tot de urgentiediensten en de kiss & ride-zones.

Tekst: Koen Mortelmans
Foto’s: Abscis Architecten

FEITEN EN CIJFERS
Parkeergebouwen AZ Sint- Lucas & Volkskliniek, Gent
Opdrachtgever vzw AZ Sint- Lucas & Volkskliniek, Gent
Ontwerp Vereniging van studiebureaus Abscis architecten (Gent) en Technum (Gent)
Aannemer Antwerpse Bouwwerken, Antwerpen
Gevel Metal Design Works, Eindhoven
Studie 2012-2013
Realisatie maart 2014- zomer 2015; toegangsweg: augustus-december 2015
Bruto oppervlakte 40.223 m2
Capaciteit 1.450 autostaanplaatsen