Nieuwe Tusselerhof en Tusselerstaete: Pro Senectute kan weer meer dan 30 jaar vooruit

“Kijk, dit is toch een mooi detail”, wijst Rob Mombarg op de grond van wat letterlijk het tussenstuk is tussen Tusselerhof en Tusselerstaete. Daar staat keurig geprojecteerd dat bezoekers voor laatstgenoemde appartementencomplex linksaf moeten slaan, terwijl mensen die zorgcentrum Tusselerhof willen bezoeken naar rechts moeten. Een klein detail misschien, maar dat kenmerkt de nieuwbouw van zorgorganisatie Pro Senectute: oog voor detail.

En oog voor schoonheid, duurzaamheid en robuustheid, blijkt als we met Mombarg (technisch commercieel manager van hoofdaannemer KlaassenGroep) en Coryne Noordhoek (locatiemanager van zowel Tusselerhof als Tusselerstaete) door de gebouwen lopen. We zien het bijvoorbeeld in het al aangehaalde stuk tussen beide complexen in, dat naast entree ook als Grand Café dienst doet. Als we niet op de vloer kijken, maar naar boven, is daar een op het oog willekeurige mêlee aan latten gespijkerd. Niet omdat Mombarg en zijn mensen die over hadden, maar op verzoek van architectenbureau Oomen uit Breda.

Noordhoek is dus locatiemanager van beide vestigingen van Pro Senectute (Latijn voor ‘voor leeftijd’). “In verpleeghuis Tusselerhof is plaats voor 42 bewoners en in de appartementen in Tusselerstaete wonen ongeveer 45 mensen, deels ook echtparen. Er werken hier ongeveer 125 mensen.”

De nieuwbouw komt in de plaats van de oude Tusselerhof, een verpleeghuis voor ongeveer 60 bewoners. Ook daar was Noordhoek manager van, net als van de wooncomplexen Hoog Langen en Stadenbos. “Die zijn inmiddels door Pro Senectute verkocht”, vertelt ze. De oude Tusselerhof, gebouwd in de jaren ’80, voldeed niet meer en ook renoveren was geen optie, werd geconcludeerd door de specialisten. Dus werd gekozen voor sloop en nieuwbouw. “Eind 2018 zijn we tijdelijk naar St. Joseph gegaan, een oud verzorgingshuis voor nonnen. Geen ideale locatie en behoorlijk uitgeleefd omdat het een tijd anti-kraak is geweest, maar na een opknapbeurt hebben we er twee jaar gebivakkeerd.” In de tussentijd werd de oude Tusselerhof gesloopt, waarna begin 2019 de bouw van het nieuwe pand begon met oog voor duurzaamheid, meer ruimte voor bewoners en luxe.

In Tusselerhof verblijven mensen met een ZZP-pakket 5 of 7, voor verzorgd, verpleegd en beschermd wonen. Je kunt de dienstverlening in Tusselerstaete goed vergelijken met de aanleunwoningen van vroeger, vindt Noordhoek. “De mensen wonen zelfstandig in hun appartementen en ze krijgen van ons thuiszorg. Daarnaast is er een dienstenpakket. We ondersteunen de mensen, zodat ze zo lang mogelijk zelfstandig kunnen functioneren. En we schotelen ze ook een activiteitenprogramma voor. Er is een gastvrouw aanwezig en ze kunnen vier keer per week een maaltijd nuttigen in het Grand Café.”

“Het is een doelgroep die ervoor kiest om samen te wonen. Het gaat om mensen die bijvoorbeeld veel hebben gereisd en die houden van gesprekken over politiek en maatschappelijke dingen. Ze hebben veel meegemaakt en voelen zich betrokken bij de maatschappij. En in de laatste fase van hun leven willen ze meer dan de traditionele bingo. Wij verzorgen bijvoorbeeld een klassiek concert voor ze met professionele musici. Ze houden van kunst, cultuur en geschiedenis. Wat je bijvoorbeeld ook ziet, is dat in Tusselerhof de partner met dementie woont en in Tusselerstaete die zonder dementie. Zo wonen ze toch nog vlakbij elkaar.”

Tijdens de rondleiding in Tusselerhof vallen de sfeervolle inrichting en details meteen op, zoals het klassieke schilderij waarmee de entree naar de Hof Appartementen wordt aangegeven. “Het is weliswaar een verpleeghuis, maar iedereen is hier welkom. Ook de mensen van het andere gedeelte.” Het atrium op de begane grond heeft een prachtige tegelvloer, veel houtwerk en stijlvolle stoelen. Er is veel lichtinval. “Het is hier heerlijk zonnig.” We lopen langs een belevingshoek met ouderwets speelgoed, zien de bibliotheek en ook de kapsalon. “Mensen weten misschien niet precies meer wat een bibliotheek is en de kapper kan niet alles, omdat er geen water is, maar toch proberen we het een huiselijke sfeer te geven. We hebben gereedschap, handwerkspullen en bijvoorbeeld een prikkelbox met herkenbare zaken van vroeger.”

“Het is echt een mooi pand geworden en met zijn ronde details geeft dit een prachtig beeld passend in de omgeving”, kijkt ook Rob Mombarg tevreden rond. “Vooral logistiek was het best even nadenken, omdat alle installaties meteen zijn weggewerkt in de ruime kruipruimte en in de vloeren en muren. We hebben hier geen systeemplafonds.” Intussen wijst Noordhoek op weer zo’n detail: naast het nummer van het appartement en de naam van de bewoner, hangt er voor iedere deur ook een fotolijstje. “Daar kunnen de bewoners iets in hangen wat voor hen herkenbaar is. Een foto of bijvoorbeeld een afdruk van een schilderij.”

Ook in Tusselerstaete is er veel oog voor luxe en detail. De appartementen zijn hier groot en voorzieningen voor domotica zijn standaard aanwezig. “De bewoner kan zelf bepalen wat er allemaal wordt ingeschakeld.” De trap is een eyecatcher, hoewel de meeste mensen natuurlijk met één van de liften naar de eerste verdieping gaan. Belangstelling is er voldoende: “We hebben onlangs het laatste echtpaar mogen verwelkomen.”

Met de voorzieningen die zijn geïnstalleerd, kan Pro Senectute hier weer minstens 30 jaar vooruit. En dat zo duurzaam mogelijk, met zonnepanelen op het dak en warmtepompen. Mombarg: “De bouw heeft anderhalf jaar in beslag genomen. Alles verliep in prima harmonie in bouwteamverband en met een beetje geven en nemen van iedereen hebben we een mooi resultaat behaald, binnen de gestelde budgetten. Buiten zit alleen maar aluminium, beton en steen: daar is geen onderhoud meer nodig. Dan investeer je eerst iets, maar dat haal je er later dubbel en dwars uit. Het afwerkingsniveau is hoog, maar dat past ook bij de doelgroep.”

Project Tusselerhof en Tusselerstaete, Lochem
Opdrachtgever Pro Senecute Vastgoed, Amsterdam   
Architect Oomen Architecten, Breda
Aannemer Klaassen Groep, Dinxperlo
Directievoering bbn adviseurs, Houten
Installaties Rouweler Installatietechniek, Zelhem
Glas en Schilderwerk Van Dijk Glas en Schilderwerk, Leerdam
Zorgcommunicatie De Heer Medicom, Born  
Los meubilair Vervoort Meubelen, Goirle
Capaciteit 40 plaatsen voor verpleeghuisindicatie, 31 appartementen voor mensen met lichte zorg

Fred van Kersbergen van Projectstoffering Utrecht is trots op het resultaat dat zijn mensen in Lochem hebben bereikt. “We hebben alle raambekleding verzorgd. Dat ging om alle vitrages, overgordijnen en rails voor de bewonerskamers, de algemene ruimtes en de huiskamers. We hebben daarvoor de voorstellen van Oomen Architecten gebruikt.”

Dat zijn bedrijf deze opdracht kreeg, ligt volgens Van Kersbergen aan de juiste verhouding tussen prijs en kwaliteit. “We hebben ingeschreven op de tender en kwamen als beste uit de bus. Voor ons is het fijn dat we voor Pro Senectute ook meteen de opdracht hebben gekregen om De Wildhoef in Bloemendaal volgens dezelfde voorwaarden in te richten. Daar kunnen we dus binnenkort mee aan de slag gaan.”

Van Kersbergen vind het resultaat van het werk in Lochem mooi. “Er is veel kleur gebruikt in de vitrages en overgordijnen, waarbij we per verdieping eigen kleurschakeringen hebben toegepast. Elke verdieping is zo anders. Mooi dat Oomen Architecten dat zo heeft bedacht en een compleet geheel heeft ontworpen.”

Projectstoffering Utrecht is gespecialiseerd in het inrichten van zorgprojecten en zowel in vloer- als raambekleding. “Bij de Tusselerhof verzorgden we alleen de gordijnen, waarbij we gebruik maakten van stoffen van Artimo.”

“Een goede planning, een goede samenwerking en natuurlijk de kwaliteit en inzetbaarheid van vakkundig personeel.” Dirk van Dijk van Van Dijk Glas en Schilderwerk uit Leerdam weet wel waarom zijn bedrijf regelmatig bij bouwprojecten wordt ingeschakeld door de Klaassen Groep. “De medewerkers kennen ons, en wij kennen hen. We hebben een langdurige relatie. Dan rijden we graag een stuk om.”

Want Lochem is niet echt om de hoek voor de Leerdammer schilders. “Maar dit was natuurlijk ook een mooie opdracht. We deden zowel het schilderwerk als de beglazing en wandafwerking; veel soorten werkzaamheden, dus. We plaatsten onder meer brandwerende beglazing en plakten bijvoorbeeld ook fotobehang op de muren. Dat hadden we allemaal tijdens het offertetraject al uitgewerkt en inzichtelijk gemaakt. Zo konden we meteen op een rijdende trein stappen en meegaan in het hele bouwproces. Dat is ook onze kracht: meedenken en op tijd de juiste mensen en middelen leveren. Zo zijn we een echte bouwpartner voor de Klaassen Groep.”

“Bij een nieuw en modern zorgcomplex hoort toekomstbestendige zorgdomotica dat eenvoudig kan meegroeien met een veranderende zorgvraag.” De nieuwbouwlocaties Tusselerstaete en Tusselerhof zijn voorzien van de zorgdomotica van De Heer Medicom.

“Op locatie Tusselerstaete zijn in de appartementen waar bewoners zelfstandig wonen Care4me-units geplaatst, die langer zelfstandig wonen mogelijk maken. Naast een touchscreen en deurvideo-intercom beschikt de unit over functionaliteiten die de bewoner bewaken en helpen met de dagelijkse bezigheden”, aldus accountmanager Henk Wijnberger. “Door het inzetten van Care4me kunnen bewoners via de deurvideo-intercom bezoekers bij de entree via een spreekluisterverbinding te woord staan en de entreedeur openen. Daarnaast kunnen bewoners met een zorgvraag een alarmmelding maken via de alarmknop op Care4me of via de bijgeleverde draadloze hals-/polszender. Vervolgens kan een zorgprofessional de alarmmelding opvolgen.”

Op locatie Tusselerhof spreekt men van een intramurale setting, waarbij verpleegzorg wordt verleend, aldus Wijnberger. “De kamers zijn voorzien van oproepunits met gekoppelde draadloze hals-/polszenders. De zorgprofessionals beschikken over smartphones voorzien van de ANC Mobile Zorgapp, waarmee zij alle oproepen ontvangen, sensoren (tijdelijk) kunnen aan- of uitschakelen en een spreek-luisterverbinding kunnen opzetten. Daarnaast zijn de kamers voorzien van slimme sensoren met videoverificatie. Wanneer er (in)activiteit wordt gedetecteerd, ontvangt de zorgprofessional hiervan een melding op de smartphone. Voor de bewoners geeft deze manier van bewaken meer rust, vooral tijdens de nacht.”

Soms wil een dwalende bewoner onbewust de zorginstelling verlaten. “Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties. Om dergelijke situaties te voorkomen, is er een dwaaldetectiesysteem geïnstalleerd. Aan de hand van een hals-/polszender die een bewoner bij zich draagt wordt de aanwezigheid van deze persoon bij een bepaalde deur of doorgang gesignaleerd en indien gewenst wordt de deur of doorgang gesloten. Door het toepassen van dwaaldetectie heeft de desbetreffende bewoner meer vrijheid en privacy.” 

Bij de nieuwbouw van Tusselerhof en Tusselerstaete was bbn adviseurs verantwoordelijk voor het complete projectmanagement, evenals de directievoering en het toezicht tijdens de bouw. Het realiseren van huisvesting voor ouderen doet bbn vanuit de visie ‘Thuis, maar dan beter’.

“De locatie van Tusselerhof en Tusselerstaete is prachtig”, vertelt Wilbert de Wit, die samen met Maaike Bondrager projectleider was vanuit bbn adviseurs. “Middenin de natuur en dichtbij het gezellige centrum van Lochem. Bijzonder aan dit project is de perfecte combinatie van wonen en zorg. Vanuit bbn hebben we meegedacht over hoe deze combinatie het best gerealiseerd kon worden en we zijn trots op het resultaat. Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig zijn, maar naarmate de leeftijd stijgt, neemt de behoefte aan hulp toe. In Tusselerstaete hebben ze een comfortabel appartement en kunnen ze op elk moment de nodige zorg krijgen. Partners kunnen onder één dak blijven wonen wanneer één van de twee extra zorg nodig heeft.”

Ouderen die beter in hun vel zitten, hebben een lagere zorgvraag. “En in een comfortabele omgeving werken mensen met meer plezier. Woon- en werkcomfort is één van de vier uitgangspunten van de bbn visie ‘Thuis, maar dan beter’, om omgevingen te maken die het leven van ouderen verbeteren.”

Inspiration in Furniture is de kreet van Vervoort uit Goirle. Het bedrijf verzorgde de losse meubels in de gemeenschappelijke ruimtes en in de gesloten afdelingen van zowel Tusselerhof als Tusselerstaete. We schrijven met nadruk geen ‘nieuwe meubels’, want niet al het meubilair komt rechtstreeks uit de fabriek. De opvallende oranje stoelen in het atrium van Tusselerhof gingen bijvoorbeeld al een ronde mee. “Als iets goed is, hoef je het niet meteen te vervangen”, vertelt zorgmanager Arjan Schipper van Vervoort. “Refurbished materialen en hergebruik passen ook goed in dit project, waarin duurzaamheid een belangrijke pijler is.” Interior Designer Mischa Grijzen, die namens Vervoort nauw betrokken was bij het ontwerp en de invulling van de inrichting: “Zolang de materialen maar goed zijn en op de juiste manier worden toegepast, is het goed.”

De keuze dat Vervoort de inrichting mocht verzorgen, komt volgens Schipper door de zorgvuldigheid bij de presentatie.
“We hebben onze opdrachtgever kunnen overtuigen met een originele kijk. We konden blijkbaar het gevoel het best overbrengen.” Grijzen: “Ik denk dat we de ideeën die de bouwkundig architect had neergelegd het best vertaald hebben qua stijl en kleuren, zodat het een mooi geheel is geworden. Ondanks dat het een nieuw gebouw is, zijn we erin geslaagd om warmte te creëren met het interieur. De combinatie van gebruiksgemak en minimale concessies in sfeer is kenmerkend voor onze aanpak.”

Vervoort: “Het is natuurlijk een prachtig pand op een schitterende locatie. En dat hebben we ook verwerkt in de inrichting. We hebben buiten naar binnen proberen te halen – en dat is goed gelukt. Bijvoorbeeld als je kijkt naar de combinatie van de prachtige vloer in het atrium en de meubels. Het restaurant is ook super mooi geworden en vormt de verbinding tussen de twee gebouwen. Hier gaan ook de sociale ontmoetingen plaatsvinden. De overgang van de panden sluit naadloos aan, omdat de kleuren van de stoffering en het meubilair wordt doorgetrokken door de panden heen. Het mooie is dat alle ruimtes hun eigen identiteit behouden.”

Rouweler Installatietechniek uit Zelhem was verantwoordelijk voor de engineering, het modelleren en de uitvoering van de W- en E-installaties in Tusselerhof en Tusselerstaete. 

“Oorspronkelijk zou het gebouw nog gedeeltelijk verwarmd worden door gasgestookte cv-ketels en ook het tapwater zou met gas worden verwarmd. Dit is gewijzigd in een all-electric installatie. Twee omkeerbare waterpompen wekken nu de totale warmte en koude in het gebouw op. Voor het verwarmen van het tapwater installeerden we twee warmtepompen met CO2 als koudemiddel.” Onder de elektrotechnische opdracht viel nog meer: “We plaatsten een 630 kVA transformator, evenals de brandmeld-, personenzoek- en data-installatie. Ook voerden we het complete verlichtingsplan voor binnen en buiten uit. Een mooie opdracht, die we samen met de Klaassen Groep uitvoerden.”