Opereren bovenop een parkeergarage

Via een luchtbrug zijn beide panden met elkaar verbonden. Een uniek en gedurfd staaltje innovatieve bouwkunde, van het oudste ziekenhuis van Nederland.

Met de bouw van dit nieuwe gedeelte werd in 2019 gestart, en de eerste operaties vonden al op 8 april 2021 plaats. De nieuwe OK’s zijn nodig omdat de locatie Diaconessenhuis in Voorburg eind 2021 gesloten en vervangen wordt door een polikliniek. “Dit maakt deel uit van het grotere vastgoedplan dat we enkele jaren geleden opgesteld hebben”, vertelt Frank Bouhuis, directeur Strategisch Vastgoed. “Dat plan gaat uit van minder vierkante meters ziekenhuis en meer concentratie. Dit brengt aanpassingen op verschillende locaties met zich mee. Omdat in Voorburg niet meer geopereerd wordt, gaan twee operatiekamers over naar Delft. Hiermee komt het totale aantal OK’s daar op tien.”

Om deze operatiekamers een plek te kunnen geven, is in 2010 bij het ontwerp van het nieuwe hoofdcomplex al rekening gehouden met de mogelijkheid van extra bouwlagen bovenop de parkeergarage. Niet alleen door de constructie van de garage te verzwaren, maar ook door deze via een luchtbrug aan te sluiten op het niveau van het OK-complex op de vierde verdieping in het hoofdgebouw. “Patiënten die voor een wat kleinere ingreep met een korte verblijfsduur komen, kunnen rechtstreeks vanuit de hoogste verdieping van de parkeergarage de ontvangstlounge van het nieuwe dagbehandelingscentrum in lopen. Ze hoeven niet eerst het hele ziekenhuis door”, vertelt OK-manager Caroline van Herpen. “Daar melden ze zich, lopen zelf naar de operatiekamer, ondergaan de ingreep, blijven nog enkele uren op de dagverpleegafdeling om bij te komen en gaan dezelfde dag weer naar huis.” 

Luchtdichte en brandwerende deuren voor nieuw OK-complex
Bij de nieuwbouw van het Reinier de Graaf Gasthuis in 2012 is het OK-complex voorzien van deursystemen van Metaflex Doors Europe BV. Omdat het ziekenhuis tevreden is over de keuze en kwaliteit ervan, is voor het nieuwe OK-complex opnieuw voor deze deuren gekozen. 

Het betreft vier brandwerende deuren, zeven Medicare deuren (luchtdicht schuifdeursysteem) en twee Metaficient deuren (geluidsdicht schuifdeursysteem). Deze deuren zorgen voor het handhaven van de drukhiërarchieën en zijn luchtdicht en geluids- en brandwerend. “Daarnaast zijn de bedieningsaspecten (ze kunnen half en geheel open) relevant. Alle deuren hebben ramen. Dit is een esthetische keuze en voorkomt het ongewenst openen van de deuren, hetgeen onontbeerlijk is voor infectiepreventie”, aldus Frank Bouhuis, directeur Strategisch Vastgoed van het ziekenhuis. Metaflex Doors Europe BV in Aalten ontwerpt, ontwikkelt en levert luchtdichte deursystemen/duurzame oplossingen voor onder meer OK-complexen waar veiligheid, hygiëne en gebruiksvriendelijkheid essentieel zijn. 

De nieuwbouw bestaat uit twee verdiepingen en heeft een oppervlakte van in totaal 2.211 m2. Op de vierde verdieping (1.740 m2 bvo) bevinden zich naast de ontvangstlounge en twee operatiekamers  een holding, verkoever, ooglounge en een afdeling dagverpleging voor tien patiënten. Op de tweede laag (471 m2 bvo) liggen alle technische voorzieningen, luchtbehandelingsinstallaties en leidingwerk, die rechtstreeks in verbinding staan met die van het hoofdgebouw.

Naast kleinere operaties als liesbreuken en minder grote plastisch chirurgische ingrepen worden de OK’s gebruikt voor oogoperaties. Oogpatiënten gaan na de ingreep naar de ooglounge waar zes speciale stoelen staan om bij te komen. Op de dagen dat er geen oogheelkundige ingrepen zijn, wordt de verkoever met deze ruimte uitgebreid voor andere patiënten. Flexibiliteit ten top, dus.

Dat geldt ook voor de OK’s, waarvan de uitrusting hetzelfde is als in het hoofdgebouw, met dezelfde faciliteiten en innovatieve voorzieningen zoals audiovisuele apparatuur, pendels en luchtbehandeling. Zodoende kunnen patiënten in het gasthuis eventueel ook geopereerd worden in de nieuwbouw. Mochten mensen door een complicatie moeten blijven overnachten, dan worden ze via de luchtbrug naar een klinische verpleegafdeling in het hoofdgebouw gebracht.

Maatwerk meubilair
Specialist in circulaire interieurs Coors is zeer verheugd dat zij na het inrichten van de nieuwbouw van het Reinier de Graaf Gasthuis nu ook het maatwerk meubilair voor de OK-afdeling heeft mogen leveren.

Verdeeld over de afdeling zijn diverse pantrymeubels geplaatst. De kasten zijn op maat gemaakt en staan zowel in verschillende nissen als in vrijstaande opstellingen. Als scheidingselementen tussen de openbare ruimtes zijn houten lamellenwanden geleverd. Een technische uitdaging zijn de speciale schuifdeurwanden, die met een lichte aanraking zelfsluitend zijn. Coors feliciteert het Reinier de Graaf met deze nieuwe afdeling.

Het is niet gangbaar om een OK-complex op het dak van een parkeergarage te bouwen. Vooral niet als daar precisie-operaties uitgevoerd moeten worden. Maar het was de enige geschikte plek. “Daarom is een stevige en solide draagconstructie ontworpen”, legt Bouhuis uit. “Het casco bestaat uit een stijve staalconstructie die rust op pakketten met veren. Deze houden de trillingen van het autoverkeer in de parkeergarage tegen, zodat de chirurgen ongestoord hun werk kunnen doen. Daarvoor is de hele constructie uitgebreid doorgerekend en getest.”

Binnen is niets van het autoverkeer te merken. Sterker nog, overal heerst een rustige hotelachtige sfeer, van ontvangstlounge tot dagverpleegafdeling én operatiekamers. Van Herpen: “We hebben geprobeerd het klassieke ziekenhuisgevoel zoveel mogelijk te vermijden. Daarvoor heeft architect EGM net zoals in het hoofdgebouw ronde vormen, rustgevende kleuren, daglicht, hout en natuurprints toegepast. Zelfs in de OK’s zijn wandvullende prints met herkenbare natuurbeelden uit de omgeving van Delft op de muren aangebracht.” 

Alles in dit project is anders dan traditioneel, vindt Bouhuis. “Zelfs de manier van aanbesteden. Er is in bouwteam gewerkt, met twee hoofdaannemers: Aan de Stegge Twello voor de bouw van het casco en De Groot voor het aanleggen van de E- en W-installaties. Medexs heeft de medische inrichting en de bouwkundige afwerking gerealiseerd. Dankzij de professionele samenwerking zijn we tot dit unieke, innovatieve OK- en dagbehandelingscentrum gekomen. Een prachtig resultaat voor het oudste ziekenhuis van Nederland!” 

‘De wanden zijn blijvend beschermd’
Zoals in veel ziekenhuizen gaat er in dit nieuwe bouwdeel de komende tijd veel gereden worden met bedden en karren. Het zou natuurlijk vervelend zijn wanneer er al snel schade aan de wanden zou ontstaan. Om dit te voorkomen, is er in dit project voor gekozen om de wanden te beschermen met de muurbescherming van M-Wall.

Deze stoot- en krasvaste wandafwerking is onder andere toegepast in de gang en in de opslagruimtes. Ook in de ruimtes waar patiënten verblijven, namelijk in de holding/verkoever en dagverpleging, is M-Wall toegepast.

Om niet iedere wand dezelfde uitstraling te geven, is er gewerkt met drie kleuren. Bovendien is het aantal naden beperkt door het gebruik van thermisch gebogen hoeken. Eén ding is zeker: over de onderhoudskosten van de wanden hoeft het Reinier de Graaf Gasthuis zich geen zorgen te maken! 

Vinyl wandbekleding brengt hygiëne op een hoger niveau
Voor dit project leverde Vescom vinyl wandbekleding in diverse dessins, waaronder vinyl wandbekleding met Vescom Protect.

Vescom Protect – vinyl wandbekleding die zo hygiënisch is dat het kan worden gebruikt in operatiekamers – brengt hygiëne op een hoger niveau. De eigenschappen van Vescom Protect maken het uitermate geschikt voor ruimtes die de hoogste mate van hygiëne vereisen en regelmatig moeten worden gedesinfecteerd, zoals ziekenhuizen, operatiekamers en voorzieningen voor ouderenzorg. Deze ruimtes moeten geschikt zijn voor de meest kwetsbare leden van de samenleving en moeten daarom hun welzijn zoveel mogelijk bevorderen. Vescom Protect heeft zich in het verleden al bewezen als hoogwaardig product dat voldoet aan de strengste eisen op het gebied van hygiëne.

De lijst van voordelen die de vinyl wandbekleding van Vescom biedt, is vrijwel eindeloos. Het is nauwelijks te geloven dat een dergelijk esthetisch product ook buitengewoon duurzaam is. De collectie is verkrijgbaar in een breed scala aan kleuren en structuren, inclusief textiellook texturen en op maat gemaakte prints, is geschikt voor een groot aantal toepassingen en omgevingen en kan optisch naadloos worden aangebracht. Daarnaast is de collectie ook nog brandwerend en licht- en kleurecht. Vinyl is makkelijk te verwerken en onderhouden en is daarom de ideale oplossing voor omgevingen die extra bescherming tegen vlekken en chemicaliën vereisen.