Platform over bouw en ontwikkeling in de zorg in Vlaanderen en Nederland
St Jansdal vernieuwt op flexibele wijze
De vrouwen in de bouw, v.l.n.r. Anita van der Haar, Michelle Booltink en Lonneke van Haalen. (Beeld: St Jansdal)

St Jansdal vernieuwt op flexibele wijze

Extra vierkante meters door optopping

Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk staat al sinds 1986 stevig op zijn fundament. Toch was het gebouw toe aan verbetering, door de veranderende zorgvraag, nieuwe inzichten in de zorg en de huidige, wettelijk gestelde eisen. Met een masterplan van vijf jaar werken drie vrouwen samen naar een toekomstbestendig ziekenhuis.

De binnentuin is voorzien van een terras met zitgelegenheid, gelegen in het groen. (Beeld: IAA Architecten)

Anita van der Haar is manager Bouw en Huisvesting bij St Jansdal. Ze begint: “Het huidige ziekenhuis wordt aan alle kanten onder handen genomen om het klaar te maken voor de komende dertig jaar. Het masterplan van 2017 is aangepast, omdat sinds 2019 ook het ziekenhuis in Lelystad onder ons beheer valt. We hebben dus nu op twee hoofdlocaties vastgoed dat aan vernieuwing toe is. De zorgvraag is daarbij uiteraard leidend.”

Het geheel is best een uitdaging. Er is behoefte aan huisvesting, ontworpen met de kennis van nu, waarbij voor ogen moet worden gehouden dat zorg dynamisch is, in een statische omgeving. Bij St Jansdal worden de benodigde extra vierkante meters niet alleen gerealiseerd door nieuwbouw, maar ook door verbouw. Door te integreren ín en óp de bestaande bebouwing worden ruimtes meer flexibel gemaakt.

De patiëntenlounge grenzend aan de binnentuin draagt bij aan een healing environment. (Beeld: IAA Architecten)

Verplaatsbaar binnenwerk en optopping

Michelle Booltink, architect bij IAA Architecten, werkte mee aan het ontwerp: “Je begint met een antwoord op de huidige zorgvraag, want dàt is nu noodzakelijk. Daarbij probeer je wel om een zo flexibel mogelijk gebouw te ontwerpen, zodat je het in de toekomst anders aan kunt wenden.” Dat wordt mogelijk door naast een kolommenstructuur ook een dragende gevel te kiezen, die zo gemaakt is dat er een maximale indelings- en inrichtingsvrijheid gecreëerd wordt. Binnenwanden kunnen dus relatief eenvoudig worden verwijderd waardoor de indeling van de plattegrond in de toekomst aan te passen is.

Aansluiting van bouwdeel Zuid aan de bestaande spoedpost. (Beeld: IAA Architecten)

In het ontwerp is gekozen voor een nieuwbouwvleugel met daarnaast uitbreiding van een deel van het bestaande gebouw door middel van optopping; het toevoegen van twee extra bouwlagen. Lonneke van Haalen van ingenieursbureau ABT is als constructeur betrokken bij de bouwplannen van St Jansdal. “Een flexibel gebouw vraagt om het benutten van de overcapaciteit in de constructie. Dit brengt veel rekenwerk met zich mee. Niet alleen moet de fundering het kunnen dragen; als het oorspronkelijk dak een verdiepingsvloer wordt, zul je ook doorbraken moeten maken voor de afvoer van sanitaire voorzieningen. Het is dan belangrijk om te berekenen of de bestaande constructie voldoende capaciteit heeft of dat deze verstrekt kan worden.”

Verbindingen van de bestaande naar de nieuwbouw zorgen ervoor dat je gemakkelijk het nieuwe gedeelte in kunt. Van der Haar: “Alles loopt mooi in elkaar over. Zo kunnen ook zorgprocessen en logistieke processen efficiënter worden gemaakt.”

Schets van de situatie met bouwdeel Zuid, met zichtbaar de nieuwbouw en de optoppingen. (Beeld: IAA Architecten)

Efficiency in zorgproces

Vanuit de kelder is een aparte ingang gemaakt voor een goederenlift. Op die manier kunnen goederen makkelijk van daaruit verspreid worden en is er minder voorraad nodig op de afdeling, wat daar weer meer werkbare ruimte oplevert. Ook is een kokersysteem gemaakt voor het snel afvoeren van zowel vuil linnengoed als afval, wat een aanzienlijke besparing oplevert op het logistieke proces. Van der Haar: “Dit vraagt wel een andere manier van werken voor de betreffende medewerkers. Goede communicatie is daarbij van onschatbaar belang. Je moet je realiseren dat je een ziekenhuis in transitie bent en dat je iedereen nodig hebt om tot het gewenste resultaat te komen. Dus hebben we meer dan eens gesprekken gevoerd met uiteraard veel collega’s van de verschillende afdelingen, artsen en de verpleegkundige adviesraad, maar ook met een klankbordgroep van mensen uit de omgeving. We gaan op een andere manier zorg verlenen, en dat doe je met elkaar.”     

Van Haalen en Van der Haar staan op de verdiepingsvloer van het nieuwe gedeelte. (Beeld: St Jansdal)

Booltink: “Daardoor kregen we ook een bredere kijk op hoe een ziekenhuis er überhaupt uit moet zien. Behalve de grootte en indeling van de kamers, of de kleuren en het materiaalgebruik van de verschillende ruimtes, is ook de wens gehoord voor meer daglicht en zicht op groen. Voor zowel patiënten als medewerkers is het belangrijk om een healing environment te creëren. Daarbij is ook gedacht aan ernstig zieke patiënten en kinderen die niet direct naar buiten kunnen, met de aanleg van een balkon en een dakterras bijvoorbeeld.”

Vrouwen die bouwen

De samenwerking tussen de drie bedrijven is op z’n minst bijzonder te noemen. Van ­Haalen: “Een project als dit, waarbij je langere tijd betrokken bent, schept een band. Bovendien zie je het vanaf papier werkelijkheid worden, dat is heel erg leuk. Dat er dan ook nog drie vrouwen aan de top staan, maakt het uniek.” Booltink vult aan: “De langere samenwerking geeft aan dat er vertrouwen is, en dat is enorm belangrijk voor het werkplezier en het eindresultaat.” Van der Haar sluit af: “Ook in de bouw is er behoefte aan een gezonde mix; de bouw biedt een hele mooie en dynamische werkomgeving  voor zowel mannen áls vrouwen. Wij zijn enorm enthousiast en zien best graag meer vrouwen in de techniek. Het is niet alleen maar technisch, het is ook echt gaaf en leuk.”

Het masterplan met alle verschillende projecten van het St Jansdal Harderwijk is naar verwachting in 2026 klaar voor de toekomst. Dan verplaatsen de grote bouwwerkzaamheden zich naar Lelystad.   

Bouwdeel Zuid sluit aan op de bestaande bouw en is omringd door groen. (Beeld: IAA Architecten)
Feiten en cijfers
  • Opdrachtgever Ziekenhuis St Jansdal Harderwijk
  • Architect IAA Architecten
  • Adviseur constructies ABT
  • Aannemer Goossen Te Pas
  • Installateur Unica
  • Oplevering Zuid 1 november 2023
  • Oplevering totale masterplan, incl. de nog volgende projecten 2026

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details