Vaccinopolis versterkt Vlaanderen als researchgebied

Op haar campus in Edegem heeft Universiteit Antwerpen officieel haar nieuwste onderzoekscentrum geopend. In Vaccinopolis zullen vaccins tegen tal van infectieziektes zoals RSV, dengue of kinkhoest worden uitgetest. Dit kan de strijd tegen nieuwe én bestaande ziektes verder versnellen.

Samen met haar partners bouwt Universiteit Antwerpen een innovatie-ecosysteem voor pandemiebestrijding uit. Vaccinopolis is daarin een belangrijke pijler. Er zal bijvoorbeeld ook onderzocht worden hoe de gekende griepvaccins verbeterd kunnen worden. Het ontwikkelen van vaccins is een van de grootste wereldwijde uitdagingen vandaag. “Corona heeft ons heel erg met de neus op de feiten gedrukt”, legt professor Pierre Van Damme uit. “Maar het besef is er al langer. Het klimaat verandert, mensen wonen dichter op elkaar, we reizen steeds vaker en we worden steeds ouder: allemaal evoluties die bijdragen tot een snellere en bredere verspreiding van virussen.”

In Vaccinopolis zullen de ambulante studies van het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties uitgevoerd en opgevolgd worden. Bij dergelijke studies komen de deelnemende vrijwilligers op geregelde tijdstippen op controle. Maar wat Vaccinopolis werkelijk uniek maakt, is de mogelijkheid om CHIM-studies uit te voeren. “CHIM staat voor ‘ Controlled Human Infection Model’. Dit betekent dat testpersonen eerst een vaccin of een placebo en nadien doelbewust een verlaagde dosis ziekteverwekker krijgen toegediend. Zo kunnen de onderzoekers versneld testen of en hoe een bepaald kandidaat-vaccin werkt.  Op het Europese vasteland is er geen enkele vergelijkbare faciliteit van die ordegrootte. Daarvoor moet je al naar de Verenigde Staten of Groot-Brittannië”, aldus Van Damme.

Vaccinopolis telt dertig bedden. Bij sommige studies zullen de testpersonen enkele weken in volledige quarantaine verblijven. Dat gebeurt uit veiligheidsoverwegingen: de ziekteverwekkers mogen uiteraard geen vrij spel krijgen in de maatschappij. Tegelijk kunnen de vrijwilligers zo optimaal van nabij opgevolgd worden. “Op die manier kun je ook dagelijks stalen afnemen bij de proefpersonen”, zegt dokter Ilse De Coster, hoofd van het clinical trial team. “Op basis van die karakteristieken kunnen we op den duur ook proberen te voorspellen hoe specifieke groepen mensen zullen reageren op een bepaald vaccin.”

Het gebouw heeft een totale vloeroppervlakte van 6.225 m² en werd in een recordtempo opgetrokken. Het hele bouwtraject duurde amper veertien maanden. “Doorgaans vergt de realisatie van een dergelijk project vier tot vijf jaar”, onderstreept hoofdarchitect Roy Pype (Proof of the sum). “Maar de omstandigheden waren uitzonderlijk: COVID-19 bewijst dat virussen snel en onverwacht kunnen toeslaan.” Voor de praktische realisatie stonden Jansen Building Group, Jansen Cleanrooms en Cordeel in. Imtech Belgium neemt samen met Jansen Cleanrooms vijftien jaar lang het onderhoud voor zijn rekening.

In het hele complex gelden strenge decontaminatieprocedures. Speciale filters zuiveren alle uitgaande lucht. “We konden hier onze expertise in de afwerking van gevoelige ruimtes uitgebreid in de praktijk brengen”, zegt Eric Vanhees, COO bij Jansen. “Ondanks het innovatieve karakter van Vaccinopolis zijn hier geen volledig nieuwe toepassingen gebruikt. Maar de combinatie van alle aanwezige technologieën is wel uniek.”