Voorburg krijgt polikliniek met fertiliteitscentrum

Met de ingebruikname van de nieuwe polikliniek in Voorburg heeft het Reinier de Graaf ziekenhuis weer een belangrijke stap gezet in de transitie waarmee de zorgorganisatie haar vastgoed moderniseert. Daarmee beoogt men het oudere vastgoed in te ruilen voor minder maar hoogwaardigere vierkante meters. Vorig jaar zag het operatiecentrum in Delft het licht, nu staat de sluiting van het oude Diaconessenhuis aan de Fonteinenburglaan op het programma. Operatiekamers en verpleegafdelingen zijn naar Delft verhuisd en op de plek van de oude zusterflat is een gloednieuw gebouw verrezen waar de bestaande poli’s, diagnostiek en het Fertiliteitscentrum een plek hebben gekregen. Het rechthoekige, tweelaagse volume is ontworpen door EGM en gebouwd door Du Prie bouw & ontwikkeling.

Vijftien jaar geleden is het Diaconessenhuis onderdeel geworden van de Reinier de Graaf Groep (RDGG), een topklinisch ziekenhuis in Delft met momenteel 481 bedden. “Al vrij snel is toen besloten tot een uitgebreid nieuwbouwprogramma”, vertelt Frank Bouhuis, directeur Strategisch Vastgoed. “Toen is ook de keuze gemaakt om operaties en bedden van het wat oudere ziekenhuis in Voorburg naar Delft te verplaatsen, maar met een grote polikliniek hoogwaardige zorg voor de gemeenten Leidschendam, Voorburg en Rijswijk toegankelijk te houden. Ook het Fertiliteitscentrum, een van de vijf zorgfuncties met topklinische erkenning, blijft in Voorburg.” 

Voorburg moet een gezondheidsplein worden waar de hele levenscyclus, van embryo tot stervensbegeleiding, de aandacht heeft. Met al een hospice op het Voorburgse terrein en het Fertiliteitscentrum (al sinds 1989 in Voorburg actief) is dat doel binnen handbereik. Bouwhuis: “Levensloopgeneeskunde is een focus van het RDGG. Daarbij horen ook sporten en buiten zijn. Dat kan heel goed hier want het terrein en de omgeving zijn open en hier pal achter is een volkstuin waar je met de handen in de aarde kunt. Deze openheid was ook een van de redenen om de nieuwe kliniek niet meer dan twee lagen te geven en het gebouw in natuurlijke kleuren en materialen uit te voeren. Verdiepingshoge ramen zorgen voor contact tussen binnen en buiten. Als je nu in het gebouw staat, ervaar je hoe mooi het gelegen is.”

Een bijzondere omstandigheid is dat de Romeinse vestiging in Leidschendam-Voorburg (Forum Hadriani) vorig jaar tot UNESCO Werelderfgoed is bestempeld. “En resten daarvan liggen direct op deze locatie”, zegt Ronald van Lier, Projectleider Gebouwservices van RDGG. “Dat betekende dat we niets in de grond mochten ondernemen: heien was verboden en we dienden voor de fundering gebruik te maken van de bestaande kelder van het zusterhuis. Een MRI, die nu ook in Delft staat, was hier dus sowieso geen optie want daarvoor moet je bijheien. De aannemer heeft de bestaande kelder verstevigd. Omdat het nieuwe gebouw een groter grondvlak bestrijkt, kraagt deze aan alle zijden uit. Daardoor doet het een beetje denken aan de MIT campus van Mies van der Rohe, zeker als de verlichting eronder aanstaat.”    

In het nieuwe gebouw zijn het Fertiliteitscentrum, de Bucky-ruimte (röntgen), de bloedafname en de goederenontvangst op de begane grond ondergebracht en de meeste poli’s op de verdieping. Vooral het Fertiliteitscentrum, veruit de grootste afdeling, moet goed toegankelijk zijn want deze voorziening is ook in het weekeinde open. Doordat het gebouw een staalconstructie heeft, is de indeelbaarheid zeer flexibel. Altijd handig in de veranderlijke medische wereld. De bulk van de ruimten bestaat uit poli- en onderzoekskamers, aangevuld met kleed- en kantinevoorzieningen, kantoortjes en vergaderkamers. 

Van een andere orde is de fertiliteitskliniek. Ellen Rijnders, klinisch embryoloog en hoofd van het fertiliteitslaboratorium, is in elk geval zeer in haar nopjes met haar nieuwe werkomgeving. “We zijn verlost van het ruimtegebrek en het is nu ook veel praktischer ingedeeld. De punctiekamer zit nu bijvoorbeeld direct aan het laboratorium vast. Voorheen moesten de verpleegkundigen met een warmhoudblok de buizen met vloeistoffen en eicellen via gangen verplaatsen. Nu gaat dat via een doorgeefluik en dat komt de kwaliteit en veiligheid ten goede. Een andere belangrijke winst zit in de luchtkwaliteit. Schone lucht is heel belangrijk voor het proces van bevruchten en embryo-ontwikkeling. We zijn nu ook voorbereid op eventuele strengere eisen in de toekomst. De luchtkwaliteit wordt geregeld met luchtsluizen en drukhiërarchieën, waarbij het laboratorium cleanroom Klasse D heeft; in de flowkasten werken we onder Klasse A.”

De verhuizing van het fertiliteitslaboratorium noemt Rijnders een bijna militaire operatie. “Een deel van de apparatuur is nieuw en een ander deel is meegegaan, samen met veel ingevroren materiaal (semen en embryo’s; red.). Rick Schoffelen en Egbert Middelink van RDGG hebben dit samen met CryoSolutions zeer strak geregeld. Mee gingen bijvoorbeeld een grote stikstof voorraadtank, twee grote stikstof dampfasebewaarvaten voor embryo’s en  semen en zes kleine stikstof bewaarvaten.”

Rijnders kan niet wachten tot ze in de nieuwe kliniek aan de slag kan. “Dit is het mooiste IVF-lab van Nederland. Een werkgroep van medewerkers heeft veel inspraak gehad bij de functionele indeling, de inrichting en de kleurkeuzes en dat maakt denk ik dat we ons er thuis gaan voelen.”