Woonzorgcomplex Huis ter Leede. Bouwen voor nu en later

Woonzorgcomplex Huis ter Leede in Leerdam opende begin december de deuren. Een intensieve bouwperiode van bijna twee jaar wordt daarmee afgesloten. De betrokken partijen kijken tevreden terug op het bouwproces, dat ook weer de nodige leerpunten oplevert.

Ronald Kort, directeur bij Bouwonderneming Stout, Heiko Haasjes, projectleider Vastgoed bij Woonzorg Nederland en Kees Schetters, directeur bestuurder bij Huis ter Leede noemen twee kernbegrippen als het gaat om het succes van de samenwerking: ‘vertrouwen’ en ‘het spreken van elkaars taal’.

Het complex telt 87 appartementen voor Huis ter Leede, verdeeld over vijf lagen voor mensen met dementie (49) en mensen met een somatische aandoening (38). De eerste doelgroep komt op de onderste drie lagen van het complex te wonen. De tweede doelgroep betrekt de twee bovenste lagen. Daarnaast hebben alle etages hun eigen buurtkamer en bij de entree is een ontmoetingsplek/restaurant gesitueerd, waar ook bewoners van de wijk gebruik van kunnen maken.

Opdrachtgever voor de bouw is Woningcorporatie Woonzorg ­Nederland. Huis ter Leede huurt het complex van de corporatie. Bouwonderneming Stout wist zich bij de tender te onderscheiden door haar kwaliteit en ruime ervaring met de realisatie van gebouwen voor de zorg. Kort: “We hebben het project aangepakt met een klassiek bouwteam, met naast onze stoel ook plek voor de opdrachtgever, huurder en Den Doorn Installatietechniek. Die laatste partij zat erbij, omdat in dit soort complexen de installatietechniek, inclusief domotica, een belangrijke rol speelt. Techniek bepaalt voor een groot deel de gezondheid van een pand. Met een bouwteam waarborg je de kwaliteit, prijs en planning. We hebben intensief samengewerkt en konden zo gedurende de bouw snel inspelen op onverwachte situaties en op elkaars vragen en wensen. Het voordeel van dit bouwteam was dat er vanuit de zorgkant mensen in zaten die verstand van bouw hebben en dat wij, van onze kant, verstand van zorg hebben. Dat je elkaars taal spreekt, is heel belangrijk.” Schetters sluit aan met een voorbeeld dat het belang van een bouwteam en de korte lijnen aangeeft: “Tijdens de bouw kwam de huurder met de vraag om de twee toegangsdeuren (toegangssluis, GT) niet achter elkaar te plaatsen, maar haaks op elkaar. Door zo’n bouwoverleg kun je zo’n aanpassing relatief eenvoudig realiseren. Veel beter dan achteraf, als de deuren al geplaatst zijn.”

“Dat we bouwen voor twee doelgroepen maakt voor de bouw van het complex niet uit, want alle kamers zijn hetzelfde ingericht”, zegt Haasjes, die vervolgens uitlegt dat ervoor gekozen is om toekomstbestendig te bouwen. Dit betekent dat het mogelijk is om in het complex een andere doelgroep te vestigen, mocht de huurder, Huis ter Leede, het contract na 20 jaar beëindigen. “Onze grootste uitdaging was om toekomstbestendig te bouwen, maar ook kwaliteit te leveren en het ook nog eens betaalbaar te houden. Bouw je te minimalistisch, dan krijg je daar in de toekomt spijt van. Zo hebben alle appartementen een eigen natte cel, een keukenblok en slaap- en woonkamer. Met in ieder appartement een eigen meterkast, hebben we ook gekeken naar hoe de zorg zich ontwikkelt. Met een meterkast per appartement kun je zien hoe het individuele energieverbruik is. Deze eigen meterkast is natuurlijk ook handig met het oog op de eventueel volgende bewoners van het gebouw.  

En met een aansluiting voor de wasmachine per appartement kan ook elke bewoner zijn eigen was verzorgen, of laten verzorgen door bijvoorbeeld een mantelzorger. Met 45 vierkante meter zijn het behoorlijk grote kamers, waarbij de bewoner bezoek op de eigen kamer kan ontvangen. Je kunt zeggen dat het volwaardige appartementen zijn, allemaal bewust voorzien van een eigen huisnummer.”

Eigenaar Woonzorg Nederland gaf de huurder, Huis ter Leede, veel vrijheid om ideeën in te brengen bij de bouwplannen. Het is opmerkelijk dat een huurder zoveel inspraak heeft bij de inrichting van het pand, maar volgens Haasjes heeft dat alles te maken met vertrouwen: “Huis ter Leede heeft een eigen directievoerder (Jaap Sprey, GT) met verstand van bouwen, maar ook de link met de zorg. Als je ziet dat jouw huurder zo’n kundig iemand in dienst heeft, dan maak je daar graag gebruik van.”

Een andere belangrijke partij was architect en planontwikkelaar HevoFame, specialist in het ontwikkelen van woonconcepten voor kwetsbare groepen. In de visie van dit bureau moeten mensen met een zorg- en ondersteuningsvraag het leven kunnen leiden dat past bij hun persoonlijke mogelijkheden en voorkeuren. Deze visie is terug te vinden in de bovengenoemde inrichting van de appartementen. Ook Schetters en zijn mensen konden zich goed vinden in deze visie. “Voor ons is dat best spannend, want je wilt iedereen de vrijheid geven die verantwoord is. Onze bewoners met dementie kunnen hier bijvoorbeeld zonder belemmering de tuin in lopen. Die bewegingsvrijheid zorgt er ook voor dat ze zich beter voelen”, zegt Schetters, die er direct een leerpunt aan toevoegt. “De postbussen voor onze bewoners bevinden zich aan de buitenzijde van het complex. Dat betekent dat je naar buiten moet om de post op te halen. Daar was in eerste instantie onbegrip voor bij familie. Als je dan uitlegt dat het legen van je postbus een activiteit is, waarvoor je je jas aan moet doen en waar je een stukje voor moet lopen, dan hopen we dat mensen daar de meerwaarde van inzien. Het is een voorbeeld, dat we eerder in het totale proces aan personeel, bewoners en familie hadden kunnen uitleggen.”

Ook Haasjes heeft bij dit project weer het nodige opgepikt dat hij richting toekomst kan gebruiken. “We proberen nog te vaak het wiel opnieuw uit te vinden. Een verdere stap in standaardisatie kan het proces versnellen en goedkoper maken. Dan heb ik het over producten, maar ook over processen. We stellen te vaak de vraag waarop we het antwoord al weten. Bij een volgend soortgelijk project kun je dan misschien een paar stappen in het proces overslaan.”