Een boodschap halen in het winkeltje? Of een bezoek brengen aan de kapper? Dan trek je je jas aan en stap je de deur uit, net zoals je vroeger thuis deed. Bewoners in beweging laten komen, is een belangrijke pijler van het woonconcept van het gloednieuwe woonzorgcentrum Hof van Nassau in Steenbergen. “Wij geloven dat de zorgvraag hierdoor afneemt.”
Natuurlijk regent het weleens. Dan is het misschien jammer dat je, ook als verzorgend medewerker, niet even binnendoor kunt lopen. Maar de voordelen van dit woonconcept wegen vele malen zwaarder, meent Wilfried Aper, projectmanager Vastgoed bij zorgorganisatie Tante Louise. “Onze bewoners, het merendeel mensen met een dementie-aandoening, kunnen zich vrij bewegen in het complex, waarbij ze uiteraard alleen de vrijheid krijgen die ze aankunnen. Elke bewoner heeft een slim polsbandje. Deuren waar hij of zij niet doorheen mag, blijven gesloten. We werken met 3D bakentechnologie, waardoor het verzorgend personeel op hun smartphone de mensen altijd kan lokaliseren. We zijn ervan overtuigd dat beweging de zorgvraag doet afnemen. Ervaring die we eerder hebben opgedaan in verpleeghuis Vissershaven in Bergen op Zoom toont aan dat het medicijngebruik significant kan dalen.”
Keuze voor nieuwbouw
Drie jaar geleden werd gestart met de planvorming voor een nieuw woonzorgcentrum in Steenbergen. Eerst werd nog bekeken of het, op dezelfde plek gelegen, bestaande verpleeghuis De Lindenburgh kon worden gerenoveerd, maar dat bleek geen geschikte optie. “Het was een verouderd gebouw met grote woongroepen, tweepersoonskamers en sanitair op de gang. Een verbouwing zou te ingrijpend en kostbaar zijn. Maar wat we vooral vonden: krijgen we dan wel wat we willen, en is het ook duurzaam en toekomstbestendig? Het antwoord was nee: het zorgconcept zoals we dat voor ogen hadden, met als achterliggende visie ‘wonen zoals thuis’, zouden we daar niet optimaal kunnen realiseren”, licht Aper toe.
Dorps karakter
En dus werd het nieuwbouw. Architectenbureau Inbo uit Amsterdam kreeg de opdracht om de uitgangspunten te vertalen naar een ontwerp. Verantwoordelijk architect Hans Toornstra: “Het idee was om een dorps karakter te creëren. Geen ziekenhuissfeer, geen instelling, maar huiselijk en normaal wonen. De vorm van het gebouw is daarom herkenbaar en telbaar. Het is niet één groot complex maar een verzameling van individuele huisjes met gevels in verschillende vormen en kleuren. Geen ‘fake’ gevels met daarachter een plat dak, maar echte met pannendaken. En binnentuinen en pleintjes die als ‘dorpsplein’ fungeren. Het complex heeft een binaire opzet: je kunt steeds of links en rechts. Dat houdt het helder en overzichtelijk. Weinig bochten en korte gangen dragen daar mede aan bij.”
Materialisering en detaillering hebben veel aandacht gekregen. De gevels zijn gemetseld, in het interieur is veel hout verwerkt, onder meer in de kozijnen en deuren, en in plaats van standaard systeemplafonds is in de kamers en bijvoorbeeld het restaurant gekozen voor veel fraaiere half verdekte plafonds.
Veel ruimte
Er zijn vijftien woningen met elk een eigen voordeur: zeven beneden en acht boven. Allemaal zijn ze alleen van buitenaf bereikbaar. Elke woning bestaat uit acht ruime appartementen van ruim 30 m2 met eigen sanitair en een eigen voordeur, en een grote gezamenlijke woonkamer van circa 80 m2.
Om iedere groep een eigen karakter te geven, heeft elke woonkamer een andere sfeer. Opvallend is de enorme hoeveelheid buitenruimte: er zijn binnentuinen, balkons en platte daken die gebruikt kunnen worden als terras. De galerijen die naar de woningen op de eerste verdieping leiden, verbreden en versmallen zodat er plekken ontstaan waar mensen even kunnen zitten of elkaar kunnen ontmoeten.
Verspreide functies
Typerend is de situering van de algemene functies aan de drie pleintjes: o.a. het winkeltje, de kapper, de fysiotherapeut en de werkplaats van de huismeester. “Vaak zie je dat deze in dit soort complexen bij de entree worden geclusterd, met daarachter de kamers”, vertelt Toornstra. “Hier zijn ze verspreid over het complex. Bewoners moeten echt de deur uit om ergens naartoe te gaan. Vaak durft men het uit angst niet aan om dit soort cliënten bewegingsvrijheid te geven. Ik vind het stoer dat het hier wel gebeurt. En het werkt: we zien dat bewoners het ook echt doen en prettig vinden.” Veel aandacht is besteed aan de vormgeving van de functies. Zo is het winkeltje ook echt een ouderwets winkeltje met een houten toonbank en voorraadkasten en heeft de huismeester een ambachtelijke werkplaats waar bewoners even binnen kunnen lopen. In het grand café is de ronde baristabar een opvallende blikvanger en sfeermaker.
Bijna gasloos
Ook aan duurzaamheid en toekomstbestendigheid is gedacht. Hof van Nassau is aangesloten op een WKO-installatie, waardoor er amper nog gas wordt gestookt. “In de Lindenburgh verbruikten we zo’n 100.000 m3 per jaar”, vertelt Aper. “Nu zal dat maximaal 5.000 m3 zijn. Dat is nodig om op gas te koken en om bij te stoken als het echt wintert.”
Een warmtepomp aangevuld met zonne-energie gaat voor de energiebesparing zorgen. Het systeem verwarmt in de winter en koelt in de zomer. Alle appartementen zijn voorzien van vloerverwarming, die individueel regelbaar is. Doordat door het hele gebouw met lichte scheidingswanden is gewerkt, kan het gebouw in de toekomst, indien daar behoefte aan is, eenvoudig anders worden ingedeeld.
Korte bouwtijd
Inmiddels zijn alle 120 woningen in Hof van Nassau verhuurd en is er een wachtlijst. Na amper een jaar bouwtijd betrokken de eerste bewoners in november 2018 hun nieuwe appartement. “We hadden een heel strakke planning. Eind november moesten we weg uit de tijdelijke huisvesting. Een verpleeghuis met zo’n kwaliteit, in traditionele bouw en in zo’n korte tijd realiseren, was een enorme klus. Met bouwgroep De Nijs Soffers uit Hoogerheide hadden we een partij die sterk is in het realiseren van dit type bouw. Zij hebben het complex op tijd, binnen de planning en in goede kwaliteit opgeleverd”, vertelt Aper. Hij is trots op het eindresultaat. “Dit is misschien wel het mooiste woonzorgcomplex van Nederland.”
In samenwerking met ontwerpbureau LIVIN uit Breukelen kreeg Vervoort Meubelen de eer om verpleeghuis Hof van Nassau in Steenbergen van een comfortabele en vertrouwde inrichting te voorzien. “Door de vlotte communicatie en de input vanuit vele invalshoeken, is dit een project waar wij als Vervoort zeer trots op zijn”, vertelt zorgmanager Joost Graat.
Het verpleeghuis is een volledig nieuwbouwproject waarin ook een restaurant, winkel en theater/bioscoop zijn gevestigd. Daarnaast zijn er vijftien verschillende huiskamers ingericht voor de bewoners, op de begane grond en op de eerste verdieping. “De omvang van dit project was immens, omdat de inrichting van alle vijftien huiskamers uniek is. Zo hebben ze allemaal hun eigen identiteit, eigen meubellijn en eigen kleuren toegekend gekregen”, aldus Graat. “Maar niet alleen binnen is er veel werk verzet; buiten is ook een comfortabel terras gecreëerd dat uitkijkt over het prachtige water. Met de aankomende zomer belooft dit een heerlijke en rustgevende plek te worden om buiten te genieten.”
Met de input vanuit verschillende hoeken was er genoeg inspiratie om op voort te borduren. Zo hebben de medewerkers van Tante Louise veel nuttige inbreng gegeven. “Hierdoor werd de taak voor Vervoort Project, Vervoort Meubelen en de stylingafdeling een stuk makkelijker en gerichter”, aldus Graat. “Het is mooi om te zien dat we met veel verschillende partijen een dergelijk mooi resultaat hebben weten neer te zetten. Het woord ‘trots’ mag daarom zeker genoemd worden!”
Bewoners veilig en vrij door het complex laten bewegen, is een belangrijke pijler van het zorgconcept in Hof van Nassau in Steenbergen. Polvo BV heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd met de ontwikkeling en levering van het toegangscontrole- en deurautomatieksysteem.
“Uniek is dat onze toegangsdomotica met de zorgdomotica van Tante Louise is gekoppeld in één beheerplatform”, vertelt Wim Scheepers, projectmanager bij Cystac, het in toegangssystemen en -controle gespecialiseerde onderdeel van Polvo BV. “Deuren openen, alarmering activeren en het lokaliseren van bewoners: het is allemaal mogelijk met het slimme polsbandje. De leefcirkels van de bewoners kunnen eenvoudig, via een app, vergroot of verkleind worden.”
Op dit project werkte Polvo BV samen met P&L Deurconcepten. De eindverantwoordelijkheid voor het leveren en monteren van alle deuren en schuifdeursystemen lag bij Polvo BV. “Zo konden we een optimale werking van het toegangscontrolesysteem garanderen”, aldus Scheepers.
In totaal 44 keukens telt het nieuwe woonzorgcentrum Hof van Nassau: 29 kleinere keukenblokken voor de appartementen en 15 grote voor de gezamenlijke woonkamers. Tieleman Keukens uit Middelharnis ontwierp, leverde en monteerde de keukens. De keuze voor Tieleman komt voort uit de keuze voor kwaliteit en service, de keukenspecialist scoort een 8,9 uit ruim 1.800 klantbeoordelingen.
Verbinding met de woonkamer was een belangrijke eis vanuit opdrachtgever Tante Louise, vertelt projectverantwoordelijke Arie Cornelis Bakker. “Door de afzuigkap te verwerken in het keukenblad, houdt de zorgmedewerker vrij zicht op de kamer. Een bar rondom de keuken maakt het mogelijk dat bewoners wel kunnen meegenieten van het koken, maar geen gevaar lopen. Qua materiaal hebben we watervast multiplex geadviseerd, wat veel steviger is dan spaanplaat en er mooier uitziet.”
Ontzorgen van begin tot eind is de kracht van Tieleman Keukens. “Het begint bij een passend ontwerp, kwalitatief en binnen het budget, en loopt tot en met de nazorg”, vertelt collega Bas den Besten. “Voor ons houdt het niet op als de keukens zijn gezet. Als er daarna een probleem is, lossen we het dezelfde dag of de dag erna op. Met dertig eigen monteurs op de weg is er altijd wel één in de buurt.”