‘Iedere meter ruimte is benut voor onze bewoners’

Dat bouwen in de zorg hand in hand gaat met het welzijn van de mensen die er reeds wonen, komt samen in de sloop en nieuwbouw van woonzorgcentrum Borgstede in het Zuid-Hollandse Barendrecht. Het complete traject wordt gefaseerd uitgevoerd. Woonzorg Nederland heeft recent het eerste gebouwdeel van het woonzorgcentrum opgeleverd aan zorginstelling Laurens.  Vijftig bewoners genieten inmiddels met volle teugen van hun nieuwe onderkomen.

Het woonzorgcentrum is bedoeld voor mensen met een intensieve zorgvraag en is geclusterd in 10 ‘buurtjes’ ofwel woongroepen. Met 99 ruime appartementen, gezellige buurtkamers en moderne (zorg)faciliteiten wordt het nieuwe Borgstede een fijne plek om te wonen, werken en verblijven. Manager in de zorg Elly van Vliet: “We zitten nog middenin de transformatie. Stap voor stap realiseren we het nieuwe woonzorgconcept, ‘van zorgen voor’, naar ‘samen leven’. Wonen in een huiselijke omgeving, omringd door mensen uit het eigen sociale netwerk, met passende zorg op de achtergrond, staat hier centraal. Het wordt een plek waar (toekomstige) bewoners hun eigen thuis creëren.”

De grootste uitdaging is misschien wel de gefaseerde bouw van de nieuwe zorglocatie die in totaal zo’n drie jaar in beslag neemt. De hamvraag: hoe sloop je enerzijds de boel, zorg je tegelijk dat de bewoners daar zo min mogelijk last van hebben en bouw je intussen de boel weer op? Projectleider Vastgoed Richard Faasse: “Omdat er iets minder woningen terug zouden komen dan in het voormalige pand, vroeg dat om weloverwogen beslissingen. We wilden per se dat de mensen in hun vertrouwde woning en buurt konden blijven. Zo is er tijdelijk een opnamestop geweest. Het deel dat leegkwam, is gesloopt, opgebouwd en gereed gemaakt voor bewoning.” Om geluidsoverlast te beperken, is gekozen voor een trillings- en geluidsarme funderingstechniek. “Voor de paalfundering zijn zogeheten combipalen gebruikt. Hierbij wordt eerst een gat in de grond geboord en daarin wordt een prefab betonnen paal gehesen.

Om de bouw te versnellen en onze CO2-uitstoot te reduceren, hebben we gebruik gemaakt van prefab badkamers.”

De gangen en kamers van de nieuwbouw zijn ruim opgezet. Er is veel licht en iedere etage is thematisch aangekleed met kleurige muren en behang met aansprekende prints. Iedere kamer heeft een eigen pantry en badkamer. “Per verdieping zijn er twee knus ingerichte buurtkamers met een eigen keuken. We hebben getracht iedere meter ruimte ten goede te laten komen aan de bewoners”, licht Van Vliet toe. “Er zijn ook een beweegkamer, theater, snoezelruimte, revalidatiezaal en groene beleeftuin, die meteen bijdraagt aan de biodiversiteit. Het gebouw heeft, samen met het naastgelegen dienstencentrum en de omliggende zelfstandige seniorenwoningen, een belangrijke sociale functie in de wijk.”

“Het pand is zo energiezuinig mogelijk ingericht”, vervolgt Faasse. Het gebouw maakt onder ander door vloerverwarming efficiënt gebruik van warmte en koude, opgewekt door collectieve warmtepompen op het dak. De binnentemperatuur is hierdoor zo goed als constant. Er is geen gasaansluiting dus ook warm water wordt door deze pompen opgewekt.”

Goed ventileren bevordert de gezondheid maar betekent ook verlies aan energie. Faasse: “Verloren warmte door ventilatie wordt teruggewonnen uit de ventilatielucht en kan worden hergebruikt. Op het dak liggen PV-panelen die een deel van de benodigde elektra opwekken. De voorlopige meetresultaten geven aan dat het gemiddelde energieverbruik ongeveer 3 tot 4 keer lager is dan de bestaande complexen.”

Wat Borgstede eveneens uniek maakt, is de vrijheid die alle bewoners hebben. Van Vliet vertelt gepassioneerd: “Wij geloven niet in gesloten afdelingen. Twee verdiepingen zijn bestemd voor begeleid wonen, op de andere drie wonen mensen die psychogeriatrische zorg (PG) nodig hebben.” Faasse: “We hebben een geavanceerd dwaaldetectiesysteem aangelegd. Door het dragen van een polsbandje, kunnen PG-bewoners overal binnen de leefcirkels vrij rondlopen maar het pand niet verlaten. Dat geeft zowel de bewoners als hun familie een prettig en veilig gevoel.”

Nu een deel van het nieuwe Borgstede in gebruik is, valt het duo iets op. “We zien dat de begeleide bewoners veel in hun eigen kamers verblijven en veel minder gebruik maken van de huiskamers, terwijl dat op de PG-afdelingen precies andersom is en zij vooral elkaars gezelschap in de huiskamers zoeken en weinig op hun kamer zijn”, aldus Van Vliet. “Dat kan een belangrijke conclusie zijn voor architecten en toekomstige bouwprojecten om rekening mee te houden en om de indeling van ruimtes te variëren al naar gelang de zorgbestemming van de etage”, stelt Faasse.

De transformatie gaat de komende tijd onverminderd door. Net als alle bewoners-, familie- en vrijwilligersavonden. Van Vliet: “Het is een behoorlijk project, maar als we het met elkaar doen, hebben straks alle 99 bewoners een fijne leefplek.” Faasse: “De brede glimlach van de bewoner die symbolische de eerste sleutel in ontvangst nam, heeft hij nog steeds. Dat is waar we het allemaal voor doen.”