Bouwen is niet eenvoudig, maar bouwen met de input van vier partijen die de toekomstige bewoners- en gebruikersgroep gaan vormen, maakt het extra complex. En dan is er ook nog de input van allerlei organisaties vanuit de dorpsgemeenschap. We hebben het hier over het nieuwe woon-zorgcomplex Het Erf Urk in de nieuwe Zeeheldenwijk: noaberschap op z’n Urkers.
Het Erf Urk ligt net buiten Urk, grenzend aan de Zeeheldenwijk waaraan op dit moment druk wordt gebouwd. Het totale terrein van het Erf Urk omvat 7.650 vierkante meter met daarop gevestigd drie zorgorganisaties, te weten Zorggroep Oude en Nieuwe Land (ZONL), Stichting Philadelphia Zorg (SPZ) en Triade Vitree. ZONL biedt zorgt aan ouderen met een intensieve en complexe zorgvraag, SPZ heeft op deze locatie woongelegenheid voor bewoners met een verstandelijke beperking en Triade Vitree start dit najaar met de bouw van een kinderboerderij (De Stekplek) waar het plek heeft voor dagbesteding voor twintig cliënten. Als vierde partij heeft woningbouwvereniging Patrimonium zich aangesloten. Patrimonium bouwt negen woningen, bedoeld voor partners van bewoners die zorg ontvangen van ZONL. Het totale project omvat drie woongebouwen, één dagbestedingsgebouw, één tuinkamer (=huiskamer) en 86 zorgappartementen (43 voor ZONL, 34 voor SPZ en 9 voor Patrimonium). Donderdag 4 juli werd de vlag gehesen. Toen werden de gebouwen van Zorggroep Oud en Nieuwe Land (ZONL) en SPZ officieel opgeleverd.
Ellen Buurstra en Arjen Tolsma, beiden manager Zorg & Begeleiding bij SPZ en Hilda ten Napel, teammanager op deze locatie (woningen Baron van Ghentlaan 2 & 4) voor ZONL schuiven op 1 oktober aan in de tuinkamer om terug te kijken op het bouwproces. We gaan terug naar 2018. “Het was voor alle betrokken partijen snel duidelijk dat we samen wilden ontwikkelen”, vertelt Buurstra. “Deze locatie was een unieke kans om samen op te trekken. Het startte met ZONL, SPZ en Triade Vitree. Op een later moment haakte Patrimonium aan. Vier organisaties op één lijn brengen, is een klus. De kinderboerderij die nog gebouwd moet worden, vraagt om een open karakter. Ambitie is om de mensen uit de wijk naar binnen te halen. Maar de kinderboerderij heeft ook een meerwaarde voor onze doelgroepen. En er zijn meer win-winsituaties. Denk aan het gezamenlijk optrekken in diverse welzijnsactiviteiten van zorgpersoneel en behandelaars, zoals de fysio, logopedie en gedragsdeskundigen die op beide locaties kunnen werken. Dat geldt ook voor de administratie. Daarnaast ben je minder kwetsbaar, omdat je bijvoorbeeld ook onderling personeel kunt uitwisselen. Maar er waren ook juridische obstakels. Hoe zit het met de privacy van bewoners als je bepaalde administratieve of zorgtaken clustert?”
”Het begint met vertrouwen”, vult Ten Napel aan. “Urk is niet groot, dus je kent elkaar, maar toch zijn er heel wat overleguurtjes en commissies geweest om alles op één lijn te krijgen. Nu hebben we bijvoorbeeld één sleutelsysteem, zodat we bij elkaar binnen kunnen lopen. Het toont hoe we hier op Urk met elkaar omgaan. Daar ga je ook via de achterdeur naar je buren.“ “Dat is typisch voor Urk”, weet Tolsma, die van oorsprong niet van Urk komt. “Er is hier grote maatschappelijke betrokkenheid. Zorg en aandacht voor elkaar past daarbij.”
Die sterke onderlinge band betekende ook dat naast de vier organisaties ook input werd gevraagd van de plaatselijke bevolking. Buurstra: “Toen in 2018 de eerste plannen op tafel kwamen, hebben we direct input gevraagd van de bevolking, kerken, scholen en andere organisaties. ‘Hoe kijken jullie hier tegenaan en hoe moet de zorg op Urk er in de komende decennia uitzien?’
Die input is meegenomen in de uiteindelijke plannen, waarbij natuurlijk ook de ideeën van zorgmedewerkers en waar mogelijk van cliënten of vertegenwoordigers van cliënten belangrijke informatie opleverde. Uiteindelijk is een visiedocument opgesteld, dat is gaan gelden als basis. Vanuit diverse werkgroepen hebben de plannen verder vorm gekregen.”
Een naam die volgens met drietal niet onvermeld mag blijven, is die van Gerwin Vons van Vons Advies Training in Apeldoorn. Hij had de uitdagende klus om alle partijen op één lijn te krijgen. Architectenbureau SACON Architecten uit Zwolle vertaalde de ideeën naar een ontwerp. “Het is niet eenvoudig om van droom tot realiteit te komen. Het was snel duidelijk dat we daar professionele hulp bij nodig hadden.” Begin 2023 zette Groothuis Bouwgroep uit Emmeloord de schop in de grond. ITBB werd aangetrokken voor de elektro- en klimaattechnische werkzaamheden. “Vanuit het Programma van Eisen kon de aannemer aan het werk”, vertelt Ten Napel. “De bouwvergaderingen waren voornamelijk informerend. Soms waren er wel wat aanpassingen, maar dat was meer op detailniveau. Daarbij kun je denken aan het verzetten van een contactdoos of het omzetten van een deur.” “De samenwerking met de aannemer was goed. We konden altijd met onze vragen terecht”, vult Buurstra aan.
Ook bij het inrichten van de diverse gebouwen kwam het schaalvoordeel weer naar voren. Tolsma: “De verschillende instellingen hebben hun eigen ideeën over de inrichting. Uiteraard houdt iedere instelling rekening met de specifieke eisen van de doelgroep. Een bewoner met dementie vraagt om een andere inrichting dan een bewoner met een verstandelijke of fysieke beperking. Maar daar waar mogelijk hebben we gemeenschappelijk ingekocht en ook voor de tuin is een gezamenlijk plan opgesteld.”
Het Erf Urk mag zich energieneutraal noemen. Naast voorzieningen als WTW-installaties is het gehele complex uitgerust met een groot aantal PV-panelen. Tolsma: “We hebben zelfs een paar neppanelen op het dak liggen. Als we op een later moment meer capaciteit moeten hebben, dan kunnen we die vervangen door echte panelen. Technisch gezien ga je soms misschien wel iets te ver. Zo zijn de lichtschakelaars dimbaar. Niet alle bewoners begrijpen dat. Die zijn gewend aan een aan- en uitschakelaar. Meer niet.” Het is een detail, aldus het drietal. “We moesten elkaar echt wel vinden. Dat was hard werken, maar we zijn trots op het eindresultaat.”