Voor de inrichting kreeg ze ondersteuning van onder meer een werkgroep van chirurgen, anesthesisten en verpleegkundigen en van studenten van de Artevelde Hogeschool. Het resultaat: een groot ziekenhuis met zorg op mensenmaat en met oog voor het personeel.
De nieuwe ziekenhuiscampus van AZ Delta kreeg geen traditionele inrichting met een beddengedeelte, een consultatiegedeelte en een medisch-technische blok, maar het masterplan werd opgebouwd rond 9 zorgclusters, waar zowel de hospitalisatie als de raadplegingsruimtes ondergebracht zijn. De consultaties vinden plaats aan de publieke voorzijde van het gebouw, terwijl de verpleegafdelingen en patiëntenkamers aan de private achterzijde met zicht op de groene omgeving geïntegreerd werden.
“Het ziekenhuis valt op door zijn uitgesproken voorgevel bekleed met de herkenbare rode bakstenen en past zo binnen een stedelijke context. Aan de achterzijde hebben we gekozen voor een betonnen gebouw met aluminium lamellen als zonwering en designelement én voor een zachter kleurenpalet dat perfect aansluit bij het groen van de omgeving”, legt architect Glenn De Hondt uit. “Die kleuren en sferen keren ook terug in het interieur. Terwijl in de consultatieruimtes vooral rode tinten en stedelijke beelden overheersen, werd in de verpleegafdelingen vooral gekozen voor een huiselijke sfeer met hout en natuurbeelden. De verschillende consultatieafdelingen worden gekenmerkt door een eigen kleurschakering en een bijhorende foto. Ook de verpleegposten kregen een eigen kleur, die in verschillende elementen op de afdeling te vinden is, evenals een groot beeld met een natuurlandschap dat rust uitstraalt. Op die manier is het voor patiënten en bezoekers gemakkelijk om hun weg te vinden in het ziekenhuis. Op de pediatrie zorgden studenten van de Artevelde Hogeschool voor een speciale aankleding met kleine geanimeerde figuren, die in gangen, speeltuinen, sanitaire cellen en kamers terugkeren. Elke kamer kreeg zo ook een eigen figuur en kleur.”
Net zoals voor de gevel werd ook voor de binnenafwerking bewust gekozen voor duurzame materialen. Er werd bewust gekozen voor lichte wanden, die in de toekomst snel en eenvoudig te demonteren zijn om flexibel ruimtes aan te passen. Op heel wat plaatsen werden polycarbonaatplaten tegen die wanden gekleefd als stootbescherming tegen bedden, karren, rolstoelen en ander rollend materiaal. Architect en opdrachtgever hebben veel aandacht besteed aan de keuze van geschikte plafonds voor de verschillende ruimtes. Zo zorgen klimaatplafonds in de patiëntenkamers en consultatieruimtes voor een optimale luchtkwaliteit en temperatuur. In lokalen waar een betere akoestiek nodig is, werden geperforeerde plafonds geïntegreerd en in de gangen van de verpleeg- en consultatieafdelingen werd respectievelijk gekozen voor plafonds uit metaal of mineraalvezel.
Vooral aan de inrichting van het operatiekwartier werd veel aandacht besteed. Een werkgroep met chirurgen, anesthesisten en verpleegkundigen bepaalde mee de opbouw van het operatiekwartier en de verschillende zalen. De 17 operatiezalen, de interventionele zaal en bijhorende functionele lokalen voor onder meer administratie, sanitair en berging zijn opgebouwd rond 2 patio’s. Ze zijn immers opgedeeld in 2 gelijke blokken met hoofdzakelijk uniforme zalen van 7 bij 8 meter. Alleen de 2 hybride zalen en de interventionele zaal voor de dienst radiologie zijn iets groter. Deze afdeling omvat ook een lounge, voorbereidingsposities en een centraal gelegen recovery.
“De meeste operatiezalen zijn 2 aan 2 gekoppeld met er tussenin een gemeenschappelijke berging. Terwijl de patiënten langs een interne gang vervoerd worden, wordt het materiaal aangevoerd via een externe logistieke gang die rond het operatiekwartier loopt. De sets en het afval komen finaal in 2 doorgeefkasten met interlock terecht”, licht de architect dit deel van het project toe. “Alle operatiezalen zijn overzichtelijk en ook hier brengt een groot beeld met een natuurlandschap op één van de wanden rust. De rest van de ruimte bestaat uit hygiënisch witte wanden in volkern en onderhoudsvriendelijke rubberen vloeren. De werkgroep opteerde voor laminaire flow plafonds in elke operatiezaal. Deze luchtstroom zorgt immers voor de toevoer van steriele lucht en de afvoer van ongewenste deeltjes.”
Naast het L-vormige ziekenhuisgebouw bevinden zich een power plant en een logistiek gebouw van 10.100 m² dat via een ondergrondse gang met het ziekenhuis verbonden is, met daarin ondersteunende functies zoals het magazijn, de ziekenhuisapotheek, de centrale keuken, de sterilisatieruimte en het laboratorium. “Tijdens de bouwwerkzaamheden werd beslist om bovenop dit logistieke gebouw het markante leer- en innovatiecentrum RADar op te trekken”, sluit De Hondt af. “Achter een opvallende bronzen gevel schuilt onder meer een auditorium met 300 plaatsen, dat voor interne opleidingen en presentaties, maar evenzeer voor lezingen van externe organisaties gebruikt kan worden. Een glazen passerelle die aansluit op het ziekenhuis maakt hier letterlijk en figuurlijk de brug tussen gezondheidszorg en educatie.”
Bij het ontwerp van een ziekenhuis wordt veel aandacht besteed aan de inrichting en apparatuur. Zo dacht bij AZ Delta een werkgroep met chirurgen, anesthesisten en verpleegkundigen actief mee over onder meer de opbouw van het operatiekwartier. Een studiebureau werkte samen met de gebruikers aan de inrichting van de CSA en de keuze van de apparatuur voor het reinigen van de endoscopen.
“We kregen de opdracht om de apparatuur te leveren voor de volledige inrichting van de Centrale Sterilisatie Afdeling van het ziekenhuis en ook de systemen voor het reinigen van de endoscopen. Verder leverden we voor het operatiekwartier pendels voor de anesthesie en de chirurgie en operatietafels met vaste voet en beweegbaar en vervangbaar blad”, vertelt Leone Bosma, General Manager Surgical Workflows Benelux bij Getinge. “Als wereldwijde leverancier van innovatieve oplossingen voor operatiezalen, intensivecareafdelingen, centrale sterilisatieafdelingen en life science bedrijven ondersteunen we klanten in alle mogelijke aspecten. We zijn dagelijks betrokken bij de inrichting van ziekenhuizen, maar elk project heeft zijn eigen specifieke noden en eisen. We werken intensief samen met experts om voor elke toepassing een geschikte oplossing te voorzien.”