Nieuwbouw Tergooi MC: Te gast in het landschap

Alle acute, intensieve en klinische zorg van Tergooi MC wordt vanaf medio 2023 verricht vanuit één locatie. Een gewijzigde vastgoedstrategie leidde in 2011 tot het besluit om te bouwen aan een nieuwe hoofdvestiging in de bosrijke randzone van het bestaande ziekenhuis in Hilversum, waardoor het terrein en de locatie Blaricum vrijkomen voor andere bestemmingen. Het nieuwe ziekenhuis creëert in een groene omgeving een ‘rustgevende, open en efficiënte’ plek voor patiënten en medewerkers. Ingebruikname: 20 mei 2023.

Het door Wiegerinck architecten ontworpen gebouw is voorzien van talloze grote glaspartijen met uitzicht op de groene omgeving van het landgoed Monnikenberg, aan de oostzijde van Hilversum. Bouwdirecteur Stephan Versteege van Tergooi MC: “Er is lang gesleuteld aan de locatiekeuze en het vastgoedconcept. Uiteindelijk zijn we uitgekomen op compacte nieuwbouw in Hilversum en sloop van het bestaande ziekenhuis uit de jaren zestig. Twee vleugels uit de jaren negentig worden volledig gerenoveerd en uitgebreid ten behoeve van laboratoria, facilitaire voorzieningen en kantoren.”

Verscholen tussen de bomen bestaat het nieuwe ziekenhuis uit vier ogenschijnlijk losse bouwdelen (A, B, C en D). Op de begane grond en de eerste verdieping kan de nieuwbouw worden ervaren als één gebouw. De bouwdelen zijn met elkaar verbonden door brede, transparante verbindingsgangen. Voor logistiek van materiaal is er een verbinding op kelderniveau. Op de verpleegafdelingen heeft elke patiënt een eenpersoonskamer en door de hoge ramen is er zicht op de bosrijke omgeving.

De gebouwen hebben een wat zwaardere plint, terwijl ze – als bomen – naar boven toe ‘luchtiger’ worden. Het gevelontwerp van de nieuwbouw sluit zo goed als mogelijk aan op het omringende bos. “De verticale geleding – uitgedrukt in kolommen metselwerk en bronskleurig aluminium – alsmede de contrasten tussen licht en donker harmoniëren én weerspiegelen het omliggende bosgebied op subtiele wijze”, vertelt architect Jörn-Ole Stellmann van Wiegerinck.

Sedumdaken (grotendeels via sponsoring gerealiseerd) zorgen in de zomer voor reductie van de opwarming van het gebouw, vertragen de afvoer van regenwater en dragen tevens bij aan de groene beleving. Andere daken worden voorzien van zonnepanelen. Voor het binnenklimaat is een ‘all air concept’ gekozen, waarbij de opwekking geschiedt met een WKO en warmtepompen. “Wij hebben hier hoge duurzaamheidsambities kunnen realiseren: BREEAM-ontwerpscore ‘Very Good’ met een EPC die 30% onder de norm ligt”, zegt Versteege. “Alleen voor de pieken in het energieverbruik en de bevochtiging is nog een gasaansluiting nodig.”

Voor patiënten en bezoekers geeft de Centrale Gang richting vanuit een centrale ontvangsthal. De Centrale Gang loopt als een ruggengraat door het complex en is in omvang doorgezet op de eerste verdieping. Afdelingen als radiologie, de gipskamers, bloedafname en een deel van de poliklinieken zijn op de begane grond gesitueerd en direct toegankelijk vanuit de Centrale Gang. “Bij de overgangen van de bouwdelen loopt de gebruiker door serre-achtige corridors waar de buitenomgeving goed wordt ervaren”,
aldus Stellmann.

Elk bouwdeel heeft daarnaast een grote patio, die (eveneens middels sponsoring) van groen wordt voorzien. De patio’s zorgen voor extra daglicht en verbinding met buiten. De twee patio’s die grenzen aan drukke poli’s zijn bij goed weer toegankelijk. In een van die patio’s is een stilteruimte gerealiseerd. Versteege: “Ook weer dankzij sponsoring, dit keer vanuit de aannemer, hebben wij deze toevoeging mogelijk kunnen maken.” 

Daarnaast krijgt het buitenpaviljoen voor chemo dagbehandeling een voortzetting in de nieuwbouw. Stellmann: “De dagbehandelingsafdeling heeft een ruim balkon op het zuiden voorzien van pergola’s en zonwering.” Versteege: “Je kijkt hier over de boomtoppen heen.”

In het hart van het complex bevinden zich de hotfloors, met radiologie op de begane grond en OK’s op de eerste verdieping (tien standaard en twee hybride OK’s). Door de centrale ligging wordt de backbone van het zorgproces aan alle kanten effectief gekoppeld aan andere afdelingen. Spoedeisende Hulp (SEH) en Huisartsen Spoedpost zitten bij elkaar aan de achterzijde van het complex, met een eigen parkeerterrein. De Intensive Care is gehuisvest op de eerste verdieping, direct boven de SEH.

In een separaat nieuwbouwdeel komt ‘Tergooi MC Clinics’, waarin de afdelingen dermatologie, plastische chirurgie, kaakchirurgie, KNO en oogheelkunde, de poliklinieken Medische Psychologie en Psychiatrie, Diagnosestudio, Esthetisch Medisch Centrum en de kantoren van een deel van de stafafdelingen worden gehuisvest. Versteege: “Dit gebouw is onze flexibele schil en wordt om die reden gehuurd van Cofinimmo.” Het nieuwbouwconcept van Tergooi MC is mogelijk gemaakt door een totale reductie van ruim 25% in vierkante meters. “Wij hebben goed kunnen inspelen op de veranderende ziekenhuiszorg: minder verpleging, meer dagbehandeling en uiteindelijk meer digitale zorgverlening.”

In de tijdens de jaren negentig gebouwde ‘gele vleugels’ van de bestaande bouw worden onder meer laboratoria, kantoren en facilitaire voorzieningen ondergebracht. Deze gebouwen worden daartoe volledig gerenoveerd. Ook is dichtbij de nieuwe hoofdentree, aan de kant van de Soestdijkerstraatweg, een parkeergarage gerealiseerd. De parkeergarage is net als het nieuwe ziekenhuis ontworpen door Wiegerinck, in harmonie met het bos. Op de gevel zijn slanke houten panelen met hoge openingen gemonteerd en de twee wokkels waarin auto’s in- en uitrijden zijn bekleed met klimop. Het dak wordt volledig bekleed met 1.500 zonnepanelen.

De garage heeft zes lagen en een capaciteit voor ruim 1.000 auto’s en is in december 2022 – een maand voor het gereedkomen van het ziekenhuis, opgeleverd door Continental Car Parks, een dochterbedrijf van Aan de Stegge Twello. De hoofdentree wordt gescheiden van de ­parkeergarage door een fietspad in het bos.

Versteege: “Goede fietsvoorzieningen zijn belangrijk en passen goed in het mobiliteitsconcept van Tergooi.” De nieuwe HOV-busbaan Hilversum-Huizen halteert aan de noordzijde van het nieuwe ziekenhuis en enkele malen per uur ook direct bij de hoofdentree. Bij de nieuwe hoofdingang – in de ontvangsthal – is het voor bezoekers toegankelijke bedrijfsrestaurant gesitueerd. Een mooie oplossing, vindt Versteege. “De grote glaspartijen bieden uitzicht op het bosrijke entreegebied, waar je buiten kunt zitten.”

De nieuwbouw van Tergooi MC werd in januari 2023 opgeleverd door bouwcombinatie BAM-Kuijpers. In het bouwteam namen naast de bouwcombinatie en Tergooi de belangrijkste adviseurs zitting: ABT voor het algemeen contractmanagement, architect Wiegerinck en Royal HaskoningDHV voor de constructies (na contractvorming ook installaties). Vanaf 2025 wordt het bestaande ziekenhuis aan de noordzijde van de nieuwbouw gesloopt en het terrein door een ontwikkelaar geschikt gemaakt voor woningbouw. Gekapte bomen worden overal op het ziekenhuisterrein herplant.

Op de locatie Blaricum, eveneens verkocht aan een ontwikkelaar, wordt door Tergooi MC een tweede Regionaal Medisch Centrum ingericht, naast die in Weesp. De centra bieden medisch specialistische zorg overdag en dichtbij huis. Versteege: “Zoals je ziet, hebben we hier een compleet en toekomstproof streekziekenhuis gerealiseerd voor de gehele regio Gooi- en Vechtstreek en maximaal gebruik gemaakt van de groene omgeving.”