Bouwen naast oprit ambulances

Aan de achterzijde van het Meander MC in Amersfoort is in een jaar tijd een uitbreiding gerealiseerd waarin drie OK’s, de Hartbewaking en de Eerste Harthulp een plek hebben gekregen. Algemene OK’s en een OK voor oogoperaties zijn overgeplaatst vanuit Meander Baarn, waar vanaf nu alleen nog poliklinische zorg wordt aangeboden. Zoals alle bouwprojecten van ziekenhuizen was dit geen eenvoudige opgave. Extra uitdagingen: de bouwplaats lag pal naast de oprit voor de ambulances richting de Spoedeisende Hulp. Ook moesten nieuwe doorgangen gemaakt worden in de bestaande 30 cm dikke betonnen wanden. 

Een belangrijke reden voor de nieuwbouw was om efficiënter te kunnen werken. Alle operatieve zorg wordt met de verhuizing geclusterd in één gebouw. Dagverplegings- en klinische ingrepen vinden vooral plaats in de nieuwbouw, de complexe zorg en spoedhulp gebeuren in de bestaande tien OK’s in het aangrenzende gebouw. Projectleider Peter Verwoerd van Meander: “Dit is allemaal niet in één ronde besloten. Iedereen moet meewerken en ondertussen verandert er van alles. Wat meespeelde, was dat we voor het behouden van de klinische zorg in Baarn de handen niet op elkaar kregen en dat de OK van oogheelkunde toe was aan revisie. Een verpleeggebouw dat bij ­Meander Amersfoort beschikbaar werd, was ook een optie. Uiteindelijk gaf efficiënt werken de doorslag. Een centrale locatie in Amersfoort, tegen het bestaande OK-complex aan, betekent korte lijnen en dat je al je personeel, de bevoorrading, de sterilisatie en dergelijke bij elkaar hebt. Tegelijkertijd kun je de OK-revisie meenemen. Het verpleeghuis bleek overigens met zijn te lage plafondhoogtes niet geschikt. De locatie Baarn gaat zich nu volledig richten op poliklinische behandelingen.”

De nieuwbouw is een op poten staand blok van drie lagen. De Hartbewaking en Eerste Harthulp liggen op de begane grond. Een verdieping hoger bevinden zich een algemene operatiekamer, een hybride operatiekamer, een gecombineerde operatiekamer voor oogingrepen en een oogheelkundig dagcentrum. Op de bovenste laag kreeg alle techniek een plek (met name de luchtbehandeling voor het gebouw en de OK’s), net als een ruime koffiekamer voor het personeel. Op het souterrain zijn parkeerplekken gemaakt. Atelier Pro ontwierp als architect van het bestaande complex de aanbouw in dezelfde stijl, met een gemetselde buitenspouw, doorlopende gevelbanden en grote aluminium ramen. 

De bouw was een complexe operatie die twee jaar voorbereiding in beslag nam. Verwoerd: “Dat begint met het maken van een Programma van Eisen dat met eigen werkgroepen, adviseurs en Atelier Pro is opgesteld en waar dan met input van de uitvoerende partijen een bestek uit rolt. De grootste uitdaging lag uiteindelijk in de beperkte ruimte en de ligging van de bouwplaats naast de oprit van de ambulance naar de Spoedeisende Hulp.” Gert van Driesten, directeur bij Kreeft Bouw, geeft aan dat William Nab als uitvoerder daar dagelijks mee te maken had: “De oprit moest continu vrij blijven en van tevoren waren er wel zorgen dat je net een betonwagen staat te keren terwijl de ambulance eraan komt. Met een verkeersbegeleider en een hele goede samenwerking met Meander is dat goed ondervangen. Verder was de logistieke ruimte krap bemeten en dan werk je met zo min mogelijk opslag en just-in-time leveringen.”

De uitbreiding is opgezet als een zelfstandige constructie. Daarvoor zijn trillingsvrij 60 grout­palen 19,5 meter diep de grond in gedraaid. Hierop is een voet van in het werk gestorte kolommen gemaakt met een in het werk gestort windverband aan de zijkanten.

Van Driesten: “Dat kruisverband is een esthetische toevoeging, maar verder is het een functionele, extra zwaar uitgevoerde draagconstructie van beton en wapeningsstaal. De verdiepingen zijn opgetrokken uit prefab wanden en kolommen en breedplaatvloeren. Tegen de bestaande buitengevel zijn stalen UNP-liggers bevestigd, zodat daar geen dikke betonbalken nodig waren. In de buitengevel waren de ramen al dichtgemetseld. In twee weekenden zijn hier nieuwe sparingen in gezaagd: twee voor de Hartafdeling en één bij de OK’s. We hadden deze pittige zaagklus in een heel vroeg stadium gepland en goed voorbereid met stofschotten in het bestaande deel, dat gewoon door functioneerde. Zo zijn drie gaten gezaagd in de bijna 300 mm dikke wand.”

Met de ruwbouw klaar kon installateur Bectro beginnen aan de enorme hoeveelheid installaties. Van Driesten: “In het bestaande gebouw was geen plek, dus alle installaties voor de uitbreiding moesten onder het nieuwe dak worden ingepast. Voor de Philips-installaties is een eigen ruimte gecreëerd in de technische ruimte. Er was dus een minimum aan extra doorvoeren en boorgaten nodig naar het bestaande complex. De afbouw lag ook onder onze verantwoording en die verliep heel vlot (‘Bizar snel’, volgens Verwoerd), ondanks dat er toen heel veel partijen tegelijk bezig waren. Bijvoorbeeld voor de specifieke ziekenhuisinstallaties van onder andere Philips, Heineman en Mach. Dat vraagt veel van de netheid in het gebouw. De hybride OK is uitgevoerd met loodgipswanden, altijd spannend omdat je pas weet dat ze stralingsdicht zijn na de metingen achteraf. Dat bleek zo te zijn.”

Inmiddels is het nieuwe deel van het OK-complex op de geplande datum in gebruik genomen. Verwoerd: “As we speak zijn er operaties aan de gang in de zeer modern uitgevoerde OK’s. Oogheelkunde is een standaard OK met als extra de microscoop die is overgekomen uit Baarn. De hybride OK is uiteraard het meest complex, met een C-boog voor het maken van driedimensionale beelden. In januari 2022 zijn we begonnen met de detailinrichting van de OK-tafels en de exacte positionering van de pendels en lampen. Boven de tafels hangt het Opragon-systeem, een temperatuur-gecontroleerd ventilatiesysteem waarbij de luchtinblaas via bollen is weggewerkt in wat wij kano’s noemen (van de spijskoeken, red.). In de wanden zijn Benderpanelen ingebouwd waarmee onder meer licht, OK alarmering, de oproepknop voor de reanimatie en de luchtbehandeling worden aangestuurd. Het viel me vooral op dat het licht in de nieuwbouw weer mooier is. De LED-technologie is weer een stuk verder en volledig softwarematig te regelen met te programmeren presets.”

De nieuwe OK’s werken inmiddels op volle ­capaciteit. “In de oogkliniek worden al aan de lopende band staaroperaties uitgevoerd. Druppel verdoving in de wachtkamer, even wachten, behandeling in een stoel en tien minuten later staat de patiënt al weer buiten de behandelkamer, prachtig om te zien”, besluit Verwoerd.