‘De kliniek renoveren!’ luidde de opdracht voor Peter Moelands, hoofd projecten van het Bravis ziekenhuis in Roosendaal. In samenspraak met Guus Govaart van Aerde ontstond een verrassende maar ook innovatieve aanpak, een die inmiddels al geresulteerd heeft in een nieuw Scopiecentrum en een gloednieuwe IC/CCU-afdeling in aanloop naar de renovatie van de kliniek zelf.

“Een grootschalige renovatie van het ziekenhuis, zodat het mee kan met de veranderingen in de zorg. Dat was het uitgangspunt van de opgave.” Moelands doelt daarmee op de onzekerheden in de autonome ontwikkelingen – in kwantitatieve en kwalitatieve zin – waar het ziekenhuis mee te maken heeft. Tegelijkertijd bevond het Bravis zich midden in de visievorming voor haar fusie (Franciscus Ziekenhuis Roosendaal en Lievensberg ziekenhuis Bergen op Zoom), waardoor veel behoefte bestond aan oplossingen die flexibiliteit gaven voor de uiteindelijke uitwerking daarvan.

Kijk letterlijk binnen in het Scopiecentrum:
http://bravis.viditour.nl/scopiecentrum/

Een van de autonome ontwikkelingen waar Bravis mee te maken heeft, is de landelijke doorvoering van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker (de zogenaamde ‘colonscreening’). Het bestaande Scopiecentrum was al aan het einde van haar technische levensduur, maar kreeg hierdoor voor haar renovatie een extra capaciteitseis mee. De beoogde locatie bleek daardoor te klein. Geredeneerd vanuit een optimale configuratie van patiënt- en logistieke processen, werd een locatie gevonden op de eerste verdieping, naast de dagverpleging, in de buurt van het OK-complex en het laboratorium.

Naast de zorginhoudelijke opgave, had Moelands ook een bouwinhoudelijke opgave voor ogen. Waarom accepteren dat bouwprojecten lang duren, veel faalkosten kennen en uiteindelijk ook weer vaak herstelwerkzaamheden geven? “Bouwprojecten zijn vaak vechttrajecten. Ik wil af van faal- en herstelkosten, die uiteindelijk toch op mijn bureau terechtkomen. We moeten verspilling elimineren en het project integraal aanpakken.” Vanuit zijn industriële achtergrond, wist Moelands dat het effectief toepassen van ‘lean-methoden’ een behoorlijke kwaliteitsimpuls zou kunnen geven aan de aanstaande bouwprojecten.

‘Als je doet wat je deed, krijg je wat je had’
Moelands koos voor een niet alledaagse aanpak. ‘Als je doet wat je deed, krijg je wat je had.’ ›
Hij startte met het selecteren van partijen die hem konden helpen bij het realiseren van de zorginhoudelijke én bouwinhoudelijke opgave. Zodoende zaten de adviseurs, de architect en de uitvoerende partijen al bij de start samen aan tafel, om ook samen een aanpak en ambitie te definiëren die optimaal recht deed aan de gestelde opgave. Een samenwerking op basis van vertrouwen, gezamenlijke ambitie en… van zwarte cijfers.

Optimalisaties en besparingen moesten komen van een ‘lean-procesverloop’, zodat alle partijen zich konden focussen op de inhoudelijke ambities. Tegelijkertijd bracht Aerde zijn kennis en kunde in met betrekking tot het ontwerpen en begeleiden van processen en van het betrekken van gebruikersgroepen in ziekenhuizen, om zo de gewenste integrale aanpak op zowel proces als inhoud te realiseren. Een dergelijke afwijkende aanpak heeft een ‘believer’ nodig. In dit geval vertrouwde de directie de aanpak van Moelands voldoende om groen licht te geven, om te kijken of de mogelijke voordelen van de aanpak ook gerealiseerd konden worden.

De vertaling
Govaart spreekt over ‘laagdrempelig’ en ‘integraal aanvliegen’ en zocht antwoord op vragen als: ‘Wat zijn de ambities van het ziekenhuis?’ en ‘Wat is er voor dit ziekenhuis nodig om de patiënt optimale zorg te bieden?’ “De renovatie moet een essentiële bijdrage leveren aan het functioneren van de processen op de afdelingen en appelleren aan de behoeften van gebruikers en patiënten. Tachtig procent heeft betrekking op de vriendelijke bejegening van gebruikers en patiënten. Het overige deel is huisvesting. Als een van beiden echter niet of onvoldoende aanwezig is, heeft dit zijn uitwerking op het andere.” Met alle geledingen – van schoonmaak tot specialist – werd, in onder andere grote workshopachtige sessies, gedefinieerd wat het ziekenhuis wil zijn en hoe daarop met de renovatie antwoord kon worden gegeven.

Het intensief betrekken van de uiteindelijke gebruikers blijkt voor alle betrokkenen betere resultaten te geven. Zowel in kwaliteit als in beheersaspecten en draagvlak. Moelands noemt in het bijzonder de betrokkenheid van internist Eric Halet. “Door zijn actieve, constructieve betrokkenheid, zijn veel ideeën vanuit de zorg verwerkt in het ontwerp.” Govaart spreekt van een gedurfde werkwijze. “Het betrekken van gebruikers schept een bepaalde verantwoordelijkheid en vraagt om een open blik op ideeën en wensen die worden ingebracht waar niet eerder over werd nagedacht. Dat is niet voor ieder ziekenhuis even gemakkelijk.”

Scopiecentrum
De innovatieve aanpak bleek al direct bij het eerste project resultaat op te leveren. Waar pas in mei werd gestart met de initiatieffase van het project, werd half december van datzelfde jaar het Scopiecentrum al opgeleverd met slechts een beperkt aantal restpunten. Het gloednieuwe Scopiecentrum omvat voorbereidings-, behandel- en verkoeverkamers, een ruimte voor opslag en reiniging van scopen en spreek- en teamkamers.

Govaart wijst op de routing in de plattegrond, waarbij alles zoveel mogelijk uitgaat van een ‘continuous flow’. Hierdoor lopen ook tijdens de exploitatie processen zo efficiënt mogelijk. Meest opvallende aan de nieuwe afdeling is de open structuur. Hierdoor zijn de zorgmedewerkers beter te zien voor de patiënt, terwijl deze met de elektrische gordijnen zelf kan besluiten meer afgezonderd te zijn. De patiënt komt zo zelf meer ‘in control’.

Met het lichtplan in de behandelkamers is licht af te stemmen op de aard van het werk. “Met het aanpassen van de intensiteit en/of de kleur, kunnen patiënten met bijvoorbeeld groen licht gerustgesteld worden.” Voor diezelfde patiënt is overigens ook muziek beschikbaar. Zo is uiteindelijk niet alleen een mooi plaatje gecreëerd, maar is een afdeling ontstaan die optimaal aansluit op de behoeften van haar gebruikers.

De positieve ervaringen met deze eerste projecten,
zijn een goede leerschool en een goede opmaat naar de renovatie van de kliniek zelf. Gevonden verbeteringen en optimalisaties worden direct vertaald en kunnen zodoende in de renovatie van de kliniek worden meegenomen.

Fotografie: Toon Grobet in opdracht van Zumtobel

 

	Projectinfo

Het Franciscus kiest voor Amstrong Floor Products
Armstrong Floor products is dé toonaangevende fabrikant van vloerbedekkingen in Europa. Het productprogramma bestaat uit commerciële elastische vloerbedekkingen van het merk DLW. Daaronder homogeen en stroomgeleidend vinyl, dat op diverse afdelingen van het Franciscus Ziekenhuis is toegepast.

Uiteraard staan hygiëne en veiligheid voorop. Daarom is in het operatiegebied Pastell Conductive geïnstalleerd, een homogeen en stroomgeleidend PVC voorzien van een chipstructuur. In de aangrenzende ruimtes is ton-sur-ton Favorite PUR geïnstalleerd, waardoor een rustig beeld ontstaat.

In bepaalde ruimtes zijn de wanden tot een hoogte van 3 meter bekleed met duurzaam PVC Medintone PUR. De opbouw van Medintone combineert opvallende duurzaamheid en flexibiliteit met een aantrekkelijk chippatroon, dat dieptewerking creëert.