Tagarchief: geneeskunde

Werken met een LEAN-planning op dagniveau

Rijnstate-nucl.-gen.-foto-3
Lees het gehele artikel

Hoe verbouw je relatief kleine ruimtes met verschillende functies tot nieuwe ruimtes, terwijl de medische activiteiten gewoon door moeten gaan? Bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde in ziekenhuis Rijnstate in Arnhem weten ze daar alles van. Daar gingen de genoemde ruimtes in zes maanden, van sloop tot ingebruikname, volledig op de kop volgens een vooraf uitgedacht schuifplan.

Projectleider Martine Oudenbroek en programmadirecteur Willem Jan Hanegraaf.

Projectleider Martine Oudenbroek en Programmadirecteur Willem Jan Hanegraaf zijn er op het moment van het interview (26 januari, red.) nog volop mee bezig. “Maar alles loopt naar wens. We hebben strak gepland. Doordat vooraf goed is nagedacht over het totale proces, liggen we nu nog goed op schema. Eind oktober zijn we gestart met de eerste sloopwerkzaamheden, eind maart wordt het gehele project opgeleverd, inclusief testen, valideren en scholing voor het personeel”, vertelt Hanegraaf.

Schuiven

Aanleiding voor de verbouw was de aanschaf van een nieuwe (geavanceerdere) SPECT-CT van GE. “Daar waar de Nucleaire Geneeskunde voor verbouwing beschikte over twee gammacamera’s en één D-SPECT, is er aan het eind van de verbouw, zes maanden later, nog plek voor dezelfde D-SPECT (die dan wel op een andere plaats op de afdeling is gesitueerd, red.) en de nieuwe SPECT-CT van GE. Tevens is ruimte gecreëerd voor vier werkplekken en wordt de wachtruimte aangepakt. Aan werkplekken was een tekort. Dit hebben we in het nieuwe plan mooi kunnen inpassen”, vertelt Oudenbroek. “Deze nieuwe SPECT-CT vraagt andere technische voorzieningen, dus de ruimtes moesten sowieso aangepast worden. Dergelijke omvangrijke apparatuur verplaatsen of nieuw inpassen in een bestaande situatie is bijna onmogelijk zonder grote verbouwing van de ruimte. En omdat de ruimtes van de Nucleaire Geneeskunde al meer dan 15 jaar oud zijn, waren we wel weer toe aan wat aanpassingen.” 

De nieuwe SPECT-CT met op de achtergrond een verlichte fotowand met daarop een afbeelding van het Arnhemse Park Sonsbeek.

Volgens Oudenbroek is er aan de totale oppervlakte van de Nucleaire Geneeskunde, circa 500 vierkante meter, niets veranderd. “Alleen de indeling van de ruimtes is veranderd. Omdat we hier te maken hebben met röntgenstraling moest een deel van de wanden uitgevoerd worden met lood. Dat werk is getest door een onafhankelijk extern bureau, Applus+ uit Rotterdam.”

COVID-19

De complicerende factor in het geheel was dat de afdeling in bedrijf moest blijven terwijl er volop bouwwerkzaamheden plaatsvonden. Hoofdaannemer voor deze klus was GB-Construct uit Bergeijk en voor het elektrotechnisch en werktuigbouwkundig werk werd Hoppenbrouwers Techniek gecontracteerd, partijen waarmee Rijnstate vaker samenwerkt. “Dat de partijen elkaar goed kennen, heeft veel voordelen. Hoewel vooraf alles goed was gepland en uitgedacht, voorkom je niet dat tussentijds aanpassingen moeten worden gemaakt”, aldus Oudenbroek. “We werkten met een zogenaamde LEAN-planning op dagniveau. Dat betekent regelmatig overleg en de mogelijkheid om snel te kunnen corrigeren en bijsturen. Soms kwamen we wat achterop met de bouw. Normaal komt de aannemer of installateur dan met een paar extra krachten, maar dat kon niet, vanwege de beperkingen die het COVID-19-virus ons oplegt. De ruimtes zijn relatief klein en dan zou je te dicht op elkaar werken. De enige uitwijk was af en toe doorgaan in het weekend. De eerste patiënten stonden alweer ingepland, dus vertraging of uitstel van oplevering was geen optie.”

Management Equipment Service (MES)

De aanschaf van de apparatuur voor de Nucleaire Geneeskunde is onderdeel van het zogenaamde Management Equipment Service
(MES)-contract. Hanegraaf: “MES is een tienjarige overeenkomst met Philips, waarbij Philips verantwoordelijk is voor de levering en het onderhoud van alle beeldvormende apparatuur. In het contract is opgenomen dat het ziekenhuis voor een bepaald deel van de overeenkomst de vrijheid van leverancier heeft op basis van gewenste specificaties, waarbij het gaat om de functionaliteit. Vandaar dat we op deze afdeling een SPECT-CT van GE hebben staan. Rijnstate heeft Philips de opdracht gegeven deze SPECT-CT aan te schaffen en het onderhoud te verzorgen. Door een goede samenwerking tussen Rijnstate, GE en Philips is de SPECT-CT nu klaar voor gebruik.”  

‘Komt er een bed aan, dan moet je aan de kant’
Eén van de bouwende partijen op de afdeling Nucleaire Geneeskunde is GB Construct. Het bedrijf met als thuisbasis het Brabantse Bergeijk is bij alle drie de fases van de verbouw en nieuwbouw betrokken.

Projectleider Freek Janssen kijkt tevreden terug op de werkzaamheden die tot nu toe in fase 1 en 2 zijn uitgevoerd en begin februari zijn gestart in fase 3. “We zijn tot nu toe op de Nucleaire Geneeskunde aan het werk geweest, onder andere bij de radiologie- en CT-SCAN-ruimtes. Deze stralingswerende ruimtes vragen natuurlijk specifieke expertise, maar die hebben we in huis. Voorheen hebben we meerdere vergelijkbare ruimtes gerealiseerd bij Rijnstate, onder andere op de afdeling Radiologie.”

GB Construct is bekend met het bouwen in een zorgomgeving en profileert zich als specialist in deze zorggerelateerde omgevingen. “In een zorgomgeving gaat de zorg altijd voor. Als bouwer moet je flexibel zijn. Het is belangrijk dat je mensen zich daarvan bewust zijn. Alles wat je doet, gaat in overleg. Komt er een bed aan, dan moet jij aan de kant”, zegt Janssen lachend, die als grootste uitdaging van dit project COVID-19 noemt. “In het werk moet je de afstand van 1,5 meter houden, maar de ruimtes zijn klein. Bij vertraging konden we niet simpelweg één of twee extra mensen inplannen. Dat betekende dat we af en toe moesten uitwijken naar andere uren om het werk op tijd af te ronden. Maar ook dat is gelukt. We hebben alles netjes binnen de afgesproken termijnen kunnen realiseren.”

Pijncentrum Rivierenland ingericht volgens loungeconcept

ASSAR-LLOX—Rumst—Pijncentrum-Onthaal-(1)
Lees het gehele artikel

Deze vestiging krijgt een nieuwe inkomhal en een nieuw dagziekenhuis voor algemene geneeskunde en oncologie. De diensten maagdarmziekten, nierdialyse, pneumocardiorevalidatie, pneumologie, urologie, fysische revalidatie en rugschool worden uitgebreid. De eerste fase is al afgerond en betreft de inrichting van een comfortabel pijncentrum.

Interieurarchitect Laïlla Elmessaoudi van Assar Llox.

Het nieuwe pijncentrum is opgebouwd volgens de principes van ‘healing environment’. Dit betekent dat er maximaal rekening is gehouden met omgevingsfactoren die een positieve invloed kunnen uitoefenen op het genezingsproces van patiënten. In de praktijk betekent dit een overvloed aan open zichten, met zoveel mogelijk daglichttoetreding, het gebruik van natuurlijk of als natuurlijk ervaren materialen en zoveel mogelijk beperking van storende geluiden. AZ Rivierenland streefde daarbij naar de sfeer en uitstraling van een relaxhotel. Daarvoor én voor een nieuwe afdeling verpleegkunde op dezelfde verdieping had ze 2 miljoen euro opzij gezet.

Inspiratie uit zorghotel

Voor het ontwerp klopte AZ Rivierenland aan bij Assar Llox Architects. Dit bureau had immers eerder al Zorghotel Drie Eiken in Edegem ontworpen (zie Bouwen aan de Zorg 2015-4). Dit herstelbedrijf combineerde als eerste in Vlaanderen zorg met het comfort en de gastvrijheid van een hotel. In het pijncentrum werkte Assar Llox verder op dit concept. Alle ruimten en kamers zijn hier ingericht met nieuwe technische snufjes, die vrij onzichtbaar zijn dankzij het huiselijke design. Zo werd vermeden dat er een steriele look zou ontstaan. “Ook de nieuwe afdeling verpleegkunde wordt op die manier aangepakt”, verklaart Laïlla Elmessaoudi, interieurarchitect bij Assar Llox. “In een sfeervolle omgeving voelen patiënten zich goed, waardoor ze minder onderhevig zijn aan negatieve emoties, angst en stress. Dit kan bijdragen aan een meer ontspannen onderzoek en een sneller herstel. Bovendien voelt het zorgpersoneel zich meer op zijn gemak in zo’n omgeving, waardoor de kwaliteit van de zorg wordt bevorderd.”

De modules zijn afgewerkt met laminaat met een houtpatroon.

Energie-efficiëntie verbeterd

Het pijncentrum is ondergebracht op de derde verdieping. Het beslaat een oppervlakte van bijna 380 m². “Vroeger was hier een verloskwartier ondergebracht, die nu is gebundeld op de campus Bornem. De structuur van het gebouw in Rumst was nog prima in orde. Aan het buitenuitzicht hebben we dan ook nauwelijks wat veranderd”, aldus Elmessaoudi. “Wel hebben we het bestaande aluminium buitenschrijnwerk vervangen door nieuw schrijnwerk, met een betere thermische isolatie en een dubbele en zonwerende beglazing. Zo kan het AZ niet alleen energie besparen op de verwarming, maar ook op de koeling. Verder lieten we de meeste bestaande, niet dragende binnenwanden wegnemen, zodat we de ruimte tussen de dragende kolommen op een meer open manier konden herinrichten.” Assar Llox stapte daarbij af van het traditionele kamerconcept. “In plaats daarvan organiseerden we het pijncentrum in modules, zeg maar zithoekjes zoals in de lounge van een hotel. De opstelling van het meubilair biedt patiënten keuzevrijheid tussen het aangaan van contacten of meer privacy. Nabij de balie is een wachtzone met koffiehoekje ondergebracht.”

Het pijncentrum is ondergebracht op de derde verdieping. Het beslaat een oppervlakte van bijna 380 m². “Vroeger was hier een verloskwartier ondergebracht, die nu is gebundeld op de campus Bornem. De structuur van het gebouw in Rumst was nog prima in orde. Aan het buitenuitzicht hebben we dan ook nauwelijks wat veranderd”, aldus Elmessaoudi. “Wel hebben we het bestaande aluminium buitenschrijnwerk vervangen door nieuw schrijnwerk, met een betere thermische isolatie en een dubbele en zonwerende beglazing. Zo kan het AZ niet alleen energie besparen op de verwarming, maar ook op de koeling. Verder lieten we de meeste bestaande, niet dragende binnenwanden wegnemen, zodat we de ruimte tussen de dragende kolommen op een meer open manier konden herinrichten.” Assar Llox stapte daarbij af van het traditionele kamerconcept. “In plaats daarvan organiseerden we het pijncentrum in modules, zeg maar zithoekjes zoals in de lounge van een hotel. De opstelling van het meubilair biedt patiënten keuzevrijheid tussen het aangaan van contacten of meer privacy. Nabij de balie is een wachtzone met koffiehoekje ondergebracht.”

Maximaal daglicht

Er kunnen nu twaalf personen tegelijk in een relaxzetel plaatsnemen en drie in een bed. Er blijft ook nog wat ruimte beschikbaar voor uitbreiding. “Elke module kan twee relaxzetels bevatten. In geval van nood kan er ook een bed worden geplaatst”, aldus Elmessaoudi. “Elke relaxzetel is uitgerust met een uitschuifbare tablet, een stopcontact (voor het laden van een gsm of laptop), een leeslamp, een vestiairekast en een verpleegoproep. Gordijnen garanderen dat de patiënten zich in alle privacy kunnen omkleden.” De behandelzone blijft hierdoor een open ruimte waar maximaal daglicht verspreid kan worden. De modules zijn opgetrokken uit een met laminaat beklede houtstructuur, waarmee de huiselijke sfeer wordt geaccentueerd. De ramen zijn voorzien van lamellen. “Aan de ramen hangen gordijnen met niet een strakke ziekenhuiskleur, maar uit een elegant stofje.”

Inclusieve architectuur

In de 28 m² grote scopie-zaal, waar de onderzoeken plaatsvinden, is een pvc-wandbekleding aangebracht met sobere prints die naar de natuur verwijzen. “Pvc kan tegen een stootje. Dat is nodig, want hier vindt nogal wat bedden- en karrenverkeer plaats. In de wanden is lood aangebracht tegen mogelijke schadelijke strooistralen van de apparatuur. De pvc-vloer is antistatisch en het openen en sluiten van de loden schuifdeur verloopt contactloos”, aldus Elmessaoudi. “Zo streven we naar een architectuur die in vorm inspirerend en evolutief is en in gebruik voor iedereen toegankelijk. Inclusieve architectuur, dus.”

Verpleegafdeling

De belendende verpleegafdeling is met haar kamers en verpleegpost met medicatie- en utilitiesruimte een klassieker in uitvoering. “Maar ook hier kozen we voor een afwerking in lichte houtpatronen en prints met natuurbeelden. Dat schept een warme sfeer. De raamtabletten zijn er breed uitgevoerd, zodat ze tegelijk ook als eettablet kunnen fungeren.” Deze afdeling telt zeven eenpersoonskamers, zeven tweepersoonskamers, twee isolatiekamers en een kamer voor palliatieve verzorging. “Deze laatste kamer geeft via een schuifdeur toegang tot een salonnetje, om op een comfortabele manier vrienden en familieleden te kunnen ontvangen.” Al deze kamers hebben een dressingkast met koelkast en kluis en een sanitaire cel met douche, wc en lavabo. De tweepersoonskamers hebben twee lavabo’s.