Tagarchief: Imeldaziekenhuis

Nieuwe hybride operatiezaal voor Imeldaziekenhuis

IMG_8697
Lees het gehele artikel

Begin september namen de vaatchirurgen van het Imeldaziekenhuis in Bonheiden een gloednieuwe hybride operatiezaal in gebruik. Die combineert een hoogtechnologische, digitale operatiezaal met een geïntegreerde installatie voor medische beeldvorming. Het projectbeheer van deze nieuwbouw was volledig in handen van het Imeldaziekenhuis zelf. “Een bewuste keuze”, zegt facilitair directeur Stefaan Claeys.

Twee jaar geleden besloot het team van Imelda om de hybride operatiezaal van het ziekenhuis te vernieuwen. De eerste stap? Alle functionele en ergonomische wensen in kaart brengen. “Al snel kwamen we tot de conclusie dat de beschikbare ruimte in het oude operatiekwartier te klein was voor een hedendaagse, moderne uitrusting”, verduidelijkt Claeys. “Dus besloten we om een volledig nieuwe zaal bij te bouwen naast het bestaande operatiekwartier.”

De keuze voor een nieuwbouw brengt een paar voordelen met zich mee. Eerst en vooral is er nu letterlijk plaats voor state-of-the-art technologie. Claeys: “In de nieuwe zaal staat het laatste nieuwe angiografietoestel van Philips, met de innovatieve Azurion Flexarm. Daarmee maken de artsen de bloedvaten van de patiënt met grote precisie zichtbaar.” Dankzij die nieuwe toestellen krijgen de bloedvatenspecialisten van Imelda een ongeëvenaarde beeldkwaliteit. En dat met aanzienlijke lagere stralingsdosissen, wat goed is voor de gezondheid van patiënten en medisch personeel.

Ruimte om efficiënt te werken

Tweede pluspunt van het nieuwe operatiekwartier is de beschikbare ruimte, waardoor het medische personeel op een comfortabele manier kan werken. De Azurion Flexarm is aan het plafond gemonteerd en kun je flexibel in alle mogelijke richtingen bewegen. Daardoor kunnen de artsen met het toestel volledig rond het lichaam van de patiënt gaan, zonder dat de chirurg zich hoeft te verplaatsen. Ook is al het nodige materiaal aanwezig in de operatiezaal zelf, waar verpleegkundigen vroeger om de haverklap de zaal moesten verlaten om materiaal voor de ingreep te verzamelen in de bergruimte van het operatiekwartier. Dit lijkt een detail, maar de aanwezigheid van het nodige materiaal bepaalt mede de snelheid waarmee een ingreep kan worden uitgevoerd. 

“Het derde voordeel heeft alles te maken met de kwalitatief hoogstaande en energievriendelijke infrastructuur voor data, elektriciteit en luchtconditionering”, vertelt Claeys. “Die infrastructuur werd volledig in het plafond ingebouwd. De technologie die we in huis hebben gehaald en de projectervaring die we hebben opgedaan, maken ons ziekenhuis mee klaar voor de toekomst.”

Projectbeheer in eigen handen

Buiten de stabiliteitsstudie voor de nieuwbouw deed het team van Imelda het nodige studie- en voorbereidingswerk en het projectbeheer volledig zelf. “Dat was een bewuste keuze”, vertelt Claeys. “Wij hebben het project zelf gecoördineerd en de taak van studiebureau op ons genomen, omdat we zo expertise konden opbouwen die we bij onze toekomstige initiatieven meer dan nodig hebben. Een volgend project is bijvoorbeeld een nieuw cardiaal lab voor elektrofysiologisch onderzoek. De technologie en infrastructuur van zo’n lab zijn vergelijkbaar met die van onze nieuwe hybride operatiezaal. Met dat eerste project hebben we veel expertise opgebouwd die we binnenkort weer kunnen gebruiken.”

Zijn er dan geen nadelen verbonden aan voorbereidend studiewerk en projectbeheer in eigen handen? “Toch wel”, zegt Claeys. “Zo’n project is een leerschool en daardoor heb je niet onmiddellijk de nodige ervaring om snel te werken. Leren vraagt nu eenmaal wat tijd. We hadden een termijn van 1 jaar voorzien om de nieuwe operatiezaal op te leveren. Uiteindelijk heeft het anderhalf jaar geduurd, hoewel vooral de coronacrisis aan de basis van die vertraging ligt.”

De hybride operatiezaal van het Imeldaziekenhuis in Bonheiden.

Wensen en mogelijkheden verenigen

“Tegelijk is er een enorm voordeel verbonden aan eigen projectbeheer”, gaat Claeys verder. “Je kunt de verwachtingen van de eindgebruikers – artsen en verpleegkundigen – perfect matchen met het aanbod en de mogelijkheden van de leveranciers. Neem bijvoorbeeld de kasten in de operatiezaal. We besloten om die te laten afsluiten met elektrische rolluiken om zo extra ruimte te besparen. Daar stopt het echter niet: ook het lichtplan werd aangepast zodat de binnenkant van de kasten perfect wordt belicht in alle omstandigheden. Het resultaat is meer gebruiksgemak voor het verplegend personeel.”

De inrichting van de nieuwe operatiezaal is aangepakt als een volledig bouwproject, besluit hij. “We hadden wekelijkse werfvergaderingen waarbij alle betrokken partijen aanwezig waren. Er werd constructief overlegd tussen alle betrokken partijen en bijgestuurd waar nodig. Volgens mij is die constructieve aanpak de sleutel tot een succesvol project.”

Één aannemer: van afbraak tot interieur 

De firma Poels nv uit Halen stond in voor de nieuwbouw en het interieur van de nieuwe hybride operatiezaal van het Imeldaziekenhuis. Voor de interieurspecialist was het een bijzonder project: voor het eerst was ze hoofdaannemer voor het volledige traject: van afbraakwerken tot interieur.

“Op het bouwterrein stond eerst een loods die we hebben afgebroken”, begint David Saenen. “Daarna maakten we het terrein bouwklaar, plaatsten we de paalfunderingen en trokken we het gebouw op dat de hybride operatiezaal huisvest. Dat gebouw telt twee verdiepingen en grenst aan drie gevels. Die aansluiting op de bestaande gebouwen bracht een paar technische uitdagingen met zich mee. Toch kunnen we terugblikken op een geslaagd project en een mooie samenwerking met de bouwheer en het architectenbureau.”

HASA-architecten uit Mechelen stond in voor het ontwerp van het gebouw. Na de ruwbouwfase leverde Poels nv ook het interieur voor de operatiezaal. “We hebben het gebouw sleutel-op-de-deur opgeleverd”, verduidelijkt Saenen. “Alleen de technieken en natuurlijk ook de medische apparatuur komen van andere leveranciers.”

Het interieur van de operatiezaal werd volledig op maat gemaakt. Tijdens de werken overlegde het team van Poels nv intensief met artsen, verpleegkundigen en facilitair medewerkers van het Imeldaziekenhuis. “We hebben elkaar continu bijgestuurd tijdens het bouwproces”, verduidelijk Saenen. “Door die aanpak kregen we bijzonder veel aandacht voor details. Zo maakten we de hybride operatiezaal van het Imeldaziekenhuis klaar voor vandaag en morgen.”

En wat brengt de toekomst voor Poels nv? “In elk geval hebben we de smaak voor nieuwbouw te pakken”, besluit Saenen. “We kijken uit naar het volgende totaalproject dat we kunnen realiseren.”

Operatiezaal met modulaire en voorbedachte bouwstenen 

Een operatiezaal bouw je niet zomaar: zo’n zaal moet beantwoorden aan de striktste normen en voorschriften, zodat je een zuivere werkomgeving krijgt. ABN Cleanroom Technology uit Munsterbilzen leverde de luchttechnieken voor de nieuwe hybride operatiezaal van het Imeldaziekenhuis in Bonheiden.

“We zijn specialist in cleanrooms”, begint CEO Jo Nelissen zijn verhaal. “Voor de nieuwe operatiezaal van het Imeldaziekenhuis pasten we ons pre-engineered VIX-concept toe. Dat is een voorontwikkeld en modulair systeem met gestandaardiseerde bouwelementen.” Het belangrijkste voordeel van zo’n modulair en pre-engineered concept? Ongeacht de omgeving bouw je een cleanroom met dezelfde duurzaamheid, betrouwbaarheid en onderhoudsvriendelijkheid. “Doordat we modulair werken, kunnen we snel schakelen als er tijdens het project bijkomende klantwensen opduiken. Ook eventuele uitbreidingen van de operatiezaal zijn perfect mogelijk. Die modulariteit is een belangrijke troef.”

Digitaal als nieuwe normaal

Een hedendaags ziekenhuis is een intelligent en digitaal ziekenhuis. Daarom zorgde ABN Cleanroom Technology voor een beveiligde dataverbinding tussen de operatiezaal en de cloud. “Zo kun je op elk moment en op elke locatie op een veilige manier de luchtkwaliteit in de operatiezaal controleren”, verduidelijkt Nelissen. “Bovendien ontvang je automatisch een waarschuwing als ingestelde parameters worden overschreden.”

Projectaanpak: snelheid en modulariteit

Modulariteit zit ingebakken in het het pre-engineered VIX-concept dat ABN Cleanroom Technology toepaste bij het Imeldaziekenhuis. Daarnaast was vooral de snelheid in uitvoering een belangrijke vraag van het ziekenhuis. “Omdat het VIX-concept een volledig ontwikkeld concept is waarvan we de bouwstenen op voorraad hebben, was het mogelijk om dit project zeer snel te realiseren”, besluit Nelissen. “De samenwerking met Imelda verliep bijzonder vlot.”

Driehoeksverhouding voor de elektrische installatie 

Voor elektrische installaties in medische ruimtes zoals een operatiekamer zijn de voorschriften veel strenger dan gewoonlijk. EPA Stroomleiders is niet aan zijn proefstuk toe en heeft ruime expertise en ervaring in dergelijke projecten. Daarom koos het Imeldaziekenhuis voor deze specialist uit Oudsbergen.

De kleinste gebreken in elektrische installaties in medische ruimtes zijn een risico voor de veiligheid en gezondheid van patiënten en personeel. Daarom moeten die installaties, bovenop het AREI, voldoen aan voorschriften uit de technische nota TO13/IA. Die voorschriften zijn het strengst voor een operatiekwartier. “Zo is bij angiografie elektromagnetische interferentie uit den boze”, vertelt Jacky Dreesen van EPA Stroomleiders. “Een toestel of elektrische leidingen mogen de werking van de gevoelige apparatuur in het OK in geen enkel geval verstoren. De behandeling of het onderzoek van een patiënt mag immers nooit onderbroken worden en gecapteerde data mogen niet verloren gaan.”

Voor dit project was er een driehoeksverhouding tussen EPA Stroomleiders, het team van het Imeldaziekenhuis en de leveranciers van de elektrische toestellen. “Er was geen extern studiebureau betrokken bij het project”, gaat Dreesen verder. “Dat vingen we op door gestructureerd te communiceren met het Imeldateam en leveranciers zoals Philips. Die aanpak is nodig omdat je heel veel techniek in een beperkte ruimte moet krijgen en het eindresultaat feilloos moet zijn.”

Die directe communicatie heeft voordelen: enerzijds heb je doorlopend kennisoverdracht, anderzijds kun je flexibel inspelen op verwachtingen van de klant. “Zo hebben we het lichtplan aangepast op vraag van de gebruikers”, besluit Dreesen. “Hierdoor worden ook de geopende kasten perfect verlicht, terwijl er gelijktijdig geen reflectie optreedt op de talrijk aanwezige schermen. Voor het welbehagen van de patiënt tijdens het onderzoek hebben we bovendien RGB-LED-verlichting geplaatst.”

Bonheiden, Imeldaziekenhuis | Kwaliteit en flexibiliteit: doorslaggevend voor binnenafwerking

img_0696-kopieren
Lees het gehele artikel

In de nieuwe hal van het Imeldaziekenhuis valt de moderne binnenafwerking direct op, samen met de gemoedelijke sfeer die de ruimte uitstraalt. De firma Poels “Uw interieur, onze Zorg”, uit Zelem stond in voor de volledige afwerking van het gebouw.

“Het totaalpakket dat we afleveren is een van de sterktes van onze firma”, begint bedrijfsleider David Saenen zijn verhaal. “We werkten de inkomhal af van ruwbouw tot het huidige eindresultaat. Lees van vloer tot plafond, van wand tot schilderwerk, van binnenschrijnwerk tot en met het vaste maatmeubilair. Zulke werkzaamheden met het bijbehorende maatwerk zijn onze specialiteit.”

De nieuwe cafetaria is Lambertini gedoopt.

 

“Net zoals de andere aannemers die bij dit vernieuwingsproject betrokken zijn, kregen we ons deel van de opdracht na een aanbestedingsprocedure”, gaat David Saenen verder. “Het ontwerp lag dus vast en de materialen waren gekozen. Het was aan ons om de volledige afwerking en inrichting in goede banen te leiden.” Tijdens de grondige voorbereiding en uitvoering hebben we ook het initiatief kunnen en mogen nemen om aanpassingen voor te stellen en door te voeren, wat ten goede kwam aan de kwaliteit en aan het budget.”

Wat maakte het Imeldaproject anders dan anders voor de interieurspecialisten van Poels? David Saenen: “Alleen de uitvoeringstermijn kunnen we bijzonder noemen. We startten in april 2019 en begin oktober was de hal gebruiksklaar. Alleen tijdens het bouwverlof lagen de werken even stil. Om zo snel te kunnen werken heb je een doordachte projectaanpak nodig, een sterk netwerk met vakmensen en de nodige flexibiliteit. En dat zijn nu net enkele troeven van Poels.”

“‘Uw interieur, onze Zorg’ is niet enkel een onderdeel van ons logo, het is onze visie om dagelijks op deze manier om te gaan met onze mensen, klanten en leveranciers”, besluit David Saenen.   

Bonheiden, Imeldaziekenhuis | Licht, toegankelijk en met een gemoedelijke sfeer

img_0576-kopieren
Lees het gehele artikel

De vernieuwde ingang van het Imeldaziekenhuis in Bonheiden springt direct in het oog wanneer je over de nieuw aangelegde esplanade stapt. Achter de hedendaagse architectuur van het project schuilt een duidelijke visie die het Imeldaziekenhuis klaarstoomt voor de toekomst. Technisch directeur Stefaan Claeys is aan het woord.

Waarom werd de ingang van het ziekenhuis vernieuwd?

Stefaan Claeys: “De ingang van ons ziekenhuis lag er sinds het begin van de jaren 80 ongewijzigd bij. Ondertussen bleven we groeien en veranderde de manier waarop we patiënten en bezoekers onthalen. Anders gezegd: de oude hal was te klein geworden en niet meer aangepast aan de werkprocessen van vandaag de dag.”

“Nu hebben we alles rond bloedafname en staalnames gecentraliseerd nabij de nieuwe hal, terwijl die functies vroeger diep in het ziekenhuis waren verspreid. De huidige werkwijze is veel gemakkelijker voor onze patiënten. Om dezelfde reden hebben we een bezoekerscafetaria voorzien in onze nieuwe hal. Vroeger was er maar één cafetaria. Die lag diep in het ziekenhuis en stond open voor personeelsleden, bezoekers en patiënten. Soms was het moeilijk om daar een vrij plekje te vinden. Nu hebben we weer voldoende capaciteit.”

“Ook onze behoefte aan extra vergaderzalen was een reden om met het project te starten. Die ruimtes vind je op de eerste verdieping, boven de nieuwe hal. Alle technische faciliteiten zijn aanwezig zodat onze artsen voortaan via videoconferencing kunnen overleggen met externe collega’s.”

Was dit een eenmalig project of past de vernieuwing in een ruimer geheel?

“We vernieuwen constant en dat is nodig, want de afgelopen 10 jaar is onze manier van werken enorm veranderd. De verblijfsduur van patiënten wordt korter en er is de shift van hospitalisatie naar dagziekenhuis. Dat vraagt om een aangepaste infrastructuur om de dagelijkse stroom van bezoekers en patiënten te kunnen verwerken. De kraamafdeling, het pediatrisch dagziekenhuis, de borstkliniek en de diabetesconventie kregen al een facelift. Nu de nieuwe ingang klaar is, doen we verder met andere projecten. Zo zijn we volop bezig met de bouw van een nieuwe hybride operatiezaal. Die zal in het voorjaar van 2020 operationeel zijn.”

De nieuwe hal bindt alle bezoekerslogistiek rond staalafnames samen.

 

Hoe belangrijk waren energiebesparing en duurzaamheid bij het project van de nieuwe ingang?

“Duurzaamheid was – samen met de functionaliteit en de esthetiek – doorslaggevend bij alle keuzes die we maakten. Denk aan het groendak, de vloerverwarming en energiebesparende technieken voor ventilatie, de optimale lichtinval in de hal en zoveel meer. Duurzaamheid is trouwens belangrijk bij al onze vernieuwingsprojecten. Zo plaatsten we begin 2019 meer dan 1.000 zonnepanelen op het dak van het ziekenhuis. Samen met warmtekrachtkoppeling leveren die panelen 22 procent van de energie die we verbruiken. Op termijn willen we naar 50 procent groene energie.”

Hoe is het ontwerp van de nieuwe hal tot stand gekomen?

“We gingen in zee met Boeckx Architects. Natuurlijk gaat er veel voorbereidend werk vooraf aan zo’n project. In een eerste fase brachten we alle eisen op het vlak van esthetiek, duurzaamheid en functionaliteit in kaart. Dat gebeurde in een werkgroep waarin de stakeholders werden vertegenwoordigd. Vervolgens werkten we in kleinere groepjes de details uit. Daarmee gingen de architecten aan de slag.”

Composiettegels en roze banken zijn in het oog springende items in de nieuwe hal.

 

“Het resultaat mag je dan ook gerust meer dan geslaagd noemen. Het licht en de toegankelijkheid vallen direct op, net zoals de gemoedelijke sfeer die de hal uitstraalt. Toch is het een grote oppervlakte: met de nieuwe hal werd het ziekenhuis ongeveer 1.800 m2 groter. Bezoekers voelen er zich snel thuis en dat stond bovenaan ons wenslijstje voor de ontwerpers.”

“Tijdens de ontwerpfase hadden we regelmatig pittige discussies over de gekozen materialen. Zo waren de composiettegels geen evidente keuze omdat ze volgens sommigen wat ouderwets leken. Ook de roze zitbanken werden met vraagtekens onthaald. Gelukkig is iedereen laaiend enthousiast over het eindresultaat. We krijgen dan ook alleen positieve opmerkingen.”

Zijn de werkzaamheden vlot verlopen?

“Zonder noemenswaardige problemen. Op 1 april 2018 verplaatsen we tijdelijk de ingang en op 18 oktober 2019 werd de nieuwe hal in dienst genomen. We kozen ervoor om het project aan te besteden in verschillende delen en hadden verschillende aannemers voor ruwbouw, technieken, sanitair en afwerking. Het architectenbureau stond in voor de coördinatie.”

Jullie zochten ook een partner om de nieuwe bezoekerscafetaria uit te baten.

“Klopt. Via een aanbesteding kwamen we terecht bij Lunch Garden. We kozen ervoor om de cafetaria uit handen te geven omdat catering niet tot onze kerntaken behoort. Tegelijk wilden we ervoor zorgen dat de uitstraling van die ruimte perfect past bij de overige delen van de nieuwe hal. Dus hebben we daar goede afspraken over gemaakt. De cafetaria kreeg Lambertini als naam, naar de Italiaanse kloosterzuster Imelda Lambertini uit de 14de eeuw. Die gaf de zusters van het Convent van Betlehem inspiratie toen ze in 1933 een naam zochten voor de voorloper van het ziekenhuis dat ze hier in Bonheiden stichtten. Daarmee is de cirkel rond.”    


Open technologie voor HVAC

Bij de vernieuwing van de hal in het Imeldaziekenhuis hoorde ook een nieuwe HVAC-installatie. ABN Klimatisatie uit Bilzen kreeg dat deel van het project toegewezen. Door de combinatie van open technologie en een overtuigende projectaanpak maakten ze het verschil.

“Het Imeldaziekenhuis koos ons als hoofdpartner voor de klimatisatie”, begint zaakvoerder Jo Nelissen zijn verhaal. “Wij installeerden de HVAC-installatie en vloerverwarming, een luchtgroep met warmterecuperatie en een chiller voor koud water.”

“ABN Klimatisatie heeft een andere aanpak dan de doorsnee HVAC-partner. Die traditionele installateurs kiezen doorgaans voor een gesloten systeem van de bekende HVAC-merken en chillerfabrikanten, maar zo creëren ze een vendor lock-in. Als je in een latere fase zo’n bestaande installatie wilt uitbreiden, vraagt dat om een forse investering.”

De nieuwe entree is een flinke uitbreiding voor het ziekenhuis.

 

“Wij werken merkonafhankelijk en via een open platform dat je aanstuurt met IoT. Op die basis hebben we een intelligente en toekomstbestendige HVAC-installatie voorzien in het Imeldaziekenhuis. Denk aan een beveiligde datacommunicatie tussen het HVAC-systeem en de cloud en met verschillende drivers met IP-interface, zoals Modbus, BACnet, OPC, KNX en SQL. Zo krijgt het Imeldaziekenhuis meer keuzevrijheid.”

“Onze teams voor ontwerp en installatie werkten nauw samen voor dit project, waardoor we in 3 maanden alle werkzaamheden konden uitvoeren. Ook onze keuze voor projectbeheer met BIM zorgde voor een vlot projectverloop.”