Rotterdam, Ikazia ziekenhuis | Groeiend Ikazia vernieuwt en breidt uit

Na een intensieve bouwperiode van ruim drie jaar nadert de renovatie en nieuwbouw van het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam-Zuid zijn voltooiing. De eerste afdelingen hebben hun intrek al genomen in de nieuwe hoogbouw. Extra aandacht is besteed aan de afdelingen Pediatrie en Oncologie: deze zijn ingericht volgens het healing environment-principe.

Het was de afgelopen tien jaar flink puzzelen met ruimte voor het Rotterdamse Ikazia Ziekenhuis. De constante groei van het aantal patiënten leidde tot oplopende wachttijden en behoefte aan extra spreek- en onderzoekskamers. Dit werd opgelost door afdelingen in tijdelijke huisvesting onder te brengen en ondersteunende functies uit huis te plaatsen. “Maar op een bepaald moment liepen we tegen de grenzen aan”, vertelt hoofd Bouwzaken en Projecten Matthijs de Vroed. “We bleven bovendien groei voorzien en dus was uitbreiding noodzakelijk.”

Het thema is ‘City Jungle’ (Beeld: Tom Pilzecker).

Nieuwe hoogbouw

Uit een volumestudie bleek dat 7.000 m² extra nodig was. Dit kon worden gerealiseerd door een bestaand gebouw te slopen en te vervangen met zevenlaagse nieuwbouw en de vrijkomende afdelingen te renoveren. Acht afdelingen krijgen een plek in de nieuwbouw: vijf poliklinieken (cardiologie, longgeneeskunde, kaakchirurgie, neurologie en oncologie) en drie verpleegafdelingen (pediatrie, dagbehandeling oncologie en dagbehandeling/kort verblijf). De apotheek, zowel de ziekenhuis- als de poliklinische, krijgt een nieuwe centrale locatie op de eerste verdieping, evenals de bloedafname en preoperatieve polikliniek.     

(Beeld: Tom Pilzecker).

Schuifplan

Bouwen en renoveren in een operationeel ziekenhuis is natuurlijk geen eenvoudige opgave. De bouw werd daarom gefaseerd aangepakt, met een ingewikkeld schuifplan om alle afdelingen gedurende de bouwperiode een plek te geven. De Vroed: “We zijn begonnen met renovatie in de bestaande bouw, zodat de afdelingen uit de te slopen oudbouw konden verhuizen. Daarna hebben we de oudbouw leeggemaakt en gesloopt. In mei 2018 ging de eerste paal van de nieuwbouw de grond in en in november 2019 zijn de eerste afdelingen opgeleverd. Als begin 2020 iedereen is ingehuisd, gaan we de laatste fase in: het renoveren van de vrijgekomen afdelingen.”

Bronnenveld

Het sloop- en nieuwbouwtraject verliep niet geheel probleemloos. “De kelder van de oudbouw lag vol met voedingskabels. Verplaatsen zou teveel overlast geven en dus waren we genoodzaakt om de nieuwe fundering door de kelder heen aan te brengen. Door trillingsvrij en geluidsarm te boren hebben we de overlast zoveel mogelijk beperkt. Vervolgens bleek het grondwater een probleem te zijn. Dat bleef opkomen, waardoor we niet verder konden met slopen. Afvoeren op het riool was vanwege de enorme hoeveelheid geen optie, het moest weer de grond in. We hebben daarom in het naastgelegen Zuiderpark een enorm bronnenveld aangelegd. Dit heeft voor een paar maanden vertraging en een flinke extra kostenpost gezorgd.”

‘Kleurige prints leiden jonge patiënten af van de ernst van de ziekenhuisomgeving’.

Duurzame keuzes

Toen deze problemen achter de rug waren kon de hoogbouw in rap tempo worden gerealiseerd. Elke verdieping is een prefab constructie van kolommen en gevelelementen inclusief glas, kozijnen en isolatie. “Die konden zo op elkaar gestapeld worden.    

Iedere twee weken was er een bouwlaag klaar”, vertelt De Vroed.

Duurzaamheid en een kwalitatief hoogwaardige afwerking zijn kenmerkend voor de nieuwbouw. Er is extra isolatie en zonwerend glas in de gevels aangebracht, de luchtbehandelingskasten zijn voorzien van warmteterugwinning, overal is ledverlichting toegepast en er is daglichtregeling in de ruimtes die aan de gevels liggen. Het energieverbruik wordt continu gemonitord en bijgestuurd middels een geavanceerd gebouwbeheerssysteem.

Thema City Jungle

Het hoge afwerkingsniveau is terug te zien in de hele nieuwbouw, maar zeker op de afdelingen Oncologie en Pediatrie. Voor de aankleding daarvan werd een speciale pitch uitgeschreven. Huisarchitect EGM won met hun ontwerp ‘City Jungle’. “Dit ontwerp sprak ons het meest aan omdat het voor alle leeftijdscategorieën, van 0 tot en met 17 jaar, iets in zich heeft”, legt De Vroed uit. “De jongste kinderen zullen aangetrokken worden door de vrolijke dieren, terwijl tieners de typisch Rotterdamse gebouwen zoals de Kuip en de Markthal herkennen. We zijn er erg blij mee, het geeft aankleding én afleiding.” Het thema is geprint op de vloeren en wanden van de hal, de gangen en de kamers. Elke kamer heeft een eigen dier en kleurencombinatie, waarbij aan de noordkant warme kleuren zoals oranje en bruin zijn gebruikt en aan de zuidkant koudere blauw- en groentinten.

Strikte scheiding

Ook op Oncologie is het healing environment-principe toegepast, alleen komt het daar op een veel subtielere manier tot uiting. “EGM heeft gekeken naar de beleving van de verschillende typen patiënten en hoe de afdeling daarop het best en meest comfortabel kan worden ingericht. Daaruit volgde een scheiding van dagbehandeling en polikliniek. Dagbehandeling heeft een extra grote comfortabele lounge/wachtruimte gekregen en behandelruimtes waarbij de mensen door het openen of sluiten van schuifwanden kunnen kiezen of ze contact willen met medepatiënten. In de spreekkamers van de polikliniek staan speciaal ontworpen meubels met een ronde tafel, waardoor arts en patiënt prettiger met elkaar kunnen praten. Rustige en warme kleuren dragen bij om het verblijf zo comfortabel mogelijk maken.”  

Geen concessies aan kwaliteit

Als huisinstallateur van het Ikazia Ziekenhuis heeft Van Galen al heel wat verbouwingen en nieuwbouwprojecten meegemaakt. Voor de onlangs opgeleverde nieuwbouw van bouwdeel D en de nog uit te voeren renovatie verzorgt het installatiebedrijf alle WTB-installaties (ventilatie, koeling, verwarming, sanitair) inclusief het gebouwbeheerssysteem (GBS).

Ook wanden en schuifdeuren zijn van prints voorzien.

Kenmerkend is volgens projectmanager Denis den Boer de hoge kwaliteitsstandaard die het Rotterdamse ziekenhuis hanteert. “Die is bij elk ziekenhuis hoog, maar Ikazia gaat daarin nog een stapje verder. Dat zie je bijvoorbeeld terug in het gekozen GBS, het hart van de klimaatbeheersing. Alles wordt daarin gekoppeld en gemonitord: zo kunnen ze het exploitatietechnisch beheersbaar houden en flink bezuinigen op energiekosten. Duurzaamheid speelt altijd mee in hun keuzes, daarin lopen ze voorop.”