Zorglocatie verbonden met de wijk. Licht, verbinding en sfeer

Aan de rand van het rustieke Harmelen ligt zorglocatie Princenhof. De nieuwste locatie van De Rijnhoven biedt intramurale zorg voor mensen met dementie. Peters & Lammerink architecten ontwierp een modern en duurzaam verpleeghuis, dat echt onderdeel uitmaakt van de woonwijk. Bouwen aan de Zorg kreeg een rondleiding en interviewde Petra van Oostrom, Directeur Wonen, Welzijn en Vastgoed en architect Michiel Lammerink.

Bij aankomst is het meteen zichtbaar: Princenhof en naastgelegen locatie Vijverhof horen bij elkaar. De twee gebouwen sluiten in architectuur duidelijk op elkaar aan. Dit is logisch, want ook voor dit ontwerp tekende Peters & Lammerink architecten. Bij binnenkomst valt de centrale woonkamer op. Van Oostrom: “We vinden het belangrijk dat je je welkom voelt. Beide verdiepingen hebben een eigen plein voor gezamenlijk gebruik, die sfeer geeft en de bewoners met elkaar verbindt.” 

Op het tweede gezicht valt op dat er op de begane grond meteen een doorkijk gerealiseerd is naar de tuin. Lammerink: “We hebben ervoor gezorgd dat overal veel licht naar binnen valt, het pand is niet smal en diep, maar juist breed en ondiep, met veel ramen. Op de begane grond is meteen de tuin zichtbaar, op de eerste verdieping geldt dat voor de balkons. Deze indeling zorgt voor beleving en sfeer, maar trekt de aandacht van de bewoners ook de juiste kant op.”

Het verhaal van Princenhof begint wanneer de locatie van De Rijnhoven in de Meern niet meer aan kwaliteitseisen van de zorgverlener voldoet. Van Oostrom: “De vraag naar verpleeghuisplaatsen voor mensen met vergevorderde dementie neemt toe. De nieuwe locatie moest daarom meer ruimte bieden dan de verouderde locatie.” 

Princenhof bestaat uit 42 studio’s met zes gezamenlijke huiskamers, verdeeld over twee verdiepingen. Iedere studio heeft een eigen badkamer. De gezamenlijke huiskamers bieden ruimte voor ontspanning en zijn voorzien van een volledige en veilige keuken waar elke dag vers wordt gekookt. De dementievriendelijke tuin rondom de woningen nodigt uit om te genieten van de zon, te tuinieren en fijne wandelingen te maken naar de boomgaard. “De bewoners die zijn meeverhuisd hebben nu een tuin in plaats van een balkon.”

Bij de totstandkoming van de zorglocatie ging Lammerink eerst het gesprek aan met De Rijnhoven. “Om de juiste keuze te maken, was het belangrijk om te weten hoe groot de groepen zouden zijn en hoe zij functioneren. In dit geval is gekozen met voor zes woongroepen van zeven bewoners. De samenwerking verliep heel goed en maakte het mogelijk om snel beslissingen te maken.” Voor het uiterlijk van het gebouw keek Lammerink naar de Vijverhof. “Nog steeds vind ik het een van de betere voorbeelden van hoe vriendelijk het gebouw kan zijn. Het zijn geen blokken, daarnaast hebben de stenen en het hout een warme kleur. Doordat de panden geen plat dak hebben, passen ze goed bij de wijk.”

Van Oostrom: “We wilden dat de bewoners echt een eigen woning kregen, met een gezamenlijke huiskamer voor elke groep van zeven mensen. Zij kunnen dan zelf bepalen hoeveel ze samen willen doen.” Om tot het beste resultaat te komen, werd een grote groep mensen uit de organisatie betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe pand. “We hebben hen het voorlopige ontwerp gepresenteerd en zijn dit tot in detail doorgelopen. Dit proces herhaalden we drie keer met een grote groep. De input die we kregen, verwerkten we in het ontwerp.” Lammerink: “Wij hebben de presentatie in 3D gemaakt, zodat je als het ware in het ontwerp kunt staan.” 

Eén van de elementen waar lang door de organisatie over gepraat werd, was de indeling van de badkamers. Van Oostrom: “Dit is heel belangrijk voor de te leveren zorg. Wat is bijvoorbeeld de afstand tussen toilet en douche? Waar staan de hulpmiddelen die het zorgpersoneel moet gebruiken? We hebben hier heel intensief naar gekeken. Ook mensen van andere locaties dachten mee, omdat zij uit de praktijk weten wat wel en niet werkt.” 

“Kritisch zijn is goed” zegt Lammerink. “We hebben nu heel goed onderbouwde beslissingen gemaakt.” Princenhof is een duurzaam verpleeghuis geworden, voorzien van zonnepanelen en een warmtepomp. Het is gebouwd van natuurlijke materialen, met oog voor het milieu. Het hele gebouw is voorzien van topkoeling zodat zelfs in een hete zomer de binnentemperatuur aangenaam blijft. Vloerverwarming zorgt voor extra comfort in de winter. De parkeerplaats is voorzien van laadpalen voor elektrische auto’s. “Hiermee is dit een toekomstbestendig pand.”

Van Oostrom: “Vijverhof zit ook goed in elkaar, maar Princenhof is echt weer een stap hoger.” Dit geldt ook voor de toepassing van moderne domotica-technieken. Deze dragen bij aan de veiligheid van bewoners. Zo geven slimme optische sensors aan wanneer een bewoner uit bed komt. Bakens kunnen voorkomen dat kwetsbare bewoners alleen naar buiten gaan en GPS trackers kunnen hen volgen op het buitenterrein. “Toch vinden we het belangrijk om juist niet alles in technologie te zoeken. Door het terrein zo aantrekkelijk mogelijk te maken, zorgen we ervoor dat bewoners niet de behoefte hebben om verder weg te lopen.” Rijnhoven werkt ook actief aan de verbinding tussen de zorglocatie en de andere bewoners van Harmelen. “Door spelende kinderen en mensen die hun honden uitlaten is er een prettige interactie met mensen uit de wijk.”