Huis in de Stad Tienen

De vzw ‘Huis in de Stad’ heeft in Tienen een nieuwbouw voor de opvang van volwassenen met een verstandelijke beperking in gebruik genomen. De nieuwbouw sluit aan op het meer dan veertig jaar oude gebouw, dat gerenoveerd zal worden. Het restaurant is opgevat als een ‘marktplaats’, een gezellige ontmoetingsplek voor bewoners, familie, bezoekers en ook buurtbewoners.

Enkele ouders van kinderen met een verstandelijke handicap richtten in 1968 de vereniging zonder winstoogmerk (vzw) ‘Huis in de Stad’ op. Doelstelling was de best mogelijke levensomstandigheden te creëren voor volwassenen met een verstandelijke handicap. “Vanuit die betrokkenheid liet de vzw in 1972 aan de rand van Tienen een gezinsvervangend tehuis bouwen waar dertig personen werden opgevangen in drie leefgroepen”, weet algemeen directeur Hilde Van Goethem. “In 1987 werd het complex uitgebreid met vier huizen waar telkens een negental personen zelfstandig in een huiselijke sfeer kon samenwonen. In de loop der jaren kwamen er in de buurt een dagcentrum en twee boerderijtjes bij voor de dagopvang. De laatste vijftien jaar zijn er ook verschillende opvangplaatsen in de stad gerealiseerd. Alles bij elkaar biedt ‘Huis in de Stad’ zo opvang aan zo’n 150 volwassenen met een verstandelijke beperking.”

Het gebouw uit 1972 was echter niet langer aangepast aan de hedendaagse normen en een renovatie was technisch en financieel vrijwel niet haalbaar. Hilde Van Goethem: “Nieuwbouw was ook nodig, omdat onze mensen ouder worden en meer en zwaardere zorg nodig hebben. Het oude gebouw zal in 2016 gerenoveerd worden voor de administratie en voor tijdelijk verblijf of kortlopende noodopvang. Samen met de vier huizen, die eveneens een opfrisbeurt krijgen, ontstaat zo aan de Hamelendreef een echt zorgcentrum waar volwassenen met een verstandelijke beperking zich thuis voelen.”

Marktplaats
Voor de nieuwbouw tekende het Architecten- en Studiebureau Rimanque uit Tienen. Het bureau heeft ten volle ingespeeld op de wens van de opdrachtgever om de bewoners meer wooncomfort en een huiselijke woonomgeving te bieden, en tevens een ontmoetingsplaats voor hen en de omgeving te creëren. Architecte Hélène Springer: “Daarom hebben we de nieuwe hoofdingang voor bewoners én bezoekers centraal tussen de twee gebouwen gemaakt. De ingang geeft direct toegang tot het nieuwe en het (te renoveren) oude restaurant, die kunnen worden samengevoegd tot een centrale polyvalente ruimte die geschikt is voor het organiseren van diverse ontspanningsactiviteiten. Een soort marktplaats dus, waar de bewoners van het zorgcentrum betrokken kunnen worden bij de samenleving.”

Het restaurant sluit aan op de vier leefgroepen die ieder uit acht personen bestaan; twee gelijkvloers en twee op de verdieping, met een eigen toegangsdeur en huisbel. Elke leefgroep heeft een gezellige gemeenschappelijke ruimte met zitkamer, keuken en eethoek. De kamers zijn ruim (minimaal 18 m²) en rolstoeltoegankelijk. Ze beschikken over een eigen badkamer, met douche en toilet, en onderscheiden zich van rustoordkamers door de warme afwerking en de huiselijke sfeer. Zo hebben ze een ‘accentmuur’ die elke bewoner naar eigen smaak kan inrichten. Op de tweede verdieping bevinden zich zes ruime studio’s (minimaal 36 m²) voor licht verstandelijk gehandicapten die in beperkte mate aangewezen zijn op hulp. ›
De keuken is gemeenschappelijk, maar elke studio heeft ook een kitchenette en uiteraard een eigen badkamer.”

De nieuwbouw is uitgerust met een dokterspraktijk, een fysioruimte en een kleine fitnessruimte. Er is ook een grote badkamer die op termijn uitgerust kan worden met een hoog-laagbad. In de kelder bevinden zich de technische installaties en een wasserette met daglichtinval dankzij het hellende terrein.

De leefeenheden, kamers en studio’s zijn uitgerust met een geïntegreerd domotica-systeem: telefoon, spraakoproep, inbraak- en brandalarm, interne en externe sturing van alle technieken en een volledig geautomatiseerde verlichting dankzij het energiebesparende KNX-systeem (instelbaar per kamer en per tijdstip, en beperkt aanpasbaar door de bewoners).

‘Lean bouw’
Aannemer Pellikaan Bouwbedrijf (Zaventem) had eveneens een belangrijk aandeel in het project door het binnen de perken houden van de bouwkosten. Daarvoor paste het bedrijf het principe van ‘lean bouw’ toe.

Algemeen directeur Johan Tousseyn: “In overleg met alle partners in het project zoeken we naar methoden om de bouwtermijn te verkorten en de efficiëntie te verhogen. Zo kunnen we verspillingen voorkomen zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit. Voor de nieuwbouw van ‘Huis in de Stad’ leidde deze aanpak tot een andere materiaalkeuze voor de dragende muren: goedkopere kalkzandsteen in plaats van beton. Door stenen van groot formaat te kiezen, verhoogden we bovendien de snelheid van uitvoering.”

Tekst: Henri Gielen Fotografie: Rimanque, Henri Gielen, Steven Massart

FEITEN EN CIJFERS
Opdrachtgever Huis in de Stad vzw, Tienen
Zorgverlener Huis in de Stad
Architect Studiebureau Rimanque, Tienen
Aannemer Pellikaan nv, Zaventem
Vast interieur Van Warmerdam Speciaal Meubilair, Tiel
Los meubilair Exsta, Waalwijk
Bedden en nachtkastjes Van Warmerdam Speciaal Meubilair, Tiel
Vloer Tarkett, Oosterhout
Sanitair elke kamer, studio of zorgkamer beschikt over een aparte sanitaire cel
Aangepast sanitair 32 kamers, 2 zorgkamers , 6 studio’s, 1 grote badkamer en 1 apart toilet

Bouwtijd september 2013 – maart 2015
Start nieuwbouw september 2013
Oplevering maart 2015

Totale oppervlakte gebouw bijna 3.000 m²

Capaciteit 40 bewoners in de nieuwbouw en 68 bewoners op het volledige terrein van Huis in de Stad. Totaal 150 cliënten begeleid in uiteenlopende trajecten van ambulant, semi-ambulant tot residentieel. Doelgroep van lichte tot ernstige verstandelijke handicap.

Woningen residentieel 5 eengezinswoningen, een administratief gebouw met 1 verdieping, zorg (10 personen) en een nieuwbouw. Drie dagcentra (twee boerderijen, beide voor 20 personen, en een dagcentrum in de stad voor 40 personen).

Investering zorgcentrum
circa 5 miljoen euro inclusief btw.

	Projectinfo

Inrichten doe je samen
De ontmoetingsruimte is een belangrijke plek waar bewoners, personeel, ouders en familieleden elkaar treffen. Hier wordt de eerste indruk gewekt, een visitekaartje. Tezamen met directie en groepsleiding hebben we uitvoerig de eisen en wensen besproken. De Studio van Exsta heeft deze vertaald in toegepast meubilair, materiaalgebruik, indeling en kleurstelling.

We hebben een compleet inrichtingsvoorstel gemaakt, bestaande uit 3D-indelingstekeningen, moodboards, kleur- en materiaalstalen en een meubelvoorstel. Ook de bewoners hebben een actieve rol bij de proefplaatsing. Het welbevinden van de bewoners staat immers centraal. De Exsta-collectie is juist daarvoor ontwikkeld en blijft mooi, ook na jaren van intensief gebruik.

WSM levert maatwerk-meubilair voor Huis in de Stad
Van Warmerdam Speciaal Meubilair BV (WSM) ontwikkelt en produceert maatwerkmeubilair voor zorginstellingen in België en Nederland. Wij hebben ons gespecialiseerd in maatwerkmeubilair voor de gehandicaptenzorg, de jeugdzorg en de geestelijke gezondheidszorg. Hierbij moet het meubilair tegen een extra stootje kunnen en lang meegaan. Het meubilair van WSM voldoet hieraan. Elke doelgroep heeft zijn eigen eisen en wensen. Door de jarenlange ervaring en kennis van de markt, is WSM in staat hierop in te spelen.

In vroeg stadium in gesprek
De samenwerking tussen Huis in de Stad en WSM bestaat alweer een aantal jaren. De kwaliteit van het WSM meubilair heeft zich inmiddels ook hier ruimschoots bewezen. Voor Huis in de Stad vzw is dit aanleiding geweest om WSM ook bij het nieuwbouwproject te betrekken. Wij gaan graag in een vroeg stadium van het bouwproces in gesprek met de opdrachtgever en gebruiker om voor de inrichting van het gebouw een optimale situatie te creëren.  Vaak zijn wijzigingen van het oorspronkelijke plan dan nog mogelijk.

Passende kwaliteit meubels
Voor de nieuwbouw zijn wij door de heer Erwin Neskens benaderd om mee te denken over een aantal inrichtingsvraagstukken. Hierbij ging het om groepskeukens en kasten in de leefruimtes, de inrichting van de polyvalente ruimte en de inrichting van de individuele kamers van de bewoners. De samenwerking tussen WSM en Exsta, leverancier van onder andere zitmeubilair en tafels, heeft gezorgd voor een passende kwaliteit meubels waar de bewoners van Huis in de Stad vzw jarenlang plezier van zullen hebben.