Rijnstate Elst is nieuwe stap in gezondheidsland

‘Meer zorg thuis, meer in de wijk en pas dán in het ziekenhuis’

Het vroeg een totaal nieuwe manier van denken en bouwen, maar door sterk teamwerk is de ambitieuze vestiging van Rijnstate in Elst klaar voor gebruik. De bouw is voorspoedig verlopen, het hele plan is feitelijk in mum van tijd gerealiseerd. En het mooie is, dat het precies zo geworden is als bedoeld. Misschien zelfs wel beter.

Martine Oudenbroek, projectleider Bouw bij Rijnstate: “Het is haast niet te geloven hoe mooi het is geworden. Hoe meer ik hier ben, hoe meer ik ervaar wat een fijn gebouw we hebben neergezet. Als je de eerste tekeningen van architectenbureau Gortemaker Algra Feenstra architects vergelijkt met wat je nu ziet, is het nagenoeg identiek.” Toch zijn er gedurende het proces enkele aanpassingen gedaan. Dat kan ook bijna niet anders, als je gaat pionieren om het eerste energieneutrale ziekenhuis van ­Europa  neer te zetten. Femke Feenstra, architect bij Gortemaker Algra Feenstra architects: “Wij zijn al in een vroeg stadium betrokken bij het ambitieuze plan van Rijnstate. De klik was goed, we voelden er allemaal voor om dit tot een zo goed mogelijk eindresultaat te brengen. Samen met de mensen van Bouwbedrijf ­Berghege Heerkens zijn we er volledig voor gegaan. Het is een nieuwe stap in de ontwikkeling van de gezondheidszorg en het duurzame concept sprak ons allemaal enorm aan. Natuurlijk hebben we gaandeweg moeten bijstellen om het project haalbaar te houden. Door met elkaar in gesprek te blijven, hebben we alles weten af te stemmen, tot ieders tevredenheid en hebben we de kwaliteit en de ambitie met elkaar waargemaakt.”  

Een van de zaken die gaandeweg het proces is bijgesteld, was het gebruik van bamboe als wandafwerking. Niet zozeer vanwege de toepasbaarheid, maar uit budgetoverweging. Met het team zijn bewust keuzes gemaakt over waar dit materiaal wel en waar dit niet wordt toegepast. Ook de vloerkeuze is gaandeweg het proces bijgesteld. De (kurk-)gietvloer die aanvankelijk gewenst was, bleek vanwege de droogtijd niet goed haalbaar. In plaats hiervan is gekozen voor een lichtgrijze kleur Marmoleum voor vrijwel alle ruimtes. Niet dat de gebruiker iets van deze concessies merkt; het geheel oogt af en is licht, warm en heel vriendelijk. Tom Bongers, directeur van Bouwbedrijf Berghege (onderdeel van de Berghege Heerkens bouwgroep) bevestigt: “We kunnen trots zijn op hoe dit proces is verlopen. Het gebouw heeft een zeer hoge kwaliteit, zit vol innovatie en is desondanks in een relatief korte tijd gerealiseerd. De grond is eind 2019 aangekocht, de plannen waren concreet in 2020 en nu, krap drie en een half jaar later, is het af.”

Het enthousiasme dat aan het begin aanwezig was, is door iedereen die bij het proces betrokken is geraakt, overgenomen. Door de ontwerpers, de bouwers en de inrichters, maar ook door het ziekenhuispersoneel, de gemeente en zelfs omwonenden. Feenstra vertelt: “Rijnstate had niet alleen de visie om een duurzaam ziekenhuis neer te zetten, maar ook om het ziekenhuis dichter bij de mensen te brengen. Een stap vooruit in de manier van zorg verlenen. Doordat patiënten zich bijvoorbeeld vanuit huis al kunnen aanmelden, kun je de ontvangst en begeleiding optimaliseren. Als patiënt weet je direct waar je moet zijn. Zo ervaar je zorg dichtbij huis en voelt het niet direct als medisch bolwerk. Een visie die vraagt om een vriendelijk en laagdrempelig gebouw. Door het vele licht, de kleurstelling en het gebruik van bamboe bevinden mensen zich in een hele prettige ruimte, dat niet direct voelt als een ziekenhuis.” Oudenbroek vult aan: “Het gebouw heeft echt het open karakter dat we voor ogen hadden. Door mede te kiezen voor een ‘gewoon’ restaurant is het ook voor omwonenden heel toegankelijk. Het is een laagdrempelig gebouw dat uitnodigt om naar binnen te gaan, je kunt eenvoudig terecht voor een kop koffie.”   

Het nieuwe Rijnstate-gebouw lijkt te zijn omarmd door de omgeving. Letterlijk.  Het gebouw ligt aan de rand van een woonwijk, vlakbij het treinstation en is mede daardoor makkelijk te bereiken. Het oogt compact en voelt veilig. Eenmaal binnen in de lichte, open ruimte is het overzichtelijk genoeg om te begrijpen waar je naartoe moet. De mooie trap in het midden van deze ruimte is uitnodigend en het vele daglicht zorgt voor een prettige omgeving, zowel voor de patiënt als voor de arts en overige bezoekers.

Oudenbroek: “De prettige omgeving went voor iedereen snel. Het is een heel mooi gebouw, echt van deze tijd en dat zie je in alles terug.” Feenstra: “Wij hadden al een tijdje voor ogen dat het tijd was voor een nieuwe stap in gezondheidsland. Meer zorg thuis, meer in de wijk en pas dán in het ziekenhuis. Door onze betrokkenheid bij Rijnstate zien wij dat idee nu ‘in steen gegoten’. We zijn vanaf het eerste begin verantwoordelijk geweest voor het exterieur en interieur. Samen hebben we gewerkt aan een ontwerp met materialen om het geheel zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de ambitie van Rijnstate. Niet alleen om een duurzaam gebouw neer te zetten, maar óók om de patiëntenreis naar de toekomst te tillen.” 

Nu het gebouw in gebruik wordt genomen, zal uiteraard pas echt duidelijk worden hoe het in de praktijk werkt. Voorop staat dat Rijnstate haar ervaringen en kennis graag met anderen wil delen. Niet alleen op technisch gebied, maar ook op andere vlakken. Oudenbroek: “We willen vooral duurzaamheid blijven nastreven. Daarom hebben we een Greenteam in het leven geroepen. Dit Greenteam onderzoekt bijvoorbeeld de mogelijkheid om de zuurstof die vrijkomt bij het maken van waterstof te gebruiken voor het veilig afbreken van bepaalde medicijnen. Maar ook hoe afval verminderd kan worden.” De gedachte van Rijnstate om verder te verduurzamen, geldt overigens niet alleen voor dit nieuwe gebouw. Ook de hoofdvestiging in Arnhem staat op de planning om op duurzame wijze te renoveren. Door de soepele samenwerking en goede ervaringen zal dat ook door dit team gedaan worden. Een prachtig compliment voor aannemer en architect.