Brandveiligheid in woonzorgcentra eenvoudig te verbeteren

In de afgelopen maanden ging het een aantal keren mis met de veiligheid in diverse Nederlandse woonzorgcentra. Hierbij vielen sinds december vorig jaar zelfs al meerdere doden door brand. Rokende of vergeetachtige bewoners blijken hier vaak de oorzaak van. Als er niets gebeurt, zal het aantal ouderen dat door brand overlijdt, de komende jaren fors toenemen. Dat gaf René Hagen, lector brandveiligheid bij de Brandweeracademie van het Instituut Fysieke Veiligheid, onlangs aan in het tv-programma ‘Tijd voor Meldpunt!’ bij Omroep Max. Volgens themaspecialist zorg en technologie Jasper Coppes van Leertouwer is dit risico eenvoudig te verkleinen door slimme domotica-oplossingen.

In 2015 zijn al negen ouderen door brand om het leven gekomen. Een brand in een seniorenflat in Nijmegen op 20 februari kostte vier hoogbejaarden het leven. In zorgcentrum De Tollekamp in Rhenen kwam in maart een bewoner om het leven toen een grote brand uitbrak in een slaapkamer op de vijfde etage van het pand. Gemiddeld vallen er jaarlijks veertien branddoden onder 65-plussers, een getal dat Nederland gezien de statistieken tot nu toe ook in 2015 makkelijk haalt. De kans dat ouderen brandslachtoffer worden, is bijna drie keer zo groot als bij jongere mensen.

Domotica
Coppes adviseert vanuit zijn kennis en expertise woonzorgcentra over de slimme toepassing van techniek. Hij is als adviseur verbonden aan Leertouwer uit Barneveld en loopt voorop op het gebied van domotica in de zorg. Coppes: “In de afgelopen jaren hebben we een aantal woonzorgcentra voorzien van zorgdomotica. Denk aan meldinstallaties voor bijvoorbeeld dementerende ouderen, rookmeldinstallaties en slimme sensoren en verlichting. Branddetectie is een belangrijk onderdeel van onze domotica-oplossing. Door het gebruik van slimme meldinstallaties krijgen medewerkers van woonzorgcentra een melding als er teveel rookontwikkeling is. Simpel gezegd verhoogt domotica de kwaliteit van leven én de veiligheid van bewoners. Tegelijkertijd geeft het meer privacy, doordat er alleen een zorgverlener komt als de bewoner het écht nodig heeft. Hierdoor verlaagt de druk op het personeel en de bezetting van de nachtdienst kan in veel gevallen worden verminderd.”

Veiligheid
Voor een kwetsbare doelgroep is het thema veiligheid van extra groot belang. Ouderen kunnen zichzelf moeilijker in veiligheid brengen als er bijvoorbeeld brand uitbreekt. Domotica biedt slimme systemen die van levensbelang kunnen zijn in dergelijke noodsituaties. Denk aan slimme sensoren waarmee te detecteren is of een bewoner nog in zijn kamer is. Deze sensoren zijn ook op individueel niveau en in overleg met de behandelend arts in te stellen. Zo draagt domotica in elke situatie bij aan de individuele belangen van een bewoner, zonder dat hij onnodig in de gaten wordt gehouden.

Privacy
De mogelijkheid om sensoren per bewoner en situatie anders te programmeren is belangrijk, zeker gezien de privacy. “Bij een brand moet bijvoorbeeld het systeem inzicht in alle kamers geven, maar normaal gesproken heeft niet iedere bewoner continu toezicht nodig”, vertelt Coppes. “Daarom kiezen we altijd voor flexibele oplossingen die op individueel niveau worden ingesteld. Zo krijgt een medewerker bij de ene bewoner een melding als een patiënt ’s nachts uit bed komt, terwijl een andere bewoner wel ’s nachts uit bed mag. Als je van een bewoner weet dat hij af en toe een sigaar, sigaret of kaars aansteekt op de kamer, kun je hier ook technologie voor inzetten. Op die manier kunnen medewerkers snel reageren en brand voorkomen.”

Zelfstandig wonende ouderen
Ouderen in een woonzorgcentrum zijn natuurlijk een belangrijke doelgroep. Maar gezien het beleid van de overheid om ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen, mag Nederland ook de zelfstandig wonende oudere niet vergeten. Domotica maakt die oplossing eenvoudig en flexibel: koppel de brandmeldinstallatie in een (senioren)woning aan het systeem van de buren. Belangrijke meldingen zijn tegenwoordig al automatisch te versturen naar de sociale omgeving via bijvoorbeeld e-mail, Whatsapp en Facebook. Zo krijgt omzien naar elkaar ineens een levensreddende dimensie in noodsituaties.

Tekst: Jasper Coppes
Foto: Leertouwer