Nieuwe vleugel stroomlijnt versnipperde ziekenhuiscampus

Op de site van AZ Monica in Deurne wordt deze dagen de laatste hand gelegd aan de ruwbouw van een ambitieus nieuwbouwproject. Als missing link tussen het bestaande ziekenhuis en het achterliggende binnengebied, dat wordt omgetoverd tot een publiek tuinpark, zorgt de kersverse E-vleugel ervoor dat de ooit zo versnipperende campus voortaan één compact geheel vormt. Dankzij deze strategische uitbreiding is AZ Monica meer dan ooit hét referentieziekenhuis in het oostelijke deel van Antwerpen.

Het Vlaamse zorglandschap is in de voorbije jaren sterk geëvolueerd. Ook AZ Monica ontsnapt er niet aan. De ziekenhuisactiviteit stijgt er jaarlijks met gemiddeld drie procent, terwijl de opnameduur daalt en het aantal ambulante behandelingen toeneemt. Om optimaal te kunnen inspelen op deze tendensen en om te kunnen blijven groeien, had het ziekenhuis nood aan een uitbreiding. Vandaar dat het assar architects inschakelde voor de realisatie van een nieuwe vleugel met onder meer consultatieruimtes, medische beeldvorming, een verpleegafdeling en een tweelagige ondergrondse parking. 

De bouw van de E-vleugel kadert in de realisatie van het masterplan Jos Van Geel. “AZ Monica verwierf in het verleden verschillende gebouwen aan de Herentalsebaan, de Stevenslei en de Florent Pauwelslei, maar zowel het stedelijk weefsel als de interne werking van het ziekenhuis leden onder deze wildgroei”, leggen de architecten uit. “Om verdere ruimtelijke, functionele en energetische versnippering tegen te gaan, moesten bepaalde diensten gehergroepeerd en uitgebreid worden, met functionele circulatiestromen, de creatie van een ‘healing environment’, flexibiliteit, toekomstgerichtheid, veiligheid, toegankelijkheid en stedenbouwkundige homogeniteit als cruciale aandachtspunten. Dankzij een grondruil tussen AZ Monica en sociale huisvestingsmaatschappij Woonhaven, die enkele losse woongebouwen in het binnengebied beheerde, ontstond ruimte voor een aaneengesloten ziekenhuiscampus en een publiek tuinpark, dat genoemd is naar de lokale verzetsheld Jos Van Geel.”

De E-vleugel kwam in de plaats van de voormalige Woonhaven-gebouwen en sluit zowel aan op het hoofdziekenhuis aan de Florent Pauwels­lei als het nieuwe park. De vorm, omvang en inplanting van de nieuwbouw zijn maximaal geënt op de morfologie van de site en het ziekenhuis, dat voortaan een compact geheel vormt. Aangezien de uitbreiding naadloos moest aantakken op het bestaande ziekenhuis, ging er in de ontwerpfase veel aandacht naar de interne circulatie. “De losstaande nieuwbouw is ingeplant achter de bestaande A-vleugel. Beide volumes zijn met elkaar verbonden via beglaasde passerelles en op het gelijkvloers loopt een centrale as die de ingang van de A-vleugel aan de Florent Pauwelslei verbindt met de ingang van de E-vleugel aan de achterliggende parkzijde, waarbij interne koppelingen met dwarse zijgangen naar de verschillende verpleegafdelingen leiden. In combinatie met de strategische herpositionering van een aantal diensten zorgt dit voor een overzichtelijke functionele doorstroom, zowel voor het zorgpersoneel als voor patiënten en bezoekers.”

De E-vleugel telt zes bovengrondse bouwlagen. “Het gelijkvloerse niveau is opgevat als een dubbelhoge actieve plint die verschillende afdelingen met consultatieruimtes, de inkom, het onthaal en de verbindingsgang tussen het bestaande gebouw en het achterliggende parkgebied herbergt. Op deze centrale sokkel zijn twee L-vormige volumes met vier bouwlagen geplaatst, die geschakeld zijn rond een open buitenruimte. Deze laatste is uitgerust met centrale liftkokers en doet dienst als terras, verbindingsruimte of patio om licht en doorzichten te creëren. De L-vormige volumes bieden plaats aan de verpleegafdelingen en een PAAZ met een deel dagverblijf. Door de vorm en schikking van de volumes zijn alle binnenruimtes zo georiënteerd dat ze via één of meerdere ramen uitkijken op de buitenruimte, terwijl ook de bestaande gebouwen op de campus kunnen blijven genieten van natuurlijke lichtinval en fraaie uitzichten. Helemaal bovenaan bevindt zich nog een technische deelverdieping, terwijl de twee ondergrondse niveaus hoofdzakelijk fungeren als parking”, aldus assar architects.

In structureel opzicht is de E-vleugel ter hoogte van de gevel en de gelijkvloerse verbindingsgang opgebouwd uit kolommen, die gecombineerd zijn met paddenstoelvloeren. “Hierdoor blijft de indeling van de verdiepingsniveaus zeer flexibel en kan ze in de toekomst wijzigen in functie van de noden. De gevel bestaat uit een vaste ritmering van gevelsteenpenanten, die de kolommen en vloerplaten aan het zicht onttrekken. De tussenruimte is opgevuld met een mix van beglazing en gesloten gevelvlakken in baksteen.”