Transparant Kliniek brengt diagnostiek en radiologische interventies buiten het ziekenhuis

Het ziet eruit als een bescheiden begin, maar de ambities zijn hoog. De allereerste Transparant Kliniek meet ongeveer 200 m2 en is opgezet in een verzamelgebouw in Houten. “Het is niet de bedoeling dat we hier groeien”, stelt mede-initiatiefnemer Dennis van der Molen. “We willen met deze kleine kliniek vooral laten zien dat het concept werkt. De plannen voor een grote kliniek aan de zorgboulevard bij het St Antonius Ziekenhuis Utrecht worden al uitgewerkt.”

Dat concept bestaat uit het opzetten van klinieken die vooralsnog gespecialiseerd zijn in beeldvormende diagnostiek en radiologische interventies. Deze fungeren in de buurt van en in samenwerking met topklinische ziekenhuizen en eventueel andere klinieken. Voor Van der Molen, die met zorgondernemer Menno Visser en radioloog Marco van Strijen achter dit initiatief zit, is Transparant Kliniek een logische stap. “We willen aansluiting maken bij het Integraal Zorgakkoord dat is opgesteld om de zorg te veranderen, en dat is ook de insteek van Transparant Kliniek. We hebben het dan over bereikbaarheid, toegankelijkheid en efficiency. Daarbij zijn wij niet concurrerend met ziekenhuizen maar we werken juist complementair.”

“Kijk”, vervolgt Van der Molen. “Er is tekort aan personeel en de meeste belasting zit bij diagnostiek. Daar zijn lange wachtlijsten en artsen kunnen pas aan de slag als ze weten wat de patiënt mankeert. Wij vullen dat tekort aan. Daarnaast hebben ziekenhuizen een grote overhead. Een gemiddeld ziekenhuis telt 9.000 medewerkers waarvan slechts 1.700 daadwerkelijk de patiënt zien, de rest is overhead. Dat kost heel veel geld. Als wij onze eigen overhead voor alle locaties kunnen bundelen en de zorg en diagnostiek bereikbaar kunnen maken, zonder lange wachttijden, maken we de winst die beoogd is met het Zorgakkoord. Intussen zijn leveranciers als Philips en Siemens en investeerders erg geïnteresseerd en hebben we met succes onze plannen aan de Rabobank gepresenteerd. Nu is het zaak om zorgverzekeraars over de streep te trekken, zodat de vergoeding van de behandelingen wordt afgedekt.”

De kliniek in Houten is in feite een miniatuurziekenhuis die als opmaat dient voor andere, grotere klinieken. “De tweede kliniek aan de zorgboulevard in Utrecht zal 1.000 a 1.200 m2 groot worden en daar komen ook interventiekamers voor dagbehandelingen”, aldus Van der Molen. “Het verschil met klinieken als van Bergmann is dat die veel meer op de behandeling gericht zijn en heel gespecialiseerd werken. Waar wij ons mee bezig gaan houden, is in eerste instantie diagnostiek en later in Utrecht ook interventies. Daar kunnen we straks een niertumor behandelen met RFA, radiofrequentie ablatie of cryoablatie. Prostaten en vleesbomen emboliseren kunnen we ook. Maar in Houten hebben we ook een MRI, een echo en een röntgeninstallatie beschikbaar. Dat is heel wat medische installatietechniek voor zo’n bescheiden huisvesting.”

En daarin lag ook de grootste uitdaging voor de partijen die deze kliniek in een betrekkelijk kort tijdsbestek moesten realiseren. Sonneveld Bouw Plan Advies gaf leiding aan het ontwerp- en engineeringsproces en verzorgde het projectmanagement. Leeuwen­kamp Architecten maakte het ontwerp, voor de uitvoering waren Aannemersbedrijf P. van Leeuwen, Den Doorn Totaalinstallateurs, Philips Benelux (Health Systems) en CEREN Contracting & Services betrokken. Dick Sonneveld was vanaf het eerste begin betrokken en fungeerde doorlopend als coördinator voor dit atypische bouwproject. “De opdrachtgever was na een lange zoektocht terechtgekomen bij deze begane grondunit van bloX21 en had de architect een studie laten doen naar de geschiktheid. We hebben het over een gloednieuw verzamelgebouw bestaande uit meerdere bedrijfsappartementen bestemd voor zorg- en sportgelieerde functies. Deze kliniek is een heel klein ziekenhuis, zonder verpleging en intensieve zorg, maar wel met intensieve diagnoseapparatuur en de bijbehorende complexe installatietechniek.”

En dat vroeg om de nodige aanpassingen, terwijl er een hele strakke planning lag. Sonneveld: “Het hele programma bestaat uit een MRI, een Bucky en Echo, gebouwtechniek, twee spreekkamers en kleedvoorzieningen. Dit was precies in de beschikbare ruimte ingepast en toen bleek tijdens het proces ook nog een zwaardere MRI nodig. Dat laatste betekende een groter koelvat, dat uiteindelijk buiten het gebouw is geplaatst, naast de buitenunits van warmtepomp en airco, een buffervat en een koelmachine. Daarnaast is de MRI-ruimte rondom met koper afgeschermd om een RF-kooi te krijgen en zijn wanden, deuren en ramen van de Bucky-ruimte stralingsveilig gemaakt. Bij een ziekenhuis is doorgaans ruimte om bijvoorbeeld voor een leidingdoorvoer een bypass te maken. Die ruimte was hier niet: de MRI-ruimte en de bijbehorende techniekruimte liggen strak tegen elkaar. Voor dat soort problemen ben je continu aan het puzzelen, niet in een rustig chronologisch proces, maar gelijktijdig, tijdens de bouw. Dit probleem is uiteindelijk opgelost met een koof in de kooi.”

Van der Molen is in elk geval enorm blij met het eindresultaat. “We zijn drie jaar terug begonnen met dit spannende verhaal en sinds 1 november is de kliniek open voor patiënten. Dat is een ongelofelijke prestatie van alle betrokken partijen. Neem bijvoorbeeld het plaatsen van de MRI. Daarvoor is in één dag de achterpui er helemaal eruit uitgehaald, de machine naar binnen gehaald en aangesloten op de koeling, de RF-kooi dichtgemaakt en de pui weer teruggezet. Het is een mooie kliniek geworden die super efficiënt is ingericht en heel patiënt­vriendelijk is aangekleed. En het is natuurlijk een mooi fysiek voorbeeld van het concept van de Transparant Kliniek, en daarmee kunnen we weer vervolgstappen zetten.”